توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید - جلد 2 صفحه 157

ص: 157

(گلپایگانی )، (صافی ): مسأله بعد از جدا کردن زکات اگر انتظار مورد معینی را نداشته باشد احتیاط لازم آن است که فوراً آن را به مستحق ّ بدهد.

[مسأله 1963]

مسأله 1963 کسی که می تواند زکات را به مستحق ّ برساند اگر ندهد و بواسطه کوتاهی او از بین برود باید عوض آن را بدهد (1) (1) (مکارم ): ولی اگر کوتاهی نکرده باشد چیزی بر او نیست .

(زنجانی ): و اگر کوتاهی نکرده ضامن نیست هر چند اگر فقیر حاضر بوده و به وی نداده ، به احتیاط مستحب ّ عوض آن را بدهد.

(بهجت ): مسأله اگر با وجود آن که می تواند زکات را به اهل آن برساند، تأخیر بیندازد و زکات از بین برود، بنا بر أظهر ضامن است .

[مسأله 1964]

مسأله 1964 کسی که می تواند زکات را به مستحق ّ برساند (1) اگر زکات را ندهد، و بدون آنکه در نگهداری آن کوتاهی کند از بین برود (2) چنانچه دادن زکات را به قدری تأخیر انداخته که نمی گویند فوراً داده است (3) باید عوض آن را بدهد و اگر به این مقدار تأخیر نینداخته مثلًا دو سه ساعت تأخیر انداخته و درهمان دو سه ساعت تلف شده در صورتی که مستحق ّ حاضر نبوده (4) چیزی بر او واجب نیست و اگر مستحق ّ حاضر بوده (5) بنا بر احتیاط واجب باید عوض آن را بدهد. این مسأله ، در رساله آیت اللّه (بهجت ) نیست (1) (زنجانی ): کسی که زکات را جدا نکرده و می تواند آن را به مستحق ّ برساند .. (2) (سیستانی ): چنانچه غرض صحیحی در تأخیر زکات نداشته باید عوض آن را بدهد، ولی اگر غرض صحیحی داشته مثلًا فقیر معینی را در نظر داشته یا می خواسته تدریجاً به فقرا برساند، بنا بر احتیاط واجب ضامن است . (3) (اراکی ): که می گویند فوراً نداده است .. (4) (زنجانی ): یا آن را مطالبه نکرده .. (فاضل ): در صورتی که دسترسی به مستحق ّ نداشته .. (5) (زنجانی ): و زکات را مطالبه کرده .. (فاضل ): اگر دسترسی به مستحق ّ داشته ..

(مکارم ): رجوع کنید به ذیل مسأله 1963.

[مسأله 1965]

مسأله 1965 اگر زکات را از خود مال کنار بگذارد، می تواند در بقیه آن تصرّف کند و اگر از مال دیگرش کنار بگذارد، می تواند در تمام مال تصرّف نماید. این مسأله ، در رساله آیات عظام : (فاضل ) و (بهجت ) نیست

[مسأله 1966]

مسأله 1966 انسان نمی تواند زکاتی را که کنار گذاشته ، برای خود بردارد و چیز دیگری بجای آن بگذارد.

[مسأله 1967]

مسأله 1967 اگر از زکاتی که کنار گذاشته منفعتی ببرد مثلًا گوسفندی که برای زکات گذاشته بره بیاورد، مال فقیر است (1) این مسأله ، در رساله آیت اللّه (بهجت ) نیست (1) (سیستانی ): در حکم زکات است .

[مسأله 1968]

اشاره

مسأله 1968 اگر موقعی که زکات را کنار می گذارد مستحقی حاضر باشد، بهتر