- سخن پژوهشکده 1
- معنای تجارت 8
- فضیلت تجارت 9
- ارزش تلاش اقتصادی حلال در اسلام 10
- اشاره 10
- 1. زراعت 11
- اشاره 12
- تنبلی در کار 12
- میانه روی در کسب و کار 13
- اشتغال زیاد و غفلت از یاد خدا 14
- اشاره 15
- سود تجارت 15
- حکم سود: 15
- مسائل جانبی تجارت 16
- اشاره 19
- احتکار 19
- حکم احتکار 20
- مذمت احتکار کننده در روایات 20
- احتکار در غلات چهار گانه 21
- احتکار سایر احتیاجات مردم 21
- اشاره 22
- مستحبات کسب و تجارت 22
- مکروهات کسب و تجارت 24
- زکات سرمایه تجارت 24
- 1- قسم خوردن در معامله 26
- 2- تعریف و تبلیغ در موقع فروش 27
- 3.بدگویی از کالا در موقع خرید آن 27
- 4- حقوق مشتری در اسلام 27
- 5- راست گویی در تجارت 29
- 7- معامله با افراد نیکو کار 30
- 6- خوش رویی در تجارت 30
- اشاره 31
- 8- گران فروشی و بی انصافی 31
- حکم و آثار گران فروشی 31
- 9- کم فروشی 33
- اشاره 33
- مهم ترین عوامل بازدارنده کم فروشی 35
- 10- دقت هنگام خرید و فروش 36
- اشتغال زنان 38
- اشاره 38
- اشاره 39
- 1. حق مالکیت زنان بر اموالشان 39
- 2. تشویق زنان و مردان به فعالیت اقتصادی 39
- جواز اشتغال زنان در بیرون از منزل 39
- اشتغال در بیرون منزل 39
- 2.اشتغال بانوان و اجازه شوهر 40
- 4. اشتغال زن و شرط ضمن عقد 41
- 3.خروج بی اجازه زن ازمنزل 41
- 6. تزاحم اشتغال با حقوق شوهر 42
- ضوابط شرعی اشتغال 42
- اشاره 43
- استفتائات در حدود کار زن در بیرون منزل 43
- منع مرد از اشتغال هسمرش 44
- تصرف زن در اموالش 45
- لزوم فراگیری احکام معامله قبل از تجارت 46
- معاملات حرام و باطل 48
- اشاره 49
- غش در معامله 49
- حکم غش در معامله 50
- فروختن جنس پاکی که نجس شده 50
- دادن پول جنس از پول حرام 51
- قصد ندادن پول جنس 51
- معاملات مکروه 52
- حکم معامله اجباری 53
- اشاره 53
- معامله با بچه ها 54
- فروش مال بچه توسط دیگران 55
- تلف مال در معامله با بچه 55
- فروش مال دیگری بدون اجازه ( بیع فضولی) 55
- تفاوت شهرها معاملات 56
- خرید و فروش ملک اجاره ای 57
- معامله کالای وقفی 57
- حکم وزن کردن به جای پیمانه 57
- دو تذکر 58
- 1. معامله با صیغه خرید و فروش (معامله عقدی) 58
- انواع معامله از جهت خواندن صیغه خرید و فروش 58
- اشاره 58
- معامله در قالب امضای اسناد 59
- گرفتن و واگذار کردن ( قبض و تسلیم) 59
- اشاره 60
- وقت تحویل کالا و چگونگی آن 60
- احکام معامله نقد 60
- تعیین مدت در معامله نسیه 61
- احکام معامله نسیه 61
- درخواست عوض در معامله نسیه 61
- قیمت بیش تر در معامله نسیه 61
- معلوم بودن قیمت کالا در معامله نسیه 62
- فروش طلا به طلا و نقره به نقره 63
- گرفتن نقدی پول کمتر، پس از فروش نسیه 63
- احکام معامله سلف (پیش فروش) 63
- اشاره 63
- اشاره 64
- قبول و تفاوت جنس مورد تحویل 65
- فروش جنس خریداری شده به سلف 65
- معامله مساومه 66
- 2 معامله مرابحه 66
- اقسام معاملات 66
- نسیه بودن جنس و عوض 66
- 3 معامله مواضعه 67
- - معامله تولیه 67
- اشاره 67
- بازار سیاه 68
- احکام برهم زدن معامله (خیار) 68
- حکم گران خریدن و ارزان فروختن 70
- احکام معامله شرطی 70
- برهم زدن معامله توسط فروشنده 71
- مواردی که حق برهم زدن معامله و گرفتن تفاوت قیمت وجود ندارد 71
- خمس منفعت کسب 72
- مواردی که فقط می توان تفاوت قیمت را گرفت 72
- موارد وجوب خمس 73
- مخارج سال 73
- سال خمسی 74
- اشاره 74
- اموالی که خمس ندارد 75
- خمس، به واسطه قناعت 75
- خمس اثاثیه غیر مورد احتیاج 75
- خمس آذوقه اضافه بر مصرف سال 76
- افزایش قیمت 76
- کافر یا غیر معتقد به خمس 76
- خمس جهیزیه 76
- خمس سرمایه و معدن 77
- استفتا 77
- استفتا 77
