- سخن پژوهشکده 1
- معنای تجارت 8
- فضیلت تجارت 9
- ارزش تلاش اقتصادی حلال در اسلام 10
- اشاره 10
- 1. زراعت 11
- اشاره 12
- تنبلی در کار 12
- میانه روی در کسب و کار 13
- اشتغال زیاد و غفلت از یاد خدا 14
- اشاره 15
- سود تجارت 15
- حکم سود: 15
- مسائل جانبی تجارت 16
- اشاره 19
- احتکار 19
- مذمت احتکار کننده در روایات 20
- حکم احتکار 20
- احتکار سایر احتیاجات مردم 21
- احتکار در غلات چهار گانه 21
- مستحبات کسب و تجارت 22
- اشاره 22
- زکات سرمایه تجارت 24
- مکروهات کسب و تجارت 24
- 1- قسم خوردن در معامله 26
- 2- تعریف و تبلیغ در موقع فروش 27
- 3.بدگویی از کالا در موقع خرید آن 27
- 4- حقوق مشتری در اسلام 27
- 5- راست گویی در تجارت 29
- 6- خوش رویی در تجارت 30
- 7- معامله با افراد نیکو کار 30
- حکم و آثار گران فروشی 31
- 8- گران فروشی و بی انصافی 31
- اشاره 31
- 9- کم فروشی 33
- اشاره 33
- مهم ترین عوامل بازدارنده کم فروشی 35
- 10- دقت هنگام خرید و فروش 36
- اشاره 38
- اشتغال زنان 38
- 1. حق مالکیت زنان بر اموالشان 39
- جواز اشتغال زنان در بیرون از منزل 39
- اشاره 39
- 2. تشویق زنان و مردان به فعالیت اقتصادی 39
- اشتغال در بیرون منزل 39
- 2.اشتغال بانوان و اجازه شوهر 40
- 4. اشتغال زن و شرط ضمن عقد 41
- 3.خروج بی اجازه زن ازمنزل 41
- 6. تزاحم اشتغال با حقوق شوهر 42
- ضوابط شرعی اشتغال 42
- اشاره 43
- استفتائات در حدود کار زن در بیرون منزل 43
- منع مرد از اشتغال هسمرش 44
- تصرف زن در اموالش 45
- لزوم فراگیری احکام معامله قبل از تجارت 46
- معاملات حرام و باطل 48
- اشاره 49
- غش در معامله 49
- حکم غش در معامله 50
- فروختن جنس پاکی که نجس شده 50
- دادن پول جنس از پول حرام 51
- قصد ندادن پول جنس 51
- معاملات مکروه 52
- اشاره 53
- حکم معامله اجباری 53
- معامله با بچه ها 54
- تلف مال در معامله با بچه 55
- فروش مال بچه توسط دیگران 55
- فروش مال دیگری بدون اجازه ( بیع فضولی) 55
- تفاوت شهرها معاملات 56
- خرید و فروش ملک اجاره ای 57
- حکم وزن کردن به جای پیمانه 57
- معامله کالای وقفی 57
- دو تذکر 58
- اشاره 58
- انواع معامله از جهت خواندن صیغه خرید و فروش 58
- 1. معامله با صیغه خرید و فروش (معامله عقدی) 58
- معامله در قالب امضای اسناد 59
- گرفتن و واگذار کردن ( قبض و تسلیم) 59
- اشاره 60
- وقت تحویل کالا و چگونگی آن 60
- احکام معامله نقد 60
- تعیین مدت در معامله نسیه 61
- درخواست عوض در معامله نسیه 61
- قیمت بیش تر در معامله نسیه 61
- احکام معامله نسیه 61
- معلوم بودن قیمت کالا در معامله نسیه 62
- فروش طلا به طلا و نقره به نقره 63
- گرفتن نقدی پول کمتر، پس از فروش نسیه 63
- احکام معامله سلف (پیش فروش) 63
- اشاره 63
- اشاره 64
- قبول و تفاوت جنس مورد تحویل 65
- فروش جنس خریداری شده به سلف 65
- 2 معامله مرابحه 66
- معامله مساومه 66
- اقسام معاملات 66
- نسیه بودن جنس و عوض 66
- 3 معامله مواضعه 67
- - معامله تولیه 67
- اشاره 67
- بازار سیاه 68
- احکام برهم زدن معامله (خیار) 68
- حکم گران خریدن و ارزان فروختن 70
- احکام معامله شرطی 70
- برهم زدن معامله توسط فروشنده 71
- مواردی که حق برهم زدن معامله و گرفتن تفاوت قیمت وجود ندارد 71
- خمس منفعت کسب 72
- مواردی که فقط می توان تفاوت قیمت را گرفت 72
- موارد وجوب خمس 73
- مخارج سال 73
- سال خمسی 74
- اشاره 74
- اموالی که خمس ندارد 75
- خمس، به واسطه قناعت 75
- خمس اثاثیه غیر مورد احتیاج 75
- افزایش قیمت 76
- خمس آذوقه اضافه بر مصرف سال 76
- کافر یا غیر معتقد به خمس 76
- خمس جهیزیه 76
