- سخن پژوهشکده 1
- معنای تجارت 8
- فضیلت تجارت 9
- ارزش تلاش اقتصادی حلال در اسلام 10
- اشاره 10
- 1. زراعت 11
- اشاره 12
- تنبلی در کار 12
- میانه روی در کسب و کار 13
- اشتغال زیاد و غفلت از یاد خدا 14
- حکم سود: 15
- سود تجارت 15
- اشاره 15
- مسائل جانبی تجارت 16
- احتکار 19
- اشاره 19
- مذمت احتکار کننده در روایات 20
- حکم احتکار 20
- احتکار سایر احتیاجات مردم 21
- احتکار در غلات چهار گانه 21
- مستحبات کسب و تجارت 22
- اشاره 22
- زکات سرمایه تجارت 24
- مکروهات کسب و تجارت 24
- 1- قسم خوردن در معامله 26
- 2- تعریف و تبلیغ در موقع فروش 27
- 4- حقوق مشتری در اسلام 27
- 3.بدگویی از کالا در موقع خرید آن 27
- 5- راست گویی در تجارت 29
- 7- معامله با افراد نیکو کار 30
- 6- خوش رویی در تجارت 30
- حکم و آثار گران فروشی 31
- 8- گران فروشی و بی انصافی 31
- اشاره 31
- 9- کم فروشی 33
- اشاره 33
- مهم ترین عوامل بازدارنده کم فروشی 35
- 10- دقت هنگام خرید و فروش 36
- اشتغال زنان 38
- اشاره 38
- 1. حق مالکیت زنان بر اموالشان 39
- جواز اشتغال زنان در بیرون از منزل 39
- اشاره 39
- اشتغال در بیرون منزل 39
- 2. تشویق زنان و مردان به فعالیت اقتصادی 39
- 2.اشتغال بانوان و اجازه شوهر 40
- 4. اشتغال زن و شرط ضمن عقد 41
- 3.خروج بی اجازه زن ازمنزل 41
- ضوابط شرعی اشتغال 42
- 6. تزاحم اشتغال با حقوق شوهر 42
- استفتائات در حدود کار زن در بیرون منزل 43
- اشاره 43
- منع مرد از اشتغال هسمرش 44
- تصرف زن در اموالش 45
- لزوم فراگیری احکام معامله قبل از تجارت 46
- معاملات حرام و باطل 48
- اشاره 49
- غش در معامله 49
- فروختن جنس پاکی که نجس شده 50
- حکم غش در معامله 50
- دادن پول جنس از پول حرام 51
- قصد ندادن پول جنس 51
- معاملات مکروه 52
- اشاره 53
- حکم معامله اجباری 53
- معامله با بچه ها 54
- فروش مال دیگری بدون اجازه ( بیع فضولی) 55
- فروش مال بچه توسط دیگران 55
- تلف مال در معامله با بچه 55
- تفاوت شهرها معاملات 56
- حکم وزن کردن به جای پیمانه 57
- خرید و فروش ملک اجاره ای 57
- معامله کالای وقفی 57
- انواع معامله از جهت خواندن صیغه خرید و فروش 58
- 1. معامله با صیغه خرید و فروش (معامله عقدی) 58
- اشاره 58
- دو تذکر 58
- معامله در قالب امضای اسناد 59
- گرفتن و واگذار کردن ( قبض و تسلیم) 59
- اشاره 60
- احکام معامله نقد 60
- وقت تحویل کالا و چگونگی آن 60
- تعیین مدت در معامله نسیه 61
- احکام معامله نسیه 61
- قیمت بیش تر در معامله نسیه 61
- درخواست عوض در معامله نسیه 61
- معلوم بودن قیمت کالا در معامله نسیه 62
- گرفتن نقدی پول کمتر، پس از فروش نسیه 63
- احکام معامله سلف (پیش فروش) 63
- فروش طلا به طلا و نقره به نقره 63
- اشاره 63
- اشاره 64
