بیست و پنج رساله فارسی صفحه 20

پیغمبر او پس گفت:

اول عباده اللّه معرفته، و أصل معرفه الله توحیده، و نظام توحید الله نفی الصفات عنه، لشهاده العقول أن کل صفه و موصوف مخلوق، و شهاده کل موصوف أن له خالقا لیس بصفه و لا موصوف، و شهاده کل صفه و موصوف بالاقتران، و شهاده الاقتران بالحدث، و شهاده الحدث بالامتناع من الازل الممتنع من الحدث.

یعنی: أول عبادت و پرستیدن خدا شناختن او است، و اصل شناختن خدا یگانه دانستن او است، و نظام و تمام یگانه شناسی او به نفی کردن صفتها است از او، زیرا که گواهی می دهند عقلها به آن که هر صفت و موصوف آفریده شده اند.

و شهادت می دهد هر موصوف به صفتی که آن را آفریننده ای هست که آن آفریننده نه صفت است و نه موصوف، و شهادت می دهند هر صفت و موصوفی به مقرون بودن یک دیگر، و شهادت می دهند مقرون بودن به حادث بودن، و گواهی می دهد حادث بودن به ممتنع و محال بودن ازلیت به امتناع و ابا نمودن از ازلیت که ازلیت امتناع می نماید از حادث بودن، و بعد از نبودن موجود شدن.

مترجم گوید: فهم این فقرات اعجاز آیات موقوف بر بیان چند فایده است:

فایده اول آن که حضرت فرمود: أول عبادت حق تعالی معرفت او است،

یعنی معرفت خدا مقدم است بر عبادت، و تا یقین به وجود صانع عالم نکنی و او را به صفات کمالیه نشناسی نخواهی دانست که کی را می پرستی، و تذلل نزد کی می کنی، و فرمان کی می نمائی.

و ایضا از آیات و اخبار بسیار ظاهر می شود که بدون معرفت