توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید - جلد 2 صفحه 204

ص: 204

آن را نمی شناسد باید به نظر حاکم شرع عمل کند.

[مسأله 2065]

مسأله 2065 اگر خریدار قصدش این باشد که پول جنس را ندهد (1) معامله اشکال دارد (2) این مسأله ، در رساله آیت اللّه (بهجت ) نیست (1) (گلپایگانی )، (صافی ): به نحوی که قصد معامله نداشته باشد .. (2) (گلپایگانی )، (صافی ): و اگر جدّاً قصد معامله داشته باشد اشکال ندارد.

(زنجانی ): چون معمولًا فروشنده تنها در صورت دادن پول جنس به معامله رضایت دارد معامله باطل است .

(خوئی )، (تبریزی )، (سیستانی ): مسأله اگر خریدار جدّاً قاصد معامله است [1] ولی قصدش این باشد که پول جنسی را که می خرد ندهد، این قصد به صحّت معامله ضرر ندارد و لازم است پول آن را به فروشنده بدهد. [2] (مکارم ): مسأله هرگاه خریدار از اوّل قصدش این باشد که پول جنس را ندهد معامله اشکال دارد، همچنین اگر قصدش این باشد که از پول حرام بدهد؛ ولی اگر از اوّل قصدش این نباشد که بعداً از حرام بدهد معامله صحیح است ، ولی پول حرامی را که داده است کفایت نمی کند، باید مجدّداً از پول حلال بدهد.

[مسأله 2066]

مسأله 2066 اگر خریدار بخواهد پول جنس را بعداً از حرام بدهد و از اوّل هم قصدش این باشد، معامله اشکال دارد. و اگر از اوّل قصدش این نباشد معامله صحیح است ولی باید مقداری را که بدهکار است از مال حلال بدهد. (نوری )، (مکارم ): رجوع کنید به ذیل مسأله 2065 این مسأله ، در رساله آیت اللّه (بهجت ) نیست (اراکی ): مسأله اگر خریدار، چیزی را به ذمّه بخرد و بخواهد پول آن را بعداً از حرام بدهد، هر چند از اوّل هم قصدش این باشد معامله صحیح است ولی باید مقداری را که بدهکار است از مال حلال بدهد.

(گلپایگانی )، (صافی ): مسأله اگر خریدار معامله را به ذمّه انجام دهد و بخواهد پول جنس را بعداً از حرام بدهد، معامله صحیح است ، ولی باید مقداری را که بدهکار است از مال حلال بدهد و اگر از حرام بدهد دَینش ادا نمی شود.

(خوئی )، (تبریزی )، (سیستانی ): مسأله اگر خریدار بخواهد پول جنسی را که به ذمّه خریده بعداً از مال حرام بدهد، معامله صحیح است ولی باید مقداری را که بدهکار است از مال حلال بدهد ( (خوئی )، (سیستانی ): تا این که ذمّه اش بری ء گردد).

(زنجانی ): مسأله اگر کسی جنسی را با پول معین حرام بخرد معامله باطل است ولی اگر معامله بر روی پول غیر معین (بگونه کلّی ) انجام گیرد و خریدار تصمیم داشته باشد که پول جنس را

[1] ( من نوری

): اگر مشتری در حقیقت ، قصد معامله دارد ..

[2] ( من نوری

): و همچنین اگر قصد داشته باشد که پول جنسی را که به ذمّه خریده بعداً از حرام بدهد، معامله صحیح است ؛ ولی باید مقداری را که بدهکار است از مال حلال بدهد.