- قبول و تفاوت جنس مورد تحویل 65
- فروش جنس خریداری شده به سلف 65
- 2 معامله مرابحه 66
- اقسام معاملات 66
- نسیه بودن جنس و عوض 66
- معامله مساومه 66
- 3 معامله مواضعه 67
- - معامله تولیه 67
- اشاره 67
- بازار سیاه 68
- احکام برهم زدن معامله (خیار) 68
- احکام معامله شرطی 70
- حکم گران خریدن و ارزان فروختن 70
- مواردی که حق برهم زدن معامله و گرفتن تفاوت قیمت وجود ندارد 71
- برهم زدن معامله توسط فروشنده 71
- مواردی که فقط می توان تفاوت قیمت را گرفت 72
- خمس منفعت کسب 72
- مخارج سال 73
- موارد وجوب خمس 73
- اشاره 74
- سال خمسی 74
- اموالی که خمس ندارد 75
- خمس، به واسطه قناعت 75
- خمس اثاثیه غیر مورد احتیاج 75
- خمس آذوقه اضافه بر مصرف سال 76
- خمس جهیزیه 76
- کافر یا غیر معتقد به خمس 76
- افزایش قیمت 76
- استفتا 77
- استفتا 77
- خمس سرمایه و معدن 77
- مال حلال مخلوط به حرام 78
- زمینی که کافر ذمّی از مسلمانی خریداری کند 80
- خمس جواهر غواصی 80
- حکم پول حرام 81
- حکم اموال خمس نداده 81
- استفتا 82
- استفتا 83
- مصرف خمس 83
- شرایط سیدی که می توان به او خمس داد 83
- احکام شرکت 84
- اشاره 84
- چگونگی تحقق شرکت 84
- جایی که شرکت صحیح نیست 85
- شرکت باطل 85
- شروط هنگام عقد شرکت 85
- شرط دخالت شرکا در معامله 86
- شرط نکردن منفعت بیش تر 86
- وظیفه مسئول شرکت 87
- حکم تعیین نکردن شخص برای معامله با سرمایه 87
- ضامن نبودن شریک 88
- ضامن بودن مدیر شرکت 88
- قبول ادعای شریک در تلف سرمایه 88
- تقسیم سرمایه شرکت 89
- تصرف نکردن شرکا در مال شرکت 89
- سود و ضرر ناشی از خرید شریک 89
- احکام صلح 90
- اشاره 90
- معامله در صورت باطل بودن شرکت 90
- قبول صلح و بخشش دین 91
- صلح با بدهکار با مقدار کم تر از طلبش 91
- صلح طلبکار با ندانستن به مقدار 91
- قرارداد صلح 91
- صلح دو چیز از یک جنس 92
- به هم زدن صلح 92
- صلح به جنس معیوب 92
- احکام اجاره 93
- شرط وقف در قرارداد صلح 93
- اشاره 93
- موضوع اجاره 93
- وکالت در اجاره 94
- اجاره ولی و سرپرست 94
- قرارداد اجاره 94
- اجیر شدن بدون قرارداد 95
- اجاره کردن بچه بدون سرپرست 95
- اجاره دادن اجیر به دیگری 95
- اجاره دادن ملک اجاره ای 96
- اشاره 96
- اجاره دادن قسمتی از ملک اجاره ای 96
- شرایط جنس اجاره ای 97
- زمان بین قرارداد اجاره و شروع اجاره 99
- اجاره های باطل 99
- فریب خوردن در قرارداد اجاره 100
- به هم زدن قرارداد اجاره 100
- زمان پرداخت قیمت اجاره 100
- حکم ربا در اجاره 101
- فرار از ربا در رهن خانه 101
- شرایط حواله 102
- 2. قبول شخصی که به او حواله شده 102
- 1. انتقال بدهی از طلبکار به حواله شده 102
- احکام حواله 102
- 3. بدهکاری حواله دهنده 103
- 4. مشخص بودن مقدار و جنس حواله 103