- مال حلال مخلوط به حرام 78
- زمینی که کافر ذمّی از مسلمانی خریداری کند 80
- خمس جواهر غواصی 80
- حکم پول حرام 81
- حکم اموال خمس نداده 81
- استفتا 82
- مصرف خمس 83
- شرایط سیدی که می توان به او خمس داد 83
- استفتا 83
- اشاره 84
- احکام شرکت 84
- چگونگی تحقق شرکت 84
- جایی که شرکت صحیح نیست 85
- شروط هنگام عقد شرکت 85
- شرکت باطل 85
- شرط دخالت شرکا در معامله 86
- شرط نکردن منفعت بیش تر 86
- حکم تعیین نکردن شخص برای معامله با سرمایه 87
- وظیفه مسئول شرکت 87
- ضامن بودن مدیر شرکت 88
- قبول ادعای شریک در تلف سرمایه 88
- ضامن نبودن شریک 88
- تقسیم سرمایه شرکت 89
- سود و ضرر ناشی از خرید شریک 89
- تصرف نکردن شرکا در مال شرکت 89
- احکام صلح 90
- اشاره 90
- معامله در صورت باطل بودن شرکت 90
- صلح با بدهکار با مقدار کم تر از طلبش 91
- صلح طلبکار با ندانستن به مقدار 91
- قرارداد صلح 91
- قبول صلح و بخشش دین 91
- به هم زدن صلح 92
- صلح به جنس معیوب 92
- صلح دو چیز از یک جنس 92
- اشاره 93
- موضوع اجاره 93
- شرط وقف در قرارداد صلح 93
- احکام اجاره 93
- اجاره ولی و سرپرست 94
- وکالت در اجاره 94
- قرارداد اجاره 94
- اجاره کردن بچه بدون سرپرست 95
- اجیر شدن بدون قرارداد 95
- اجاره دادن اجیر به دیگری 95
- اجاره دادن ملک اجاره ای 96
- اجاره دادن قسمتی از ملک اجاره ای 96
- اشاره 96
- شرایط جنس اجاره ای 97
- زمان بین قرارداد اجاره و شروع اجاره 99
- اجاره های باطل 99
- فریب خوردن در قرارداد اجاره 100
- زمان پرداخت قیمت اجاره 100
- به هم زدن قرارداد اجاره 100
- فرار از ربا در رهن خانه 101
- حکم ربا در اجاره 101
- شرایط حواله 102
- احکام حواله 102
- 2. قبول شخصی که به او حواله شده 102
- 1. انتقال بدهی از طلبکار به حواله شده 102
- 4. مشخص بودن مقدار و جنس حواله 103
- 3. بدهکاری حواله دهنده 103
- 6. اختیار طلبکار در قبول حواله 104
- 8. به هم زدن حواله 104
- 7. حواله به شخص غیر بدهکار 104
- 10. دادن حق طلبکار به وسیله حواله دهنده 105
- 9. قرارداد حق به هم زدن حواله 105
- اشاره 106
- شرایط مال رهنی 106
- احکام رهن 106
- قرار داد رهن 106
- فروش مال رهنی توسط طلبکار 107
- منافع مال رهنی 107
- اشاره 108
- احکام غصب 108
- غصب مال رهنی 109
- غصب اماکن عمومی 109
- ثابت بودن رهن با غصب دیگری 109
- فروش مال غصبی 110
- وظیفه غاصب 110
- منافع مال غصبی 110
- حکم تلف مال غصبی قیمی و مثلی 111
- فروش مال غصبی به قصد تملک پول آن 111
- غصب اموال بچه و دیوانه 111
- حکم خرید و فروش بدون شرایط معامله 112
- رشد قیمت مال غصبی 112
- احکام ضمانت دین 113
- فرق ضمانت شرعی و عرفی 113
- حکم مال تلف شده قبل از خرید 113
- اشاره 114
- بخشیدن طلب به ضامن 114
- فسخ ضمانت 115
- شرط به هم زدن ضمانت 115
- انصراف ضامن 115
- مطالبه ضامن از بدهکار 116
- ضمانت بدون اجازه بدهکار 116
- اقاله به کم تر یا بیش تر 117
- موارد جاری شدن اقاله 117
- اشاره 117
- اقاله بخشی از مال 118
- احکام جعاله 118
- فرق بین جعاله و اجاره 119
- شرایط کاری که جاعل معین می کند 119
- اقسام جعاله 119
- احکام دین و قرض 121
- احکام مزایده و مناقصه 129
- استفتا 131
- احکام ربا 132
- حکمت تحریم ربا 135
- فرق معامله با ربا 136
- اقسام ربا 138
- شرایط ربا در معامله 139
- ربا در معامله 139
- مبادله جنس خوب و بد 140
- ملاک جنس ربایی 140
- ربا در قرض 141
- مبادله جو و گندم 141
- ملاک در وزن و پیمانه 141
- خرید و فروش دو چیز همجنس، به صورت نسیه 142
- منفعت حاصل از قرض ربوی 142
- استفتائات ربا 143
- اشاره 145
- احکام مضاربه 145
- شرایط مضاربه 145
- 1. مال و سرمایه 145
- اشاره 146
- معامله فضولی 146
- 2. شرایط سود 146
- 4. شرط عدم فسخ در ضمن عقد مضاربه یا عقد دیگر 147
- 5. ضمان عامل و عدم آن 147
- 3. شرایط طرفین مضاربه 147
- شرط و نحوه سود بردن 147
- 7. نوع تجارتی که باید صورت بگیرد 149
- 9. معامله نسیه در مضاربه 149
- 8. مخلوط کردن سرمایه با مال دیگری 149
- 11. اختلاف مالک و عامل در مقدار سرمایه 150
- 10. خرج سرمایه برای مصارف شخصی 150
- 15. مضاربه با مال بچه 151
- 14. اختلاف در مقدار سهم عامل 151
- 13. تلف سرمایه یا ورود ضرر و خسارت 151
- 1. سفته حقیقی 152
- اشاره 152
- انواع سفته 152
- اشاره 152
- حکم سفته حقیقی 152
- حکم سفته دوستانه 153
- اشاره 153
- تعهد به مراعات قانون بانک 154
- حکم دیرکرد 154
- ارزش سفته 154
- فروش چک مدت دار به نقد 155
- 1. بچه نابالغ 156
- اشاره 156
- احکام محجورین 156
- اشاره 156
- 2. دیوانه و سفیه 157
- اشاره 159
- شرایط موکل 159
- احکام وکالت 159
- شرایط وکیل 159
- وکیل کردن شخصی در شهر دیگر 160
- وکالت بر تمام کارها و برای کار غیر معین 160
- قرار داد وکالت 160
- کناره گیری وکیل 161
- وکیل گرفتن وکیل 161
- وکالت وکیل دوم به اجازه موکل 161
- وکالت چند نفر برای یک کار 162
- باطل شدن وکالت 162
- تلف شدن مالی که در اختیار وکیل است 163
- تصرف وکیل در غیر موارد مجاز 163
- پرداخت حق وکالت 163
- ملاک مشروعیت و عدم مشروعیت 164
- اشاره 164
- احکام سرقفلی 164
- حق اجاره دادن مستاجر به دیگری 164
- شرایط سر قفلی 165
- خمس سرقفلی 166
- شرط در ضمن قرار داد اجاره 166
- تبلیغات کالا و خدمات الکتریکی ( احکام موسسات تبلیغاتی) 166
- علت ممنوعیت و حرمت معامله گلدکوییست 167
- معامله گلدکوییست 167
- آشنایی با احکام معاملات اینترنتی 167
- اشاره 167
- معامله مارکتینگ 168
- احکام بانکی 174
- تسهیلات بانکی 174
- حکم دیرکرد 175
- حکم کاهش ارزش پول 175
- حکم رضایت پرداخت سود 176
- حکم گرفتن سود پول 177
- حکم گرفتن کارمزد 177
- حکم عیدی مشتریان 178
- حکم خرید و فروش ارز 178
- حکم تبدیل قرض به طلا 178
- حکم جوایز بانکی 179
- حکم آموزش کارهای تولیدی حرام 179
- حکم اجرت دلالی 180
- احکام دلالی و سمساری 180
- حکم دلالی و واسطه گری در معاملات حرام 181
- حکم ضامن بودن دلال 181
- مسائل متفرقه خرید و فروش 182
1- اصول کافی، ج5، ص154.
2- «ان امیرالمؤنین (علیه السّلام) دخل سوق البصره فنظر الی الناس یبیعون و یشترون فبکی بکاء شدیداً ثم قال یا عبید الدنیا و عمال اهلها اذا کنتم بالنهار تحلفون و بالیل فی فراشکم تنامون و فی خلال ذلک عن الآخره تغفلون فمتی تجهزون الزاد و تفکرون فی المعاد» (سفینه البحار، ج 1، ص 674).
گونه معاملات حرام است.
نکته: سود مشروع گاه مکروه خواهد بود، مانند گرفتن سود از کسی که وعده احسان در معامله به او داده شده است.(1)
سود در تجارت در بیش تر مباحث معاملات جاری است که احکام هر کدام در همان بخش ذکر می شود.
مسائل جانبی تجارت
سد معبر
اماکن عمومی ملک شخص یا اشخاصی معین نیست و همگان در استفاده از آن ها مساوی اند،(2) مانند راه ها، جاده ها و معابر.
استفاده از اماکن عمومی برای تمام افراد جامعه مباح است؛(3) امّا اگر استفاده از آنان، به گونه ای باشد که موجب ضرر رساندن به دیگران یا مزاحمت برای آنان باشد، مانند نشستن در راه عبور و مرور (سد معبر)، یا منع قانونی داشته باشد؛ جایز نیست.(4)
اولویت استفاده از مکان عمومی
اگر شخصی زودتر از دیگران در جایی از اماکن عمومی استقرار پیدا کند، در استفاده از آن، تا زمانی که در آن مکان است، حق اولویت دارد و دیگران نمی توانند مانع استفاده وی گردند؛ امّا اگر این شخص به قصد اعراض و