توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید - جلد 2 صفحه 207

ص: 207

احتیاط در ناقص یا جدا کشیدن آن است .

(صافی ): مسأله ساختن مجسمه حرام است و احتیاط واجب ترک خرید و فروش آن است .

(مکارم ): مسأله ساختن و خرید و فروش مجسمه اشکال دارد، ولی خرید و فروش صابون و مانند آن که روی آنها شکل مجسمه یا نقشهای برجسته است اشکالی ندارد.

[مسأله 2070]

مسأله 2070 خریدن چیزی که از قمار، یا دزدی ، یا از معامله باطل تهیّه شده (1) (باطل و تصرّف در آن مال (2) حرام است (3) و اگر کسی آن را بخرد (4) باید به صاحب اصلیش برگرداند. (1) (مکارم ): حرام و باطل است و تصرّف در آنها جایز نیست و اگر کسی آن را بخرد باید به صاحب اصلیش بازگرداند و اگر صاحب اصلیش را نمی شناسد به دستور حاکم شرع عمل کند.

(سیستانی ): اگر مستلزم تصرّف در آن باشد حرام است و اگر کسی آن را بخرد و از فروشنده بگیرد، باید به صاحب اصلیش برگرداند. (2) [قسمت داخل پرانتز در رساله آیات عظام : (خوئی )، (زنجانی ) و (تبریزی ) نیست ] (3) (گلپایگانی )، (صافی ): باطل و تصرّف در آن معصیت و حرام است .. (4) (اراکی ): و تحویل بگیرد .. (فاضل ): یا به معامله دیگر به او منتقل شود ..

[مسأله 2071]

مسأله 2071 اگر روغنی را که با پیه مخلوط است بفروشد، چنانچه آن را معین کند مثلًا بگوید این یک من روغن را می فروشم ، مشتری (1) می تواند معامله را به هم بزند (2) ولی اگر آن را معین نکند بلکه یک من روغن بفروشد (3) بعد روغنی که پیه دارد بدهد، مشتری می تواند آن روغن را پس بدهد و روغن خالص مطالبه نماید (4). (1) (اراکی ): در صورتی که از اوّل نمی دانسته .. (2) (گلپایگانی )، (خوئی )، (تبریزی )، (صافی ): معامله به مقدار پیهی که در آن است باطل می شود و پولی که فروشنده برای پیه آن گرفته مال مشتری و پیه مال فروشنده است و مشتری می تواند معامله روغن خالصی را هم که در آن است به هم بزند ..

(نوری ): معامله به مقدار پیهی که در آن است ، باطل می شود و مشتری می تواند نسبت به روغن خالصی هم که در آن است ، معامله را به هم بزند ..

(سیستانی ): در صورتی که مقدار پیه در آن زیاد باشد، به طوری که آن را روغن نگویند، معامله باطل است ؛ و اگر مقدار پیه کم باشد به طوری که آن را روغن مخلوط با پیه بگویند معامله صحیح است ، ولی مشتری خیار عیب دارد و می تواند معامله را به هم بزند، و پول خود را پس بگیرد؛ و امّا اگر روغن از پیه متمایز باشد، معامله به مقدار پیهی که در آن است باطل می باشد و پولی که فروشنده برای پیه آن گرفته ، مال مشتری و پیه ، مال فروشنده است و مشتری می تواند معامله روغن خالصی را هم که در آن است به هم بزند .. (3) (خوئی )، (سیستانی )، (تبریزی ): در ذمّه بفروشد .. (4) (اراکی ): اگر آن را معیّن نکند، بلکه یک من روغن کلّی بفروشد بعد روغنی که پیه دارد بدهد، معامله صحیح است .