بیست و پنج رساله فارسی صفحه 550

علوم ضروریه جمع شود دور نیست که بهتر باشد از اخذ زکات و صدقات. و اگر داند که بر تحصیل علم او فوائد عظیمه از نشر علوم و دفع بدع مترتب می شود و با کسب جمع نمی شود، اخذ صدقات بهتر خواهد بود، و اللّه یعلم.

مسأله 139-:اگر کسی که از ارباب استحقاق است آن قدری که در کتابها مضبوط است در نفقه واجب النفقه گاه باشد زیاده بگیرند، مثلا هر عید و نوروز رخت تازه می خواهند، و اکثر آن است که صرفه کنند و ذخیره شود، بیان فرمایند که چه صورت دارد؟ باید دیگر نداد تا کهنه شود یا هر عید و نوروز می توان داد؟

جواب

باز به عرف و اقارب بلد بر می گردد.

مسأله 140-:هر گاه کسی از جمله طلبه باشد که از صرف و نحو و معانی و بیان و منطق و اصول و تفسیر و فقه و حدیث هر کدام وقوف داشته باشد تواند در همه اینها درس گفت، یا در بعضی محتاج به خواندن باشد و معاش او از وجه استحقاق باشد، آیا می تواند که از تفاسیر سه و چهار داشته باشد و از هر یک از علوم مذکوره کتب متعدده داشته باشد؟ چون گاهی رجوع می کند، و در بعضی اوقات کسی در پیش او خواهد خواند، یا آن که چون بعضی کتابهای صرف و نحو جامع تر است به آنها اکتفا کند، و هرگاه مباحثه ضرور شود عاریه بگیرد.

و علی هذا القیاس مثلا از بابت کتاب بحار که کتاب استدلال و حدیث است اکتفا یا هر گاه چهار کتاب را داشته باشد به همان اکتفا کند، و آن کتب مختصره دیگر را تحصیل نکند، چون گاهی به آن محتاج خواهد شد و عمده رجوع به آن چهار کتاب است، یا آن که همه این کتابها را می تواند داشت، چون مذاکره و مباحثه