جامع عباسی ( طبع قدیم ) صفحه 27

باشد در آن خلافست بعضی از مجتهدین کشیدن کلّ آب را واجب می‌دانند و بعضی زیاده بر هفتاد دلو واجب نمی‌دانند.

و اگر غایط تر در چاه افتد یا خون بسیار مثل آن قدر خون که از ذبح کردن گوسفند بیرون آید پنجاه دلو باید کشید و اگر خون کم ریخته شود مثل آن قدر خون که از ذبح کبوتر بیرون آید ده دلو باید کشید و هم چنین اگر غایط خشک در چاه افتد.

و اگر موش در چاه افتد و بمیرد و از هم به پاشد یا سگ افتد و زنده بیرون آید هفت دلو بکشند.

و اگر موش از هم نپاشیده باشد سه دلو باید کشید.

و اگر خرگوش یا روباه یا گوسفند یا خوک یا سگ یا گربه در چاه بمیرد چهل دلو بکشند.

و هم چنین اگر بول مرد در چاه ریزد.

و اگر گنجشکی در چاه بمیرد یک دلو باید کشید.

و هر آبی که مضاف مثل گلاب و عرق بیدمشک و غیره بمجرّد رسیدن نجاست به او نجس می‌شود اگر چه ده کر باشد و وضو و غسل بآن صحیح نیست نزد جمیع مجتهدین مگر ابن بابویه که او تجویز وضو ساختن و غسل کردن به گلاب کرده و باقی مجتهدین تجویز نکرده‌اند

دوّم از پاک کننده‌ها زمین است‌

دوّم از پاک کننده‌ها زمین است

که زیر کفش و ته پاها را طاهر می‌سازد و اگر پای شخصی را بریده باشند و به جای پا از چوب چیزی ساخته باشد زیر آن چوب را نیز طاهر می‌سازد

سیّم از پاک کننده‌ها آفتابست‌

سیّم از پاک کننده‌ها آفتابست

که طاهر می‌سازد زمین نجس را و حصیر «1» و بوریا را هر گاه نجس باشد و خشک سازد و هم چنین طاهر می‌سازد هر چه قابل نقل و تحویل نباشد مثل درخت و میوه که بر درخت باشد و درها و پنجره‌ها که داخل عمارت شده باشد و اگر از کل نجس دیواری بطریق چینه بنا شده باشد و آفتاب بر یک روی آن بتابد و کل آن دیوار را خشک کند روی دیگر آن دیوار و اندرون او همه پاک می‌شود

چهارم از پاک کننده‌ها آتش است‌

چهارم از پاک کننده‌ها آتش است

و آن طاهر می‌سازد چیزی را که انگشت «2» یا خاکستر کند امّا اگر از کل نجس خشت بزنند و خشت را آجر سازند در طاهر شدن آن خلافست و هم چنین اگر از کل نجس کوزه سازند و شیخ طوسی علیه الرّحمه بر آنست که این هر دو ظاهر می‌شود و این قول قوة «3» دارد

پنجم از پاک کننده‌ها استحاله است‌

پنجم از پاک کننده‌ها استحاله است

یعنی تغییر صورت و نام شی‌ء نجس مثل آن که منی حیوان طاهر شود یا سگ در نمک‌زار افتد و نمک شود

ششم انتقال‌

ششم انتقال

یعنی نجس از جائی به جایی نقل شود مثل خون آدمی که به شکم پشه «4» رود

هفتم انقلاب‌

هفتم انقلاب

مثل آن که خمر سرکه شود

هشتم نقص‌

هشتم نقص

مثل شیره انگور که چون او را بجوشانند نجس می‌شود و چون چهار دانک آن کم شود طاهر می‌شود

نهم اسلام‌

نهم اسلام

و آن پاک می‌سازد کافر را از

__________________________________________________
(1) در حصیر و بوریا محلّ تامّل است صدر دام ظلّه
(2) در انگشت احوط اجتناب است صدر دام ظلّه
(3) بلکه طاهر نشدن قوة دارد که صدر دام ظلّه
(4) بشرط آن که در عرف بگویند این خون شپش یا پشه است صدر دام ظله