توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید - جلد 2 صفحه 212

ص: 212

آن یک من و نیم پنیر بگیرد، ربا و حرام است (5) و احتیاط واجب آن است که اگر میوه رسیده را با میوه نارس معامله کند زیادی نگیرد. (1) (بهجت ): و به عبارت دیگر، حقیقت نوعیه آنها یکی بوده و اصناف مختلف باشند .. (2) (اراکی ): بنا بر احتیاط واجب باید .. (3) (اراکی ): بنا بر این در فروش مثل روغن به پنیر که از یک جنس می باشد، بنا بر احتیاط واجب نباید زیادی گرفته شود و احتیاط واجب آن است که اگر میوه رسیده مانند انگور را با میوه نارس مانند غوره معامله کند زیادی نگیرد.

(خوئی )، (زنجانی )، (تبریزی ): مثلًا اگر یک من روغن گاو بفروشد و در عوض آن یک من و نیم پنیر گاو بگیرد، ربا و حرام است و همچنین است اگر میوه رسیده را با میوه نارس آن معامله کند، ( (خوئی )، (زنجانی ): نمی تواند زیادی بگیرد (تبریزی ): زیادی نگیرد). (4) (بهجت ): یک من کره حیوانی .. (5) (بهجت ): بقیّه مسأله ذکر نشده .

(فاضل ): و همچنین است اگر میوه رسیده را با میوه نارس معامله کند نمی تواند زیادی بگیرد.

(مکارم ): مسأله معامله جنسهای مختلفی که از یک ریشه گرفته شده است با تفاوت اشکال دارد، مثل اینکه ده کیلو روغن را به بیست کیلو پنیر بفروشند، یا به پنجاه کیلو شیر، یا پانزده کیلو کره .

(سیستانی ): مسأله معامله میوه رسیده با میوه نارس با زیادتی جایز نیست و بطور مساوی اگر به صورت نقدی باشد مکروه است و اگر نسیه باشد مورد اشکال است .

[مسأله 2079]

مسأله 2079 جو و گندم در ربا یک جنس حساب می شود، پس اگر (1) یک من گندم بدهد و یک من و پنج سیر جو بگیرد، ربا و حرام است (2) و نیز اگر مثلًا ده من جو بخرد که سر خرمن ده من گندم بدهد، چون جو را نقد گرفته و بعد از مدّتی گندم را می دهد، مثل آن است که زیادی گرفته و حرام می باشد. (1) (خوئی )، (تبریزی )، (سیستانی ): پس اگر مثلًا .. (2) (زنجانی ): بقیّه مسأله ذکر نشده .

(مکارم ): مسأله جو و گندم در ربا یک جنس حساب می شود، بنا بر این نمی توان ده کیلو گندم را با دوازده کیلو جو یا بالعکس معامله کرد، حتی اگر ده کیلو جو بخرد که در مقابل آن هنگام خرمن ده کیلو گندم بدهد آن نیز حرام است ، زیرا جو را نقد گرفته و بعد از مدّتی گندم را می دهد. و این مانند آن است که زیادی گرفته باشد.

[مسأله 2080]

مسأله 2080 اگر مسلمان از کافری که در پناه اسلام نیست ربا بگیرد اشکال ندارد (1) و نیز پدر و فرزند و زن و شوهر می توانند از یکدیگر ربا بگیرند. (1) (بهجت ): ولی مسلمان نمی تواند به کافر، ربا و زیادتی در معامله بدهد ..