مناسک عمره مفرده با حواشی مراجع تقلید صفحه 137

ص: 150

اگر از نصف گذشته (1) و فعل کثیر انجام نداده، (2)بنابر اقوی از همان‌جا طواف را تمام کند؛ و درصورت فعل کثیر، احتیاط (3)واجب، اتمام و اعاده است؛ و اگر از نصف نگذشته، (4)طواف را اعاده نماید، لکن ترک احتیاط در همه موارد سهو، به‌تمام کردن طواف ناقص واعاده‌کردن آن، سزاوار نیست.

تذکر نقصان طواف در سعی‌

421 689- اگر در حال سعی یادش آمد که طواف را ناقص به‌جا آورده، سعی را رها نماید و طواف را از محل نقصان، تکمیل کند و بعد از آن باقیمانده سعی را به‌جا آورد و طواف و سعیشصحیح است. (5)» هرچند احتیاط (6) آن است که در کمتر از چهار دور، طواف را اتمام و اعاده نماید و همچنین اگر سعی را کمتر از چهار دور انجام داده، آن را اتمام و اعاده کند. (7)

نقصان طواف و مراجعت به وطن‌

422 690- اگر حج‌گزار طوافش ناقص بوده ولی تا بعد از مراجعت به وطن متذکر نشود، احتیاط (8) آن است که بازگردد؛ واگر نتوانست یا مشکل بود، نایب بگیرد. (9)

1- آیة اللهصافی، آیة الله گلپایگانی: اگر چهار دور تمام شده باشد لازم است طواف را تمام کند واگر کمتر از نصف باشد اعاده نماید و در فاصله بین 5/ 3 تا چهار دور احتیاط در تکمیل اشوط و اعاده است.

2- آیة الله مکارم: این قید زاید است.

3- آیة الله فاضل اولی و احوط این است.

آیة الله مکارم: و اتمام لازم نیست باید اعاده کند

4- آیة الله مکارم: مانند فرض بالا است.

5- آیة الله بهجت: احتیاط در اتمام و سپس اعاده سعی است.

آیة الله سیستانی: اگر قبل از فوت موالات متذکر شود یا بعد از آن باشد ولی سه شوط یا کمتر باقی مانده باشد اتمام طواف کافی است ولی اگر بیش از آن باشد به احتیاط واجب طواف را پس از اتمام اعاده کند و نسبت به سعی اتمام کافی است گرچه احتیاط مستحب اعاده آن است پس از اتمام.

6- آیات عظام تبریزی، فاضل، مکارم: این احتیاط ترک نشود. آیة الله تبریزی: همچنین است نسبت به سعی. ولی اگر سعی فراموش شده یک شوط باشد، اعاده لازم نیست و اتمام کافی است.

7- به ذیل مسأله 688 مراجعه شود.

8- آیة الله بهجت: و اگر متذکر نشود مگر بعد از مراجعت به وطن خود، پس نایب می گیرد. مناسک شیخ،ص 42.

آیات عظام تبریزی، خامنه ای، خویی،صافی، فاضل، گلپایگانی: باید برگردد.

آیة الله سیستانی: اگر نتواند باقیمانده را خود به جا آورد، اگر چه به این علت باشد که پس از رجوع به وطن یادش آمده دیگری را نایب خود قرار دهد و به هر حال نماز طواف را باید خودش هر جا هست بعد از طواف نایب بخواند.

9- آیة اللَّهصافی، آیة اللَّه گلپایگانی: و در اینصورت نیز بنا بر احتیاط واجب هدی بفرستد و احوط آن است که شتر باشد مناسک فارسی، مسأله 104.

آیة اللَّه مکارم: و احتیاط آن است یک گوسفند در مکّه قربانی کند و اگر نتوانست در شهر خودش قربانی کند.