- سخن پژوهشکده 1
- مقدمه 7
- بخش اول: تعریف، تاریخچه و اهمیت صدا و سیما 10
- تعریف رسانه 10
- تاریخچه رسانه در ایران 11
- اهمیت و جایگاه رسانه ملی 12
- اشاره 15
- بخش دوم: رسالت ها و بایسته های صدا و سیما 15
- 1. فراموش نکردن اهداف اصلی 15
- 2. توجه به الاهی بودن کارها 16
- 3. ترویج معارف اسلامی 17
- 4. گسترش فرهنگ دینداری 19
- 5. گسترش فرهنگ صحیح 21
- 7. رعایت مصالح نظام اسلامی 22
- 6. صداقت همه جانبه 22
- 8. اولویت بندی کردن در برنامه ها 24
- 9. مبارزه با تهاجم فرهنگی 25
- 10. فراهم نکردن زمینه تسلط بیگانگان 27
- 11. مسئولیت پذیری 28
- 12. معرفی الگوهای مناسب 29
- 13. مشورت با صاحب نظران 30
- 14. بهره گرفتن از نیروهای انقلابی 31
- 15. نظارت بر کارکنان و برنامه ها 32
- 16. توجه به محتوای برنامه ها 36
- 17. توجه به تأثیرگذاری برنامه ها نه جذب مخاطب 37
- 18. پرهیز از تناقض بین برنامه ها 38
- 19. متوقف نشدن پیشرفت برنامه ها 40
- 20. مشهور نکردن افراد ناصالح 41
- 21. دقت در بیان مسائل شرعی 42
- 23. صدا و سیما، کار اصلی مدیران آن 43
- 22. تنبیه و تشویق کارمندان 43
- اشاره 45
- بخش سوم: نبایسته های صدا و سیما 45
- اشاره 47
- اشاره 47
- فصل اول: نبایسته های اخلاقی 47
- 1. دروغ گویی 47
- حکم فقهی 49
- 2. تهمت زدن 49
- اشاره 49
- قانون و استفتا 51
- 3. افشای اسرار و عیوب مردم 51
- اشاره 51
- سؤالات فقهی 53
- 4. استهزا و تمسخر افراد و اقوام 54
- اشاره 54
- قانون و سؤالات فقهی 55
- اشاره 57
- 5. تخریب و توهین 57
- قانون و سؤالات فقهی 58
- 6. چاپلوسی و تبلیغ شخصیت های ناصالح 61
- 1. بی توجهی یا کم توجهی به تبلیغات اخلاقی فرهنگی 63
- فصل دوم: نبایسته های فرهنگی اجتماعی 63
- اشاره 63
- 2. ترویج دنیاگرایی 64
- اشاره 65
- 3. ترویج مصرف گرایی و تجمل پرستی 65
- قوانین و حکم فقهی 69
- اشاره 70
- 4. ترویج مدگرایی 70
- استفتا 71
- اشاره 72
- 5. ترویج پوشش های نامناسب 72
- سؤالات فقهی 74
- اشاره 76
- 6. تخریب فرهنگ حجاب 76
- راهکارها و پیشنهادهای ترویج حجاب 78
- حکم فقهی 80
- 7. ترویج الگوهای نامناسب غربی 80
- اشاره 82
- 8. ترویج خشونت 82
- 9. ترویج قانون گریزی 83
- اشاره 83
- استفتا 83
- استفتا 83
- 11. ادبیات گفتاری نامناسب 84
- 10. فقیر وبدبخت نشان دادن مومنان 84
- 12. خوانندگی و موسیقی حرام 85
- اشاره 85
- قوانین و احکام فقهی 86
- 13. رقص و پایکوبی 87
- اشاره 88
- 14. تبلیغ مجرد ماندن 88
- استفتا 89
- 15. تحقیر و پایین آوردن جایگاه زن 90
- اشاره 90
- قوانین حضور زنان در تبلیغات 91
- اشاره 92
- 16. هدر دادن وقت مردم 92
- 17. تبلیغ سیگار و مواد مخدر 93
- اشاره 93
- استفتا 93
- قانون و فتوا 94
- اشاره 96
- فصل سوم: نبایسته های حوزه خانواده 96
- 1. آزادی روابط زن و مرد 97
- اشاره 97
- استفتاء 101
- 2. ترویج ازدواج های خیابانی 102
