توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید - جلد 2 صفحه 107

ص: 107

دانه بستن آنها است ..

(بهجت ): بنا بر أظهر و أحوط زکات گندم و جو وقتی واجب می شود که دانه آنها سفت و محکم شود .. (2) (اراکی ): زکات کشمش وقتی واجب می شود که دانه های آن غوره شده باشد ..

(خوئی )، (تبریزی )، (سیستانی ): زکات کشمش وقتی واجب می شود که انگور می باشد ..

(فاضل ): زکات کشمش وقتی واجب می شود که انگور صدق کند ..

(زنجانی ): زکات کشمش وقتی واجب می شود که به آن انگور گفته شود ..

(مکارم ): زکات انگور و (کشمش ) موقعی است که میوه برسد و به آن انگور گویند ..

(بهجت ): زکات کشمش وقتی واجب می شود که به صورت غوره است .. (3) (اراکی ): زکات خرما وقتی واجب می شود که سرخ یا زرد شده باشد ..

(گلپایگانی )، (صافی ): موقعی هم که رنگ خرما زرد یا سرخ شد بنا بر احتیاط زکات آن واجب می شود و اگر اتفاقاً ملاحظه موقعی که به آنها گندم و جو و انگور و خرما گویند موافق با نفع فقرا باشد احتیاط واجب ملاحظه صرفه فقراء است مثل آن که کسی مالک گندم یا جو شود بعد از بسته شدن دانه های آنها و پیش از آن که به آنها گندم و جو بگویند که در چنین صورتی احتیاط واجب آن است که زکات آن را مالک دوم نیز بدهد ..

(زنجانی ): موقعی هم که رنگ خرما زرد یا سرخ شد، زکات آن واجب می شود ..

(خوئی )، (سیستانی )، (تبریزی ): زکات خرما وقتی واجب می شود که عرب به آن تمر گوید ..

(مکارم ): [زکات ] خرما زمانی است که خرما برسد و قابل خوردن شود ..

(بهجت ): خرما هم موقعی که شروع به زرد یا قرمز شدن کند، زکات آن واجب می شود ..

(فاضل ): زکات خرما موقعی واجب می شود که به آن خرما گفته شود .. (4) (مکارم ): مگر این که بخواهند آن را به صورت تر مصرف کنند که باید زکات آن را بدهند به شرط این که خشک شده آن به حدّ نصاب برسد.

(گلپایگانی )، (صافی ): در خرما و کشمش موقعی است که انگور کشمش ، و رطب تمر شده باشد.

(فاضل ): در خرما و کشمش موقعی است که انگور، خشک شده ، کشمش شود و رطب تمر شده باشد.

(بهجت ): در خرما موقع چیدن و در کشمش هنگامی است که خشک شده باشد.

(زنجانی ): در خرما موقعی است که در لغت عرب به آن تمر می گویند، و در کشمش موقعی است که انگور خشک شده و به آن کشمش گفته شود.

(سیستانی ): وقت ملاحظه نصاب ، وقت خشکیدن آنها است ، و وقت وجوب پرداخت زکات در گندم و جو موقع خرمن و جدا کردن کاه آنها است و در خرما و کشمش موقع چیدن آنها است که اگر از این وقت بدون عذر و با بودن مستحق ّ تأخیر بیفتد و تلف شود، مالک ضامن است .

[مسأله 1859]

مسأله 1859 اگر موقع واجب شدن زکات گندم و جو و کشمش و خرما که در مسأله پیش گفته شد، صاحب آنها بالغ باشد (1)، باید زکات آنها را بدهد.