احکام بانوان صفحه 113

دوم طلاق به تقاضا و یا رضایت زن نباشد.

سوم شوهر در مرضی که در آن مرض زن را طلاق داده، به واسطه آن مرض یا به جهت دیگری بمیرد، پس اگر از آن مرض خوب شود و به جهت دیگری از دنیا برود، زن از او ارث نمی برد.

مسأله 683. لباسی که مرد برای پوشیدن زن خود گرفته اگرچه زن آن را پوشیده باشد، بعداز مردن شوهر، جزء مال شوهر است مگر این که به او تملیک کرده باشد. مسائل متفرّقه ارث

مسأله 684. اگر پسر بزرگ میت بیش از یکی باشد. مثلاً از دو زن او در یک وقت دو پسر به دنیا آمده باشد، باید لباس و قرآن و انگشتر و شمشیر میت را به طور مساوی بین خودشان قسمت کنند.

مسأله 685. هر گاه بخواهند ارث را تقسیم کنند، در صورتی که میت بچه ای داشته باشد که در شکم مادر است، و در طبقه او وارث دیگری هم مانند اولاد و پدر و مادر باشد. برای بچه ای که در شکم است، ـ که اگر زنده به دنیا بیاید، ارث می برد ـ. سهم دو پسر را کنار می گذارند. ولی اگر احتمال بدهند بیشتر است، مثلاً احتمال بدهند که زن به سه بچه حامله باشد، سهم سه پسر را کنار می گذارند. و چنانچه مثلاً یک پسر یا یک دختر به دنیا آمده; زیادی را ورثه بین خودشان تقسیم می کنند.

احکام نذر و عهد

مسأله 686. نذر آن است که انسان برای خدا انجام چیزی یا ترک آن را بر خود لازم قرار دهد.

مسأله 687. در نذر باید صیغه خوانده شود و لازم نیست آن را به عربی بخوانند پس اگر بگوید چنانچه مریض من خوب شود، برای خدا بر من است که مبلغی به فقیر بدهم نذر او صحیح است.

مسأله 688. نذر زن در صورتی که با حقوق شوهر منافی باشد صحیح نیست و اگر در چنین مورد با اذن او نذر کرد، شوهر نمی تواند از انجام آن ممانعت کند.

مسأله 689. اگر پدر یا مادر نذر کند که دختر خود را به سید شوهر دهد بعد از آن که دختر به تکلیف رسید لازم است او را راضی نمایند که به سید شوهر کند. و اگر راضی نشد، تکلیفی برای آنان نیست.

مسأله 690. بر فرزند واجب نیست در نذر و عهد از پدرش اجازه بگیرد. و هرگاه فرزند نذری کند بدون این که به پدر خبر دهد، باید به آن نذر عمل کند.

مسأله 691. اگر انسان از روی اختیار به نذر خود عمل نکند، باید کفاره بدهد یعنی یک بنده آزاد کند یا به شصت فقیر طعام دهد یا دو ماه پشت سر هم روزه بگیرد.

مسأله 692. در عهد هم مثل نذر باید صیغه خوانده شود، و نیز کاری را که عهد می کند انجام دهد، و باید ترک آن بهتر از انجام آن نباشد.

مسأله 693. اگر به عهد خود عمل نکند، باید کفاره بدهد یعنی شصت فقیر را سیر کند، یا دو ماه روزه بگیرد، یا یک بنده آزاد کند.

احکام قسم خوردن

مسأله 694. اگر قسم بخورد که کاری را انجام دهد یا ترک کند مثلاً قسم بخورد که روزه بگیرد، یا دود استعمال نکند، چنانچه عمداً مخالفت کند; باید کفاره بدهد، یعنی یک بنده آزاد کند، یا ده فقیر را سیر کند، یا آنانرا بپوشاند و اگر اینها را نتواند باید سه روز روزه بگیرد.

مسأله 695. اگر فرزند بدون اجازه پدر، و زن بدون اجازه شوهر قسم بخورد، احتیاط آن است که بر قسم خود پای بند باشند، مگر این که پس از قسم، از آن نهی کنند.

مسأله 696. کسی که قسم می خورد، اگر حرف او راست باشد قسم خوردن او مکروه است و اگر دروغ باشد حرام و از گناهان بزرگ می باشد، ولی اگر برای اینکه خودش یا مسلمان دیگری را از شرّ ظالمی نجات دهد، قسم دروغ بخورد اشکال ندارد بلکه گاهی واجب می شود واین جور قسم خوردن غیر از قسمی است که در مسائل پیش گفته شد.

هبه

مسأله 697. هبه ای که مرد به همسرش می دهد در صورتی که اصل هبه باقی است قابل بازگشت است; مگر این که زوجه از خویشاوندان نسبی باشد.

ربا

مسأله 698. در چند مورد ربا گرفتن حرام نیست:

1. ربا گرفتن مسلمان از کافر که در پناه اسلام نیستند.

2. ربا گرفتن پدر و فرزند از یکدیگر.

3. ربا گرفتن زن و شوهر از یکدیگر.

فال

مسأله 699. فال گیری، کف بینی و طالع بینی و دیگر انواع کهانت شرعا مجاز نیست و پولی که بابت آن داده می شود حرام است

و آخر دعوانا ان الحمد للّه ربّ العالمین

قم: مؤسّسه تعلیماتی و تحقیقاتی امام صادق(علیه السلام)