توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید - جلد 2 صفحه 223

ص: 223

صیغه خرید و فروش

[مسأله 2097]

مسأله 2097 در خرید و فروش لازم نیست صیغه عربی بخوانند، مثلًا اگر (1) فروشنده به فارسی بگوید، این مال را در عوض این پول فروختم و مشتری بگوید: قبول کردم معامله صحیح است (2) ولی خریدار و فروشنده باید قصد انشاء داشته باشند، یعنی به گفتن این دو جمله مقصودشان خرید و فروش باشد. (1) (گلپایگانی )، (صافی ): بلکه اگر .. (2) (بهجت ): و بنا بر أظهر لازم نیست ایجاب بر قبول مقدّم باشد (مقصود از ایجاب ، کلام فروشنده و مقصود از قبول ، کلام خریدار است ) و احتیاط مستحب ّ آن است که به هر زبانی معامله می کنند، صحیح گفته شود و کاملًا بیانگر مقصود طرفین باشد.

(مکارم ): مسأله طرفین معامله به هر زبانی آشنا باشند می توانند صیغه بخوانند، بنا بر این اگر فروشنده به فارسی بگوید: «این جنس را به فلان قیمت فروختم » و مشتری بگوید: «قبول کردم » معامله صحیح است ، همچنