مناسک عمره مفرده با حواشی مراجع تقلید صفحه 70

ص: 83

راهی برای زیر سقف قرار نگرفتن نباشد و قبل از نذر به آن التفات داشته، معصیت کرده؛ (1) زیرا عمداً خود را به ارتکاب محرّمات احرام، مبتلا کرده است. (2)

استظلال در شب و هوای ابری‌

484226- استظلال در شب، (3) خلاف احتیاط است گرچه جایز بودن آن، به‌نظر بعید (4) نیست؛ بنابراین، جواز نشستن محرم در هواپیما و ماشینی که شب حرکت می‌کند، بعید نیست و استظلال در هوای ابری (5) در روز، جایز نیست، مگر ابر به‌طوری تیره (6) باشد که استظلالصدق نکند.

1- آیة اللَّه فاضل: به حاشیه مسأله قبل مراجعه شود.

2- آیات عظام: تبریزی، خویی، مکارم: ظاهر این است که معصیت نکرده است، ولی برای استظلال اضطراری کفّاره باید بدهد.

3- آیة اللَّه بهجت: استظلال در شب نیست و مانع ندارد و ظاهرِ مجموعِ روایات و مقتضای اصل، اختصاص‌ممنوعیت به سایه انداختن از آفتاب است. مناسک، س 50.

4- آیة اللَّه تبریزی: بنابر احتیاط در حرمت استظلال فرقی بین شب و روز نیست.

آیة اللَّه خامنه‌ای: احوط آن است که در شب‌های بارانی و سرد، از سوار شدن به اتوبوس مسقف و مانند آن اگر برای فرار از باران و سرما باشد اجتناب کند.

آیة اللَّه خویی: مراد از استظلال تحفظ از آفتاب و سرما و گرما و باران و باد و مانند آنها است. پس اگر هیچکدام از آنها نباشد، به نحوی که وجود و عدمِ سایبان یکسان باشد اشکال ندارد، و در این حکم بین شب و روز فرقی نیست. مناسک، مسأله 270. و در فرض شک در این که آیا مظله وجود و عدمش یکسان است یا نه استظلال جایز است. استفتائات آخر مناسک، چاپ 21،ص 325.

آیة اللَّه وحید: جایز نبودن استظلال در شب مورد اشکال است، و احتیاط واجب ترک آن است. مناسک فارسی معظم لهصفحه 135

آیة اللَّه سیستانی: سوار شدن در ماشین سقف‌دار و مانند آن در شب و بین الطلوعین و روزهایی که ابر غلیظ مانع تابش خورشید باشد، درصورتی که بارانی نباشد اشکال ندارد و اگر بارانی باشد کفّاره دارد و به احتیاط واجب جایز نیست. مناسک، مسأله 270.

آیة اللَّه مکارم: جایز است مگر در شب‌های بارانی که باید کفّاره بدهد و در روزهای کاملًا ابری و بین الطلوعین نیز استفاده از ماشین سرپوشیده مانعی ندارد.

5- آیة اللَّه بهجت، اگر طوری باشد که تظلیلصادق نباشد اشکال ندارد.

6- - آیة اللَّه تبریزی، آیة اللَّه خویی: استظلال در روز ابری هم جایز نیست.

آیة اللَّه سیستانی: اگر ابر تیره باشد که‌اشعّه آفتاب را به‌کلّی پوشانده باشد و باران نباشد اشکال ندارد.

آیة اللَّهصافی، آیة اللَّه گلپایگانی: در جواب استظلال در روز ابری فرموده‌اند: استظلال در هوای ابری در روز جایز نیست. مناسک فارسی،ص 184.

آیة اللَّه مکارم: تیره بودن ابرها لازم نیست، منظور نبودن سایه است.