مناسک عمره مفرده با حواشی مراجع تقلید صفحه 175

ص: 188

حکم نماز با دوران بین طرفینِ بعید و پشتِ بعید

511 800- اگر نماز در یکی از دو طرف مقام(1) که «نزد مقام»،صدق کند، هم ممکن نشود، باید (2) فاصله سه مکان-: دو طرف و پشت مقام (3)را با مقام بسنجد که:

اگر هر سه طرف مساوی باشند، در پشت مقام نماز بخواند و در دو طرف، کافی نیست؛

و اگر دو طرف، به مقام نزدیک‌تر از پشت مقام باشند، ولی بر هیچ کدام از دو طرف، «نزد مقام»صدق نکند، جایز بودن اکتفا به پشت مقام، بعید نیست؛ لکن احتیاط آن است که یک نماز در پشت مقام و یک نماز در یکی از دو طرف با ملاحظه نزدیکتری آن بخواند.

و احوط (4) اعاده نماز است درصورت امکان در نزد و خلف مقام تا وقتی که وقت (5) برای سعی تنگ نشده است.

مکان نماز طواف کسانی که در طبقه بالا طواف می‌کنند

512 2/ 800- مکان نماز طواف برای افرادی که به دلیل عذر، طواف را از طبقه بالا انجام می‌دهند، کجاست و وظیفه ایشان چیست؟ (6)

1- آیات عظام: بهجت، تبریزی، خویی، سبستانی: به ذیل مسأله قبل مراجعه شود.

2- آیة اللَّه بهجت: و اگر آن هم ممکن نباشد، مراعات می‌کند الأقرب فالأقرب به سوی خلف مقام و دو جانب آن را، با رعایت احتیاط، درصورت دوران امر بین بعض مراتب خلف و احَد جانبین به جمع در نماز بلکه به اعاده، پس از تمکن از نماز در پشت سر، اگرچه در آخر وقت امکان باشد و نماز طواف مستحب در هر جای مسجد باشد جایز است. مناسک،ص 118.

3- آیة اللَّه تبریزی، آیة اللَّه خویی: حکم آن در مسأله قبل گذشت.

آیة اللَّه خامنه‌ای: نماز خواندن در دو طرف راست یا چپ مقام درصورت تمکن از خلف گرچه دور باشد کافی نیست.

آیة اللَّه فاضل: احوط نماز خلف مقام است.

4- آیة اللَّه فاضل: اولی اعاده نماز است.

آیة اللَّه گلپایگانی: بهتر آن است که هر وقت توانست نماز را دوباره پشت مقام رجاءً بخواند.

5- آیة اللَّه تبریزی، آیة اللَّه خویی: اعاده لازم نیست. المسائل الشرعیه، ج 1،ص 352.

6- آیة اللَّه بهجت: درصورت امکان باید در پایین در نزد و خلف به جا آورند، و درصورت عدم امکان با رعایت الاقرب فالاقرب کفایت می‌کند.

آیة اللَّه سیستانی: اگر طبقه دوم پایین‌تر از کعبه مشرفه نباشد، طواف از آنصورت شرعی ندارد؛ و بر فرضصحت طواف، باید نماز طواف را نزدیک مقام ابراهیم و در جهت پشت آن به‌جا آورد و درصورت عدم امکان، تفاصیل مذکوره در مناسک جاری است.

آیة اللَّه فاضل: اگر می‌توانند بلافاصله و بدون عسر و حرج پایین بیایند، باید پایین بخوانند و الا در همان بالا بخوانند و کفایت می‌کند.

آیة اللَّه مکارم: درصورت امکان، در طبقه پایین پشت مقام ابراهیم نماز را به‌جا آورند؛ و اگر ممکن نیست در همان طبقه بالا در سمت پشت مقام ابراهیم بجا آورند.