- استفتا 77
- استفتا 77
- خمس سرمایه و معدن 77
- مال حلال مخلوط به حرام 78
- زمینی که کافر ذمّی از مسلمانی خریداری کند 80
- خمس جواهر غواصی 80
- حکم اموال خمس نداده 81
- حکم پول حرام 81
- استفتا 82
- استفتا 83
- شرایط سیدی که می توان به او خمس داد 83
- مصرف خمس 83
- چگونگی تحقق شرکت 84
- اشاره 84
- احکام شرکت 84
- شروط هنگام عقد شرکت 85
- شرکت باطل 85
- جایی که شرکت صحیح نیست 85
- شرط دخالت شرکا در معامله 86
- شرط نکردن منفعت بیش تر 86
- حکم تعیین نکردن شخص برای معامله با سرمایه 87
- وظیفه مسئول شرکت 87
- ضامن نبودن شریک 88
- ضامن بودن مدیر شرکت 88
- قبول ادعای شریک در تلف سرمایه 88
- تصرف نکردن شرکا در مال شرکت 89
- تقسیم سرمایه شرکت 89
- سود و ضرر ناشی از خرید شریک 89
- اشاره 90
- احکام صلح 90
- معامله در صورت باطل بودن شرکت 90
- صلح با بدهکار با مقدار کم تر از طلبش 91
- قبول صلح و بخشش دین 91
- قرارداد صلح 91
- صلح طلبکار با ندانستن به مقدار 91
- صلح به جنس معیوب 92
- به هم زدن صلح 92
- صلح دو چیز از یک جنس 92
- شرط وقف در قرارداد صلح 93
- موضوع اجاره 93
- اشاره 93
- احکام اجاره 93
- قرارداد اجاره 94
- وکالت در اجاره 94
- اجاره ولی و سرپرست 94
- اجاره کردن بچه بدون سرپرست 95
- اجیر شدن بدون قرارداد 95
- اجاره دادن اجیر به دیگری 95
- اجاره دادن ملک اجاره ای 96
- اجاره دادن قسمتی از ملک اجاره ای 96
- اشاره 96
- شرایط جنس اجاره ای 97
- زمان بین قرارداد اجاره و شروع اجاره 99
- اجاره های باطل 99
- به هم زدن قرارداد اجاره 100
- زمان پرداخت قیمت اجاره 100
- فریب خوردن در قرارداد اجاره 100
- فرار از ربا در رهن خانه 101
- حکم ربا در اجاره 101
- شرایط حواله 102
- 2. قبول شخصی که به او حواله شده 102
- احکام حواله 102
- 1. انتقال بدهی از طلبکار به حواله شده 102
- 4. مشخص بودن مقدار و جنس حواله 103
- 3. بدهکاری حواله دهنده 103
- 6. اختیار طلبکار در قبول حواله 104
- 8. به هم زدن حواله 104
- 7. حواله به شخص غیر بدهکار 104
- 10. دادن حق طلبکار به وسیله حواله دهنده 105
- 9. قرارداد حق به هم زدن حواله 105
- اشاره 106
- قرار داد رهن 106
- شرایط مال رهنی 106
- احکام رهن 106
- فروش مال رهنی توسط طلبکار 107
- منافع مال رهنی 107
- احکام غصب 108
- اشاره 108
- غصب مال رهنی 109
- ثابت بودن رهن با غصب دیگری 109
- غصب اماکن عمومی 109
- وظیفه غاصب 110
- فروش مال غصبی 110
- منافع مال غصبی 110
- غصب اموال بچه و دیوانه 111
- حکم تلف مال غصبی قیمی و مثلی 111
- فروش مال غصبی به قصد تملک پول آن 111
- حکم خرید و فروش بدون شرایط معامله 112
- رشد قیمت مال غصبی 112
- حکم مال تلف شده قبل از خرید 113
- فرق ضمانت شرعی و عرفی 113
- احکام ضمانت دین 113
- بخشیدن طلب به ضامن 114
- اشاره 114
- فسخ ضمانت 115
- شرط به هم زدن ضمانت 115
- انصراف ضامن 115
- مطالبه ضامن از بدهکار 116
- ضمانت بدون اجازه بدهکار 116
- اشاره 117
- اقاله به کم تر یا بیش تر 117
- موارد جاری شدن اقاله 117
- اقاله بخشی از مال 118
- احکام جعاله 118
- شرایط کاری که جاعل معین می کند 119
- اقسام جعاله 119
- فرق بین جعاله و اجاره 119
- احکام دین و قرض 121
- احکام مزایده و مناقصه 129
- استفتا 131
- احکام ربا 132
- حکمت تحریم ربا 135
- فرق معامله با ربا 136
- اقسام ربا 138
- شرایط ربا در معامله 139
- ربا در معامله 139
- مبادله جنس خوب و بد 140
- ملاک جنس ربایی 140
- ربا در قرض 141
- مبادله جو و گندم 141
- ملاک در وزن و پیمانه 141
- منفعت حاصل از قرض ربوی 142
- خرید و فروش دو چیز همجنس، به صورت نسیه 142
