توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید - جلد 2 صفحه 106

ص: 106

تمام شدن ماه دوازدهم پس از مالک شدن ؛ قرار دهد، بنا بر این اگر کسی مثلًا در دهم محرم مالک گاو و گوسفند و شتر و طلا و نقره باشد، با دیده شدن هلال ماه محرم سال بعد زکات واجب می شود، ولی اوّل سال بعد را دهم محرم سال بعد قرار می دهد، و اگر در فاصله اوّل محرّم تا دهم محرّم شرایط وجوب زکات با اختیار مالک یا بدون اختیار وی از بین برود، تأثیری در وجوب زکات نداشته و باز هم باید زکات را بپردازد.

(بهجت ): مسأله بعد از آن که انسان یازده ماه مالک گاو، گوسفند، شتر، طلا و نقره باشد با دیده شدن ِ هلال ماه دوازدهم ، بنا بر أظهر زکات بر او واجب می شود، ولی بنا بر أظهر ماه دوازدهم را نباید از سال دوم حساب کند، و از اوّل ماه دوازدهم نمی تواند طوری در مال تصرّف کند که مال از بین برود، و اگر چنین تصرّف کند ضامن است .

[مسأله 1857]

مسأله 1857 اگر مالک گاو و گوسفند و شتر و طلا و نقره در بین سال بالغ شود (1) زکات بر او واجب نیست (2) (1) (گلپایگانی )، (صافی ): باید اوّل سال را اوّل بالغ شدن خود قرار دهد.

(خوئی )، (تبریزی ): مثلًا بچه ای در اوّل محرم مالک چهل گوسفند شود و بعد از گذشتن دو ماه بالغ گردد، یازده ماه که از اوّل محرم بگذرد، زکاتی بر او نیست بلکه بعد از گذشتن یازده ماه از بلوغش زکات بر او واجب می شود. (2 (فاضل ): احتیاط واجب آن است که زکات را بدهد.

(زنجانی ): مسأله اگر مالک گاو و گوسفند و شتر و طلا و نقره در بین سال شرایط وجوب را دارا گردد، مثلًا بالغ گردد، زکات واجب نیست ، بنا بر این اگر بچه ای در دهم محرم مالک چهل گوسفند گردد و بعد از گذشتن دو ماه بالغ گردد، در اوّل محرم سال بعد زکات واجب نمی گردد، بلکه در اوّل ربیع الأوّل که یازده ماه کامل قمری از بالغ شدن وی می گذرد، اگر شرایط دیگر را هم دارا باشد باید زکات را بدهد.

(سیستانی ): مسأله وجوب زکات در طلا و نقره و مال تجارت مشروط به آن است که مالک در تمام سال عاقل و بالغ باشد، ولی در گندم و جو و خرما و کشمش و همچنین در شتر و گاو و گوسفند مشروط به بلوغ و عقل مالک نمی باشد.

[مسأله 1858]

مسأله 1858 زکات گندم و جو وقتی واجب می شود که به آنها گندم و جو گفته شود (1) و زکات کشمش بنا بر احتیاط وقتی واجب می شود که غوره است (2) و موقعی هم که خرما قدری خشک شد که به او تمر می گویند زکات آن واجب می شود (3) ولی وقت دادن زکات در گندم و جو موقع خرمن شدن و جدا کردن کاه آنها و در خرما و کشمش موقعی است که خشک شده باشند (4) (1) (اراکی )، (مکارم ): زکات گندم و جو وقتی واجب می شود که دانه های گندم و جو بسته شده باشد ( (مکارم ): و به آن گندم و جو گویند) ..

(گلپایگانی )، (صافی ): بنا بر احتیاط واجب وقت واجب شدن زکات گندم و جو وقت