- 3. معرفی ملاک های غیر معقول ازدواج 103
- اشاره 104
- 4. تبلیغ و ترویج طلاق گرفتن 104
- 5. تخریب جایگاه والدین در امر ازدواج 106
- استفتا 106
- اشاره 108
- 6. ترویج سقط جنین 108
- قانون و فتوا 109
- اشاره 109
- 7. ترویج تک فرزندی و بی فرزندی 109
- استفتا 110
- 8. تخریب نقش مادری و همسری 111
- بخش چهارم: کارکردهای مثبت صدا و سیما 114
- اشاره 114
- 1. تبیلغ و ترویج معارف الاهی 115
- 2. ترویج واجبات در جامعه 118
- 3. معرفت افزایی 120
- 4. تربیت انسانهای مفید و کارآمد 120
- 5. فضیلت افزایی در جامعه 122
- 6. مدیریت فرهنگی اخلاقی جامعه 123
- 7. آموزش و تببین مسائل 124
- 8. تثبیت هنجارها و ناهنجارها 126
- 9. همدردی با فقرا و تخریب تجمل گرایی 127
- 10. کمک به عمران و آبادانی کشور 127
- 11. پیوند و ارتباط مردم باهم 128
- 13. ایجاد روحیه همکاری و همگرایی 129
- 12. حفظ وحدت بین همه مذاهب جامعه اسلامی 129
- 14. نظارت بر نهادهای حکومتی و بیان مشکلات جامعه 130
- 15. راهنمایی و رهبری 133
- 16. سرگرمی و تفریح 133
- 17. بحران زدایی 135
- 18. تشویق مردم به حضور در صحنه های اجتماعی 136
- اشاره 137
- بخش پنجم: تولید و پخش برنامه های صدا و سیما 137
- اشاره 138
- فصل اول: احکام و مسائل تولید فیلم و سریال 138
- 1. پوشش و لباس بازیگران 140
- اشاره 140
- سؤالات فقهی 140
- 2. بازیگری زنان 142
- 4. اختلاط زن و مرد در سینما 143
- اشاره 143
- 3. استفاده از بازیگران خارجی 143
- استفتا 144
- اشاره 145
- 5. نازک کردن و تقلید صدا 145
- سؤالات فقهی 145
- 6. خندیدن و گریه کردن 146
- 7. کلمات محبت آمیز و شوخی در فیلم 146
- 8. بازی در نقش همسر 147
- 9. دروغ گفتن 147
- 10. تماس بدنی به اقتضای شغل 148
- 12. فیلم زندگی اهل بیت(علیهم السّلام) 149
- اشاره 149
- 11. چهره پردازی در فیلم سازی 149
- 13. فیلم زندگی عالمان دینی 151
- اشاره 151
- استفتا 151
- سؤالات فقهی 154
- 14. فیلم های طنز و خنده دار 155
- اشاره 155
- سؤالات فقهی 157
- 15. فیلم های ترسناک 158
- اشاره 158
- 16. سانسور 158
- استفتا 159
- اشاره 161
- فصل دوم : بایسته های تهیه خبر 161
- اشاره 162
- 1. صداقت و امانتداری 162
- سؤالات فقهی 163
- 2. خوش رفتاری و رعایت ادب 164
- 3. حفظ حریم خصوصی مخاطبان 166
- 4. شفاف بودن انگیزه 169
- اشاره 169
- سؤالات فقهی 169
- 5. پرداختن به امور مهم 171
- اشاره 171
- قانون و استفتا 172
- 6. تخصص داشتن 173
- 7. بی طرفی در تهیه و پخش برنامه ها 173
- اشاره 175
- 8. پرهیز از شایعه پراکنی و نشر اکاذیب 175
- قانون و سؤالات فقهی 176
- 9. عدم دریافت رشوه 178
- اشاره 178
- استفتا 179
- سوالات فقهی متفرقه 179
- فصل سوم: بایسته های پخش برنامه ها 181
- 1. تخصص و تعهد مجریان 181
- 2. دقت و نظم در وقت برنامه ها 184
- اشاره 185
- 5. پخش نکردن مسابقات غیر اسلامی 185
