توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید - جلد 2 صفحه 185

ص: 185

[مسأله 2039]

مسأله 2039 اگر کسی توشه راه و مرکب سواری (1) نداشته باشد و دیگری به او بگوید حج ّ برو، من خرج تو و عیالات تو را در موقعی که در سفر حج ّ هستی می دهم (2) در صورتی که اطمینان داشته باشد که خرج او را (3) می دهد (4) حج ّ بر او واجب می شود (5) (1) (فاضل ): توشه راه و وسیله سفر .. (2) (فاضل )، (بهجت ): ( (بهجت ): در صورتی که به گفته او اطمینان داشته باشد) حج ّ بر او واجب می شود. (3) (گلپایگانی )، (صافی ): خرج او و عیالاتش را .. (4) (نوری ): و از طرفی تعطیل کردن شغل خود و متوقف شدن کارش در مدّت رفتن به حج ّ و برگشتن موجب به زحمت افتادن و بهم خوردن وضع زندگی او نشود .. (5) (گلپایگانی )، (صافی ): اگر چه قرض داشته باشد و در موقع برگشتن هم مالی که بتواند با آن زندگی کند نداشته باشد.

(مکارم ): مسأله هرگاه کسی مخارج رفتن به مکّه را ندارد، ولی دیگری مالی به او می بخشد یا در اختیار او می گذارد که با آن حج ّ برود و مخارج زن و فرزند او را در این مدّت نیز می پردازد بر چنین کسی حج ّ واجب است ، هر چند بدهکار باشد و در موقع بازگشت نیز وسیله کافی برای امرار معاش نداشته باشد و قبول کردن چنین هدیه ای واجب است ، مگر این که در آن منت یا ضرر یا مشقّت غیر قابل تحملی باشد و این حج ّ کفایت از حج ّ واجب او می کند.

(زنجانی ): مسأله اگر کسی توشه راه و مرکب سواری و پول تهیه آنها را نداشته باشد و دیگری به او بگوید: اگر حج ّ بروی من خرج حج ّ تو را می دهم ، استطاعت مالی پیدا کرده با داشتن سایر شرایط، حج ّ بر او واجب می شود.

[مسأله 2040]

اشاره

مسأله 2040 اگر خرجی رفتن و برگشتن و خرجی عیالات کسی را در مدّتی که مکه می رود و برمی گردد به او ببخشند و با او شرط کنند که حج ّ کند (1) اگر چه قرض داشته باشد و در موقع برگشتن هم مالی که بتواند با آن زندگی کند نداشته باشد (2) باید قبول نماید و حج ّ بر او واجب می شود (3) (1) (خوئی )، (تبریزی ): و او قبول نماید حج ّ بر او واجب می شود .. (2) (خوئی )، (تبریزی ): بقیّه مسأله ذکر نشده . (3) (اراکی ): مگر آن که وقت پرداخت بدهی رسیده باشد و طلبکارها نیز مطالبه کنند و در صورت نرفتن به حج ّ قدرت پرداختن دَین را داشته باشد در این صورت حج ّ بر او واجب نیست .

(مکارم ): رجوع کنید به ذیل مسأله 2039 (بهجت ): مسأله اگر مخارج رفتن و برگشتن و مخارج افراد تحت تکفل کسی را در مدّتی که مکه می رود و برمی گردد به او ببخشند و با او شرط کنند که حج ّ بجا آورد، لازم نیست قبول کند، ولی اگر قبول کرد حج ّ بر او واجب می شود.

(زنجانی ): مسأله اگر به مقدار مخارج رفت و برگشت ، مخارج حج ّ را کسی به انسان