توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید - جلد 2 صفحه 152

ص: 152

به آن زن زکات دهند.

(فاضل ): یا بتوان شوهر را مجبور کرد نمی شود به آن زن زکات داد. (3) (بهجت ): نمی شود به آن زن از سهم فقرا زکات داد.

[مسأله 1954]

مسأله 1954 زن می تواند به شوهر فقیر خود زکات بدهد، اگر چه شوهر، زکات را صرف مخارج خود آن زن نماید (1) (1) (فاضل ): صرف مخارج آن زن و اولادش کند.

[مسأله 1955]

مسأله 1955 سیّد نمی تواند (1) از غیر سیّد زکات بگیرد، ولی اگر خمس و سایر وجوهات ، کفایت مخارج او را نکند و از گرفتن زکات ناچار باشد، می تواند از غیر سیّد زکات بگیرد (2) ولی احتیاط واجب آن است که اگر ممکن باشد، فقط به مقداری که برای مخارج روزانه اش ناچار است بگیرد (3) (1) (فاضل ): سیّد می تواند از سیّد زکات بگیرد ولی سیّد نمی تواند .. (2) (خوئی )، (گلپایگانی )، (تبریزی )، (صافی ): بقیّه مسأله ذکر نشده . (3) (بهجت ): فقط به مقداری که برای مخارج سالانه اش ضروری باشد بگیرد و اگر در اثناء سال از زکات بی نیاز شد آن را عودت یا با اذن زکات دهنده به مصرف مستحقین زکات برساند و خودش از خمس استفاده کند.

(مکارم ): مسأله چهارم : زکات گیرنده از سادات نباشد، مگر اینکه زکات دهنده هم از سادات باشد، ولی اگر خمس و سایر وجوهات کفایت مخارج آنها را نکند و ناچار به گرفتن زکات باشند، می توانند از غیر سید زکات بگیرند، اما احتیاط واجب آن است که فقط به مقدار مخارج روزانه بگیرند.

(زنجانی ): مسأله سیّد می تواند از غیر سیّد زکات مستحبّی بگیرد ولی نمی تواند از غیر سیّد زکات واجب بگیرد، البتّه اگر خمس و سایر وجوهات کفایت مخارج او را نکند و ناچار باشد که از زکات واجب غیر سیّد استفاده کند، مانعی ندارد.

(سیستانی ): مسأله سیّد نمی تواند از غیر سیّد زکات بگیرد، مگر در حال اضطرار و بنا بر احتیاط واجب باید اضطرار بحدّی باشد که نتواند از خمس و سایر وجوهات ، مخارج خود را تأمین کند. و همچنین بنا بر احتیاط واجب در صورت امکان باید در هر روز اکتفا کند به گرفتن مخارج ضروری همان روز.

[مسأله 1956]

مسأله 1956 به کسی که معلوم نیست سیّد است یا نه ، می شود زکات داد (1) این مسأله ، در رساله آیات عظام : (مکارم )، (فاضل ) و (بهجت ) نیست (1) (تبریزی ): ولی اگر دعوی سیادت کند نمی شود به او زکات داد.

(سیستانی ): ولی اگر خود، ادّعای سیادت کند و مالک به او زکات بدهد، ذمّه اش برئ نمی شود.

(زنجانی ): مسأله کسی که در محل ّ خود به سیادت مشهور است سیّد به شمار می آید و کسی که در محل ّ خود به عدم سیادت مشهور است غیر سیّد می باشد، همچنین است اگر به دلیلی عرفاً به سیّد نبودن وی یا عدم اشتهار وی به سیادت اطمینان پیدا شود، مثل کسی که خود