توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید - جلد 2 صفحه 222

ص: 222

می تواند آن را برای خود بفروشد، و در صورت دوم ، موقوفه فروخته می شود و تبدیل به چیزی که به نظر واقف نزدیکتر است می شود. و در صورت سوم ، به مثل آن تبدیل می گردد مثلًا در جای دیگرِ همان ده حمام ساخته می شود. و همچنین وقفی که در آن اختلاف شده به طوری که علم یا اطمینان به خرابی وقف پیدا شود، بنا بر أظهر می توان آن را فروخت .

[مسأله 2095]

مسأله 2095 هر گاه بین کسانی که مال را برای آنان وقف کرده اند به طوری اختلاف پیدا شود که اگر مال وقف را نفروشند (1)، گمان آن برود که مال یا جانی تلف شود، می توانند آن مال را بفروشند (2) و بین موقوف علیهم تقسیم نمایند (3)، ولی چنانچه اختلاف با تنها فروختن و تهیّه مکان دیگر برطرف می شود، لازم است آن موقوفه ، به محل ّ دیگر تبدیل و یا با پول فروش آن ، محل ّ دیگر خریده شود و به جای مکان اوّل ، و در همان جهت وقف اوّلی ، وقف گردد. (1) (زنجانی ): بیم آن برود که اموال یا جانهای مسلمانان تلف شود، با اجازه حاکم شرع می توانند آن مال را بفروشند، و به مصرفی که به مقصد وقف کننده نزدیکتر است برسانند. (2) (خوئی )، (گلپایگانی )، (تبریزی )، (صافی )، (نوری ): و به مصرفی که به مقصود وقف کننده نزدیکتر است برسانند ( (خوئی )، (تبریزی ): و همچنین است اگر واقف شرط کند که اگر صلاح در فروش وقف باشد بفروشند). (3) (فاضل ): و همچنین است اگر واقف شرط کند که اگر صلاح در فروش وقف باشد می توانند بفروشند .. (بهجت ): رجوع کنید به ذیل مسأله 2094 (مکارم ): مسأله در وقف خاص هرگاه بین کسانی که مال برای آنان وقف شده چنان اختلافی پیدا شود که اگر مال وقف را نفروشند بیم آن می رود که فسادی به بار آید، خونی بریزد یا اموالی تلف شود، در این صورت می توانند آن مال را بفروشند و در مصرفی که به مقصود وقف کننده نزدیکتر است صرف نمایند.

(سیستانی ): مسأله بیع وقف در صورتی که بین کسانی که مال را برای آنان وقف کرده اند اختلاف پیدا شود که اگر مال وقف را نفروشند گمان آن برود که مال یا جانی تلف شود، محل ّ اشکال است ؛ ولی اگر واقف شرط کند که اگر صلاح در فروش وقف باشد، بفروشند، فروختن آن در این صورت اشکال ندارد.

[مسأله 2096]

مسأله 2096 خرید و فروش ملکی که آن را به دیگری اجاره داده اند اشکال ندارد، ولی استفاده آن ملک در مدّت اجاره مال مستأجر است (1) و اگر خریدار نداند که آن ملک را اجاره داده اند، یا به گمان این که مدّت اجاره کم است ملک را خریده باشد، (2) پس از اطلاع (3) می تواند معامله خودش را به هم بزند. این مسأله ، در رساله آیت اللّه (بهجت ) نیست (1) (فاضل ): و خریدار حق ّ ندارد مستأجر را از ملک بیرون کند .. (2) (زنجانی ): اگر خریدار خیال کرده که آن ملک را اجاره نداده اند، یا این که مدّت اجاره کم است .. (3) (خوئی )، (تبریزی )، (سیستانی ): پس از اطلاع به کیفیت ..