توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید - جلد 2 صفحه 115

ص: 115

(خوئی )، (تبریزی ): مسأله - خرما بر سه قسم است : (1) آن است که خشکش می کنند و حکم زکات آن گفته شد. (2) آن است که در حال رُطَب بودنش می خورند. [1] (3) آن است که نارس خلال آن را می خورند. در قسم دوم چنانچه مقداری باشد که خشک آن به 288 من 45 مثقال کم برسد ( (خوئی ): بنا بر احتیاط) زکات آن واجب است [2] و امّا قسم سوم ظاهر این است که زکات بر آن واجب نباشد.

(زنجانی ): مسأله خرما بر سه قسم است : (1 آن که خشکش می کنند که زکات در آن بی اشکال واجب است ، چنانچه گذشت . (2 آن که در حال رطب بودنش می خورند که بنا بر احتیاط اگر مقداری باشد که خشک آن به اندازه نصاب باشد، زکات آن واجب است . (3 آن که نارس آن را می خورند که ظاهراً زکات در آن واجب نیست .

[مسأله 1874]

مسأله 1874 گندم و جو و خرما و کشمشی که زکات آنها را داده اگر چند سال هم نزد او بماند زکات ندارد.

[مسأله 1875]

اشاره

مسأله 1875 اگر گندم و جو و خرما و انگور، هم از آب باران (1) مشروب شود و هم از آب دلو و مانند آن استفاده کند، چنانچه طوری باشد که بگویند با دلو آبیاری شده نه باران ، زکات آن بیست یک است و اگر بگویند با آب باران آبیاری شده (2) زکات آن ده یک است . این مسأله در رساله آیات عظام : (خوئی )، (گلپایگانی )، (تبریزی )، (صافی )، (سیستانی )، (بهجت )، (زنجانی ) و (فاضل ) نیست (1) (نوری ): یا مانند آن .. (2) (نوری ): نه دلو ..

(مکارم ): مسأله مقدار زکات گندم و جو و خرما و انگور در صورتی که از آب باران ، یا قنات و نهر و سدّ و یا رطوبت زمین مشروب شود، ده یک است و اگر با آب چاههای عمیق و نیمه عمیق و کم عمق ، یا به وسیله دلو و دست و حیوان از چاه یا رودخانه آب بکشد و آن را مشروب سازد زکات آن بیست یک است .

مسائل اختصاصی

(گلپایگانی )، (صافی ): مسأله 1883 (نوری ): مسأله 1871 اگر گندم و جو و خرما و انگور از آب باران یا نهر مشروب شود، یا (مثل زراعتهای مصر) [3] از رطوبت زمین استفاده کند؛ زکات آن ده یک است و اگر با دلو و مانند آن آبیاری شود [4] زکات آن بیست یک است [5] و اگر مقداری از باران ، یا نهر، یا رطوبت زمین استفاده کند و به همان مقدار از آبیاری با دلو و مانند آن استفاده نماید [6] زکات نصف آن ده یک و زکات نصف دیگر آن بیست یک می باشد یعنی از چهل قسمت سه قسمت آن را باید بابت زکات بدهند.

[1] ( من سیستانی

): در حال رُطب بودن قابل مصرف است ..

[2] ( من سیستانی

): در قِسم دوم چنانچه مقداری باشد که خشک آن به مقدار نصاب برسد احتیاط مستحب ّ آن است که زکات آن را بدهند ..

[3] قسمت داخل پرانتز در رساله آیت اللّه ( من زنجانی

) نیست

[4] ( من فاضل

): اگر با دلو و موتور و پمپ از چاههای عمیق و نیمه عمیق که فعلًا متداوّل است آبیاری شود ..

( من تبریزی

): اگر با ماشین آلات یا با دلو و مانند آن آبیاری شود ..

( من بهجت

): اگر با دست ، همچون دلو و موتور آب و مانند آن آبیاری شود ..

[5] ( من خوئی

)، (سیستانی )، (تبریزی )، (زنجانی ): بقیّه مسأله ذکر نشده .

[6] ( من فاضل

): به همان مقدار از آبیاری با دلو و موتور و پمپ استفاده نماید ..

( من بهجت

): به همان مقدار از آبیاری با دلو و موتور آب و مانند آن استفاده نماید.