- استفتائات ربا 143
- اشاره 145
- شرایط مضاربه 145
- 1. مال و سرمایه 145
- احکام مضاربه 145
- معامله فضولی 146
- اشاره 146
- 2. شرایط سود 146
- 4. شرط عدم فسخ در ضمن عقد مضاربه یا عقد دیگر 147
- 5. ضمان عامل و عدم آن 147
- 3. شرایط طرفین مضاربه 147
- شرط و نحوه سود بردن 147
- 7. نوع تجارتی که باید صورت بگیرد 149
- 9. معامله نسیه در مضاربه 149
- 8. مخلوط کردن سرمایه با مال دیگری 149
- 10. خرج سرمایه برای مصارف شخصی 150
- 11. اختلاف مالک و عامل در مقدار سرمایه 150
- 13. تلف سرمایه یا ورود ضرر و خسارت 151
- 14. اختلاف در مقدار سهم عامل 151
- 15. مضاربه با مال بچه 151
- انواع سفته 152
- 1. سفته حقیقی 152
- اشاره 152
- اشاره 152
- حکم سفته حقیقی 152
- حکم سفته دوستانه 153
- اشاره 153
- تعهد به مراعات قانون بانک 154
- ارزش سفته 154
- حکم دیرکرد 154
- فروش چک مدت دار به نقد 155
- اشاره 156
- اشاره 156
- 1. بچه نابالغ 156
- احکام محجورین 156
- 2. دیوانه و سفیه 157
- اشاره 159
- شرایط موکل 159
- احکام وکالت 159
- شرایط وکیل 159
- وکالت بر تمام کارها و برای کار غیر معین 160
- وکیل کردن شخصی در شهر دیگر 160
- قرار داد وکالت 160
- کناره گیری وکیل 161
- وکیل گرفتن وکیل 161
- وکالت وکیل دوم به اجازه موکل 161
- وکالت چند نفر برای یک کار 162
- باطل شدن وکالت 162
- تصرف وکیل در غیر موارد مجاز 163
- تلف شدن مالی که در اختیار وکیل است 163
- پرداخت حق وکالت 163
- ملاک مشروعیت و عدم مشروعیت 164
- اشاره 164
- احکام سرقفلی 164
- حق اجاره دادن مستاجر به دیگری 164
- شرایط سر قفلی 165
- شرط در ضمن قرار داد اجاره 166
- خمس سرقفلی 166
- تبلیغات کالا و خدمات الکتریکی ( احکام موسسات تبلیغاتی) 166
- علت ممنوعیت و حرمت معامله گلدکوییست 167
- اشاره 167
- معامله گلدکوییست 167
- آشنایی با احکام معاملات اینترنتی 167
- معامله مارکتینگ 168
- احکام بانکی 174
- تسهیلات بانکی 174
- حکم کاهش ارزش پول 175
- حکم دیرکرد 175
- حکم رضایت پرداخت سود 176
- حکم گرفتن کارمزد 177
- حکم گرفتن سود پول 177
- حکم عیدی مشتریان 178
- حکم خرید و فروش ارز 178
- حکم تبدیل قرض به طلا 178
- حکم جوایز بانکی 179
- حکم آموزش کارهای تولیدی حرام 179
- حکم اجرت دلالی 180
- احکام دلالی و سمساری 180
- حکم دلالی و واسطه گری در معاملات حرام 181
- حکم ضامن بودن دلال 181
- مسائل متفرقه خرید و فروش 182
1- الحیاه ، ج 5، ص 607.
2- الحیاه ، ج 5، ص 409.
3- مجمع البیان ، ج 1 ، ص390.
امام صادق (علیه السّلام) می فرماید:
«آکل الربا لا یخرج من الدنیا حتی یتخبطه الشیطان»(1))
ربا خوار از دنیا نرود، تا آن که شیطان دیوانه اش کند».
همچنین می فرماید:
«در هم ربا أعظم عندالله من سبعین زنیه بذات محرم فی بیت الله الحرام»؛
یک درهم ربا، نزد خداوند از هفتاد بار زنا کردن با محارم در کعبه، محترم خدا سنگین تر است. (2))
حکمت تحریم ربا
در روایات اهل بیت (علیهم السّلام) نیز به فلسفه حرمت ربا اشاره شده است؛ دو روایت ذیل گویای این نکته می باشد:
قال الباقر (علیه السّلام):
(إِنَّما حَرَّمَ اللّه عَزَّوَجَلَّ الرِّبا لِئَلاّ یذْهَبَ الْمَعْروفُ؛
خدای عزوجل ربا را حرام فرمود تا احسان کردن از بین نرود. (3))
امام صادق (علیه السّلام) در پاسخ به پرسش هشام بن حکم از علت تحریم ربا می فرماید:
(إنه لو کان الربا حلالا لترک الناس التجارات وما یحتاجون إلیه فحرم الله الربا لتفر الناس عن الحرام إلی التجارات و إلی البیع والشراء فیتصل ذلک بینهم فی القرض؛
اگر ربا حلال بود، مردم کار تجارت و کسب مایحتاج خود را رها