توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید - جلد 2 صفحه 160

ص: 160

(مکارم ): مسأله هر گاه زکات بر کسی واجب شود، ولی در آن محل ّ مستحقی نباشد، چنانچه امید نداشته باشد که بعداً در آنجا مستحقی پیدا کند، باید زکات را به محل ّ دیگری ببرد و به مصرف برساند و بنا بر احتیاط واجب مخارج حمل و نقل به محل ّ دیگر به عهده خود او است ، ولی اگر زکات تلف شود ضامن نیست .

[مسأله 1976]

مسأله 1976 اگر در شهر خودش مستحق ّ پیدا شود، می تواند زکات را به شهر دیگر ببرد. ولی مخارج بردن به آن شهر را باید از خودش بدهد (1) و اگر زکات تلف شود ضامن است (2)، مگر آنکه با اجازه حاکم شرع (3) برده باشد. (1) (زنجانی ): مخارج بردن به آن شهر را بی اشکال باید خودش بدهد .. (2) (زنجانی ): هر چند کوتاهی نکرده باشد ..

(مکارم ): بنا بر احتیاط واجب ، هر چند با اجازه حاکم شرع باشد. (3) (خوئی )، (تبریزی )، (سیستانی ): به امر حاکم شرع .. (بهجت ): به درخواست حاکم شرع ..

[مسأله 1977]

مسأله 1977 اجرت وزن کردن ، پیمانه نمودن گندم و جو و کشمش و خرمایی را که برای زکات می دهد (1) با خود اوست . (1) (بهجت ): اگر مالک پرداخت نکرد و با فقیر هم در مورد اجرت آن مصالحه نکردند، بنا بر أظهر از زکات پرداخت می شود.

[مسأله 1978]

مسأله 1978 کسی که 2 مثقال و 15 نخود نقره یا بیشتر، از بابت زکات بدهکار است ، می تواند کمتر از 2 مثقال و 15 نخود نقره هم به یک فقیر بدهد (1) و نیز اگر غیر نقره چیز دیگری مثل گندم و جو بدهکار باشد و قیمت آن به 2 مثقال و 15 نخود نقره هم برسد می تواند به یک فقیر کمتر از آن بدهد (2) این مسأله ، در رساله آیات عظام : (سیستانی ) و (بهجت ) نیست (1) (گلپایگانی )، (خوئی )، (تبریزی )، (فاضل )، (صافی ): بنا بر احتیاط مستحب ّ کمتر از 2 مثقال و 15 نخود نقره به یک فقیر ندهد .. (2) (خوئی )، (گلپایگانی )، (فاضل )، (صافی )، (تبریزی ): بنا بر احتیاط مستحب ّ به یک فقیر کمتر از آن ندهد. (نوری ): ولی مستحب ّ است در هر دو صورت مذکوره ، کمتر از آن ندهد.

(مکارم ): مسأله احتیاط واجب آن است که به هر فقیر کمتر از زکات نصاب اوّل نقره (یعنی به اندازه دو مثقال و 15 نخود) ندهد و اگر از چیز دیگر مانند گندم و جو زکات می دهد نیز قیمت آن کمتر از این مقدار نباشد.

(زنجانی ): مسأله کسی که به اندازه پنج درهم شرعی یا بیشتر از بابت زکات بدهکار است ، بنا بر احتیاط کمتر از پنج درهم شرعی به یک فقیر ندهد و نیز اگر غیر نقره چیز دیگری مثل گندم و جو بدهکار باشد، و قیمت آن به پنج درهم شرعی برسد، بنا بر احتیاط به یک فقیر کمتر از آن ندهد.

[مسأله 1979]

اشاره

مسأله 1979 مکروه است انسان از مستحق ّ در خواست کند که زکاتی را که از او گرفته به او بفروشد، ولی اگر مستحق ّ بخواهد چیزی را که گرفته بفروشد ( بعد از آن که به قیمت رساند (1) کسی که زکات را به او داده در خریدن آن بر دیگران مقدم است (2). (1) [قسمت داخل پرانتز در رساله آیت اللّه (زنجانی ) نیست ]