جامع عباسی ( طبع قدیم ) صفحه 48

شود و بعد از آن حرام است آن چه مذکور خواهد شد.

پنجم بسیار کشیدن مدّ الف خواه مدّ متّصل و خواه مدّ منفصل

. و امّا

آن شش امر که در خواندن فاتحه و سوره بفعل آوردن آن حرام است‌

آن شش امر که در خواندن فاتحه و سوره بفعل آوردن آن حرام است

اوّل آمین گفتن بعد از خواندن فاتحه.

دویّم سوره طویل خواندن که موجب آن شود که بعضی از افعال واجبی نماز در خارج وقت واقع شود.

سیّم سوره از سورهای عزایم خواندن و سورهای عزایم قبل ازین به تفصیل مذکور شد.

چهارم خواندن فاتحه یا سوره بطریق تحریر «1» و نقش و صوت.

پنجم عدول نمودن از سوره به سوره دیگر بعد از خواندن نصف سوره اوّل نه قبل از آن مگر عدول کردن از سوره اخلاص یا سوره قُلْ یا أَیُّهَا الْکافِرُونَ که آن مطلقا حرام است خواه عدول قبل از خواندن نصف باشد و خواه بعد از آن الّا عدول نمودن از این دو سوره به سوره جمعه و سوره منافقین در نماز جمعه و ظهر روز جمعه که آن جایز است امّا بدو شرط:

اوّل آن که اختیار آن دو سوره از روی عمد نکرده باشد.

دوّم آن که بنصف نرسیده باشد و هر گاه از سوره به سوره دیگر عدول کند واجب است که بسمله را اعاده نماید و اکتفا به بسمله که در سوره اوّل خوانده نکند.

ششم بلند خواندن زن فاتحه یا سوره را به نوعی که مرد نامحرم بشنود «2» امّا اگر زن بسیار پیر باشد که مرد را میل به او نباشد جایز است که نامحرم آواز او را بشنود و بدان که در رکعت سیّم و چهارم اگر به جای فاتحه سبحان اللَّه و الحمد للّه و لا إله إلّا اللَّه و اللَّه أکبر بخواند واجب است که آهسته بخواند و اولی آنست که أستغفر اللَّه در آخر آن بگوید و اگر مجموع را مکرّر سازد تا سه نوبت افضل خواهد «3» بود.

و اگر در رکعت اوّل و دوّم خواندن فاتحه فراموش شود اولی آنست که در رکعت سیّم یا چهارم به جای تسبیحات فاتحه بخواند

فصل پنجم در بیان آن چه تعلّق برکوع دارد

اشاره

فصل پنجم در بیان آن چه تعلّق برکوع دارد

و آن بیست و شش امر است شش امر واجب و شانزده امر سنّت و چهار امر مکروه امّا

شش امر واجب‌

شش امر واجب

اوّل آن که آن مقدار خم شود که کف دستها به زانو برسد امّا دست بر زانو گذاشتن واجب نیست.

دویّم سبحان ربّی العظیم و بحمده گفتن یا سه نوبت سبحان اللَّه و اگر ضرورتی باشد یک نوبت سبحان اللَّه گفتن کافی است.

سیّم درنگ نمودن بمقدار ذکر.

چهارم آن که چنان گوید که خود بشنود اگر چه بتقدیر باشد چنانچه در فصل قرائت و تکبیر احرام مذکور شد.

پنجم سر برداشتن از آن.

ششم لمحه‌ای درنگ نمودن بعد از سر برداشتن

. و امّا آن

شانزده امر که در رکوع سنّت است‌

شانزده امر که در رکوع سنّت است

اوّل آن که چون خواهد که خم شود اللَّه اکبر بگوید.

دویّم آن که در حال رکوع زانوها را به پس برد به پیش نیاورد.

سیّم

__________________________________________________
(1) این عبارت خالی از غلط نیست صدر دام ظلّه
(2) در نماز رعایت احتیاط را نمایند صدر دام ظله
(3) بلکه احوط است صدر دام ظله العالی