- 4. پخش نکردن مسابقات ورزشی بانوان 185
- 3. دقت بیشتر در برنامه های زنده 185
- استفتا 186
- 6. پخش نکردن مسابقات و برنامه های حساس در لحظه اذان 187
- 7. پخش نکردن امور مفسده دار 187
- 8. توصیه هایی به سازندگان برنامه های تبلیغی 188
- اشاره 188
- الف) حق انتخاب مخاطب تبلیغات تجاری 189
- ب) ساخت تبلیغات برای قشرهای مختلف 190
- ج) تلقی نشدن درآمد بیشتر به عنوان مهمترین اصل 190
- 1. بی تفاوت نبودن نسبت به رسانه ملی 192
- بخش ششم: مخاطبان صدا و سیما 192
- اشاره 192
- اشاره 193
- 2. رسانه و خانواده 193
- 1-2. تأثیرات تبلیغات تلویزیونی بر روی کودکان 195
- 2-2. قوانین تبلیغات برای کودکان 198
- 2-3. نظارت بر فرزندان در تماشای فیلم ها 202
- 3. نگاه به فیلم های رسانه ملی 203
- 4. شرکت در مسابقات تلویزیونی 205
- جواب سلام اخبارگو 205
- اشاره 205
- بخش هفتم: تخلفات صدا و سیما 206
- اشاره 206
- استفتا 207
- 1. تبدیل شدن به بنگاه تبلیغی (آگهی نامه) 208
- قوانین و سؤالات فقهی 209
- اشاره 209
- 2. تدلیس کالا 209
- 3. تبلیغ کالای مضر 211
- اشاره 211
- قوانین و فتوا 212
- اشاره 213
- 4. ترویج پرخوری و مواد خوراکی زیان بخش 213
- 5. تبلیغ کالای خارجی 215
- قانون و فتوا 215
- اشاره 215
- قانون و فتوا 216
- اشاره 217
- 6. جوایز میلیاردی برای خرید بیشتر 217
- قانون و فتوا 219
- 7. تبلیغ نادرست مواد دارویی و بهداشتی 220
- مقام معظم رهبری 222
- آدرس دفاتر مراجع تقلید 222
- آیت الله سیستانی 222
- آیت الله شبیری زنجانی 222
- آیت الله نوری همدانی 223
- آیت الله مکارم شیرازی 223
- آیت الله صافی گلپایگانی 223
- آیت الله وحید خراسانی 223
- کتاب ها 224
- منابع 224
- مجلات و فصلنامه ها 229
- سایت ها 231
4. شفاف بودن انگیزه
اشاره
خبرنگار برای کسب خبر نمی تواند بدون معرفی خود به جمع آوری اطلاعات اقدام کند. و نیز لازم است خبرنگار "انگیزه" خود را از جمع آوری اطلاعات به آگاهی شخص برساند و از او برای نشر اطلاعاتش اجازه بگیرد. بنابراین، اگر خبرنگار با هدف کسب خبر به فردی نزدیک شود، بدون اینکه نیّتش را بگوید؛ نزدیکترین درجه به کفر است. امام باقر(علیه السّلام) فرمودند:
أَقْرَبُ مَا یَکُونُ الْعَبْدُ إِلَی الْکُفْرِ أَنْ یُوَاخِیَ الرَّجُلُ الرَّجُلَ عَلَی الدِّینِ فَیُحْصِیَ عَلَیْهِ زَلَّاتِهِ لِیُعَیِّرَهُ بِهَا یَوْماً مَا؛ نزدیک ترین حالت به کفر، آن است که فردی با دیگری اظهار دوستی کند تا بدین وسیله بتواند عیوب و اسرار او را به دست آورد و روزی با آن اسرار او را بی آبرو سازد(1) . (2)
سؤالات فقهی
سؤال: گاهی خبرنگاران برای تهیه خبر، لباس مبدل می پوشند و یا چهره خود را گریم می کنند تا شناخته نشوند
1- کلینی، کافی، ج 2، ص 355، ح 6.
2- ر. ک. محمد حاجی اسماعیلی، معیارهای اخلاق اسلامی در خبرنگاری، مجله «معرفت اخلاقی»، سال پنجم، شماره دوم، پیاپی 16، پاییز و زمستان 1393.