توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید - جلد 2 صفحه 133

ص: 133

بدهد که داخل سال چهارم شده باشد و یا با چهل و پنجاه حساب کند. ولی در هر صورت باید طوری حساب کند که چیزی باقی نماند، یا اگر چیزی باقی می ماند، از نه تا بیشتر نباشد (5) مثلًا اگر 140 شتر دارد، باید برای صد تا، دو شتری که داخل سال چهارم شده و برای چهل تا یک شتر ماده ای که داخل سال سوم شده باشد بدهد (6) (1) (بهجت ): و مادرش قابلیّت حمل را داشته باشد .. (2) (بهجت ): و مادرش قابلیّت حمل و مقاربت را داشته باشد .. (3) (بهجت ): و قابلیت حمل را داشته باشد .. (4) (سیستانی ): و در بعضی موارد هم مخیّر است که با چهل یا پنجاه حساب کند، مانند دویست .. (5) (مکارم ): و شتر زکات حتماً باید ماده باشد. [پایان مسأله ] (زنجانی ): یا اگر چیزی باقی می ماند، به ده نرسد .. (6) (گلپایگانی )، (خوئی )، (تبریزی )، (بهجت )، (صافی )، (زنجانی ): برای چهل تا یک شتر که داخل سال سوم شده بدهد. و شتری که در زکات داده می شود باید ماده باشد ( (گلپایگانی )، (صافی ): و اگر ندارد، نر بدهد و چنانچه هیچ یک را به سن های ذکر شده ندارد باید بخرد و در خریدن نر یا ماده اختیار دارد).

(سیستانی ): برای چهل شتر یک شتری که داخل سال سوم شده بدهد و شتری که در زکات داده می شود، باید مادّه باشد ولی اگر در نصاب ششم ، شتر مادّه دو ساله نداشته باشد، شتر نرِ سه ساله کافی است و اگر آن را هم نداشته باشد، در خرید هر کدام مخیّر است .

[مسأله 1911]

مسأله 1911 زکات ما بین دو نصاب واجب نیست پس اگر شماره شترهایی که دارد از نصاب اوّل که پنج تا است بگذرد، تا به نصاب دوم که ده تا است نرسیده ، فقط باید زکات پنج تای آن را بدهد. و همچنین است در نصابهای بعد . این مسأله ، در رساله آیت اللّه (بهجت ) نیست

نِصاب گاو

[مسأله 1912]

مسأله 1912 گاو (1) دو نصاب دارد: نصاب اوّل آن سی تا است که وقتی شماره گاو به سی رسید، اگر شرایطی را که گفته شد داشته باشد، انسان باید یک گوساله ای که داخل سال دوم شده (2) از بابت زکات بدهد (3) نصاب دوم آن چهل است و زکات آن یک گوساله ماده ای است که داخل سال سوم شده باشد (4) و زکات ما بین سی و چهل واجب نیست مثلًا کسی که سی و نه گاو دارد، فقط باید زکات سی تای آنها را بدهد و نیز اگر از چهل گاو زیادتر داشته باشد تا به شصت نرسیده ، فقط باید زکات چهل تای آن را بدهد و بعد از آنکه به شصت رسید، چون دو برابر نصاب اوّل را دارد، باید دو گوساله ای که داخل سال دوم شده بدهد و همچنین هر چه بالا رود، باید سی تا سی تا حساب کند یا چهل تا چهل تا یا با سی و چهل حساب نماید و زکات آن را به دستوری که گفته شده بدهد، ولی باید طوری حساب کند که چیزی باقی نماند، یا اگر چیزی باقی می ماند از نُه تا بیشتر نباشد (5) مثلًا اگر هفتاد گاو دارد، باید به حساب سی و چهل حساب کند (6) و برای سی تای آن زکات سی تا و برای چهل تای آن زکات ِ چهل تا را بدهد، چون اگر به حساب سی تا حساب کند، ده تا زکات نداده می ماند (7).