توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید - جلد 2 صفحه 118

ص: 118

[مسأله 1879]

مسأله 1879 اگر زراعتی را با دلو و مانند آن (1) آبیاری کنند و در زمینی که پهلوی آن است زراعتی کنند که از رطوبت آن زمین استفاده نماید و محتاج به آبیاری نشود زکات زراعتی که با دلو آبیاری شده ، بیست یک و زکات زراعتی که پهلوی آن است ، (2) ده یک می باشد. این مسأله ، در رساله آیت اللّه (بهجت ) نیست (1) (فاضل ): با دلو و یا موتور یا پمپ .. (2) (تبریزی )، (سیستانی ): بنا بر احتیاط ..

(مکارم ): مسأله هرگاه زراعتی را با آب چاه آبیاری کنند و در زمین مجاور آن زراعتی باشد که از رطوبت آن زمین استفاده کند و محتاج به آبیاری نشود زکات زراعتی که با آب چاه آبیاری شده ، بیست یک و زکات زراعتی که مجاور آن است ده یک می باشد.

[مسأله 1880]

مسأله 1880 مخارجی را که برای گندم و جو و خرما و انگور کرده است (1) حتی مقداری از قیمت اسباب و لباس را که به واسطه زراعت کم شده ، می تواند از حاصل کسر کند. و چنانچه پیش از (2) کم کردن اینها به 288 من و 45 مثقال کم برسد، باید زکات باقیمانده آن را بدهد (3) (1) (گلپایگانی )، (صافی ): و معمول است که آن مخارج را از خود زراعت می دهند می تواند از حاصل کسر کند و چنانچه باقیمانده آن به حدّ نصاب برسد، باید زکات آن را بدهد و آنچه معمول نیست از خرمن بدهند بنا بر احتیاط لازم جزء نصاب حساب نمایند لکن زکات آن واجب نیست . (2) (اراکی )، (نوری ): چنانچه پس از .. (3) (اراکی ): باید زکات آن را بدهد. (فاضل ): بنا بر احتیاط واجب باید زکات باقیمانده آن را بدهد.

(خوئی )، (تبریزی ): مسأله مخارجی را که [1] برای گندم و جو و خرما و انگور کرده است نمی تواند از حاصل کسر نموده و ملاحظه نصاب نماید، پس چنانچه یکی از آنها پیش از ملاحظه مخارج به 288 من 45 مثقال کم برسد [2] باید [3] زکات آن را بدهد.

(مکارم ): مسأله بنا بر احتیاط واجب مخارجی را که برای زراعت کرده از حاصل کسر نکند، همچنین قیمت تخمی را که برای زراعت پاشیده است .

(بهجت ): مسأله هزینه ای را که برای گندم ، جو، خرما و انگور پرداخت کرده است ، می تواند از محصول کسر کند، و چنانچه پیش از کم کردن هزینه ، وزن آنها به سیصد من (تبریزی ) برسد، ولی بعد از کم کردن به این مقدار نرسد، بنا بر أظهر زکات واجب نیست .

[مسأله 1881]

مسأله 1881 قیمت وقتی که تخم را برای زراعت پاشیده می تواند جزء مخارج حساب نماید. این مسأله ، در رساله آیت اللّه (بهجت ) نیست

[1] ( من زنجانی

): بنا بر احتیاط مخارجی را که ..

[2] ( من سیستانی

)، (زنجانی ): به اندازه نصاب برسد ..

[3] ( من زنجانی

): بنا بر احتیاط باید ..