- 8. به هم زدن حواله 104
- 7. حواله به شخص غیر بدهکار 104
- 6. اختیار طلبکار در قبول حواله 104
- 10. دادن حق طلبکار به وسیله حواله دهنده 105
- 9. قرارداد حق به هم زدن حواله 105
- شرایط مال رهنی 106
- احکام رهن 106
- اشاره 106
- قرار داد رهن 106
- فروش مال رهنی توسط طلبکار 107
- منافع مال رهنی 107
- احکام غصب 108
- اشاره 108
- ثابت بودن رهن با غصب دیگری 109
- غصب مال رهنی 109
- غصب اماکن عمومی 109
- وظیفه غاصب 110
- فروش مال غصبی 110
- منافع مال غصبی 110
- حکم تلف مال غصبی قیمی و مثلی 111
- فروش مال غصبی به قصد تملک پول آن 111
- غصب اموال بچه و دیوانه 111
- رشد قیمت مال غصبی 112
- حکم خرید و فروش بدون شرایط معامله 112
- حکم مال تلف شده قبل از خرید 113
- احکام ضمانت دین 113
- فرق ضمانت شرعی و عرفی 113
- اشاره 114
- بخشیدن طلب به ضامن 114
- شرط به هم زدن ضمانت 115
- انصراف ضامن 115
- فسخ ضمانت 115
- مطالبه ضامن از بدهکار 116
- ضمانت بدون اجازه بدهکار 116
- موارد جاری شدن اقاله 117
- اقاله به کم تر یا بیش تر 117
- اشاره 117
- اقاله بخشی از مال 118
- احکام جعاله 118
- شرایط کاری که جاعل معین می کند 119
- اقسام جعاله 119
- فرق بین جعاله و اجاره 119
- احکام دین و قرض 121
- احکام مزایده و مناقصه 129
- استفتا 131
- احکام ربا 132
- حکمت تحریم ربا 135
- فرق معامله با ربا 136
- اقسام ربا 138
- شرایط ربا در معامله 139
- ربا در معامله 139
- مبادله جنس خوب و بد 140
- ملاک جنس ربایی 140
- ربا در قرض 141
- مبادله جو و گندم 141
- ملاک در وزن و پیمانه 141
- منفعت حاصل از قرض ربوی 142
- خرید و فروش دو چیز همجنس، به صورت نسیه 142
- استفتائات ربا 143
- شرایط مضاربه 145
- احکام مضاربه 145
- اشاره 145
- 1. مال و سرمایه 145
- معامله فضولی 146
- اشاره 146
- 2. شرایط سود 146
- 4. شرط عدم فسخ در ضمن عقد مضاربه یا عقد دیگر 147
- 3. شرایط طرفین مضاربه 147
- 5. ضمان عامل و عدم آن 147
- شرط و نحوه سود بردن 147
- 8. مخلوط کردن سرمایه با مال دیگری 149
- 9. معامله نسیه در مضاربه 149
- 7. نوع تجارتی که باید صورت بگیرد 149
- 11. اختلاف مالک و عامل در مقدار سرمایه 150
- 10. خرج سرمایه برای مصارف شخصی 150
- 14. اختلاف در مقدار سهم عامل 151
- 13. تلف سرمایه یا ورود ضرر و خسارت 151
- 15. مضاربه با مال بچه 151
- 1. سفته حقیقی 152
- حکم سفته حقیقی 152
- اشاره 152
- اشاره 152
- انواع سفته 152
- اشاره 153
- حکم سفته دوستانه 153
- ارزش سفته 154
- تعهد به مراعات قانون بانک 154
- حکم دیرکرد 154
- فروش چک مدت دار به نقد 155
- اشاره 156
- اشاره 156
- 1. بچه نابالغ 156
- احکام محجورین 156
- 2. دیوانه و سفیه 157
- شرایط وکیل 159
- احکام وکالت 159
- اشاره 159
- شرایط موکل 159
- وکیل کردن شخصی در شهر دیگر 160
- قرار داد وکالت 160
- وکالت بر تمام کارها و برای کار غیر معین 160
- وکیل گرفتن وکیل 161
- کناره گیری وکیل 161
- وکالت وکیل دوم به اجازه موکل 161
- وکالت چند نفر برای یک کار 162
- باطل شدن وکالت 162
- تصرف وکیل در غیر موارد مجاز 163
- تلف شدن مالی که در اختیار وکیل است 163
- پرداخت حق وکالت 163
- حق اجاره دادن مستاجر به دیگری 164
- اشاره 164
- احکام سرقفلی 164
- ملاک مشروعیت و عدم مشروعیت 164
- شرایط سر قفلی 165
- خمس سرقفلی 166
- تبلیغات کالا و خدمات الکتریکی ( احکام موسسات تبلیغاتی) 166
- شرط در ضمن قرار داد اجاره 166
- آشنایی با احکام معاملات اینترنتی 167
- اشاره 167
- علت ممنوعیت و حرمت معامله گلدکوییست 167
- معامله گلدکوییست 167
- معامله مارکتینگ 168
- تسهیلات بانکی 174
- احکام بانکی 174
- حکم کاهش ارزش پول 175
- حکم دیرکرد 175
- حکم رضایت پرداخت سود 176
- حکم گرفتن سود پول 177
- حکم گرفتن کارمزد 177
- حکم تبدیل قرض به طلا 178
- حکم خرید و فروش ارز 178
- حکم عیدی مشتریان 178
- حکم آموزش کارهای تولیدی حرام 179
- حکم جوایز بانکی 179
- حکم اجرت دلالی 180
- احکام دلالی و سمساری 180
- حکم ضامن بودن دلال 181
- حکم دلالی و واسطه گری در معاملات حرام 181
- مسائل متفرقه خرید و فروش 182
1- اصول کافی، ج7، ص350.
2- همان، ج2، ص 292.
3- معانی الاخبار ، ص 271.
بر این ارتباط تأکید بسیار زیادی شده است. همسایه، اعم از همسایه خانه مسکونی یا همسایه مغازه و کارگاه و کارخانه است رعایت حقوق همسایه از سوی اصناف و مغازه دارانی که در بازار به تجارت مشغول هستند، بسیار نیکو و ضروری است.
«روزی رسول خدا (صلّی الله علیه و آله وسلّم ) از یاران خود پرسیدند: آیا می دانید حق همسایه چیست؟ حاضران پاسخ منفی دادند. آن حضرت فرمود:
حق همسایه آن ا ست که اگر برای کرایه از شما درخواست کمک کرد، به او کمک کنید؛ اگر وام خواست، به او بپردازید؛ هرگاه تهی دست شد، از او دست گیری کنید؛ چنانچه خیری به او رسید، به او تبریک بگویید؛ هنگام بیماری، به عیادتش بروید؛ در مصیبت ها به او تسلیت بگویید؛ اگر مُرد، در تشییع جنازه اش حاضر شوید؛ بر ارتفاع خانه خود بدون موافقت او نیفزایید تا مانع وزش نسیم و جریان هوا نشود؛ هرگاه میوه ای خریدید، مقداری به او هدیه کنید و اگر به این کار توانمند نبودید، آن را پنهانی به خانه ببرید و دقت کنید که فرزندتان آن را از خانه بیرون نبرد که فرزند او ببیند و به خاطر آن بهانه گیری کند و با بوی غذای مطبوع خود، او را میازارید، مگر آن که مقداری برایش بفرستید. (1)
احتکار
اشاره
احتکار عبارت است از: نگهداری کالا و جلوگیری از ورود کالا به بازار، به انگیزه افزایش قیمت؛ در حالی که مسلمانان به آن احتیاج دارند و برای آن ها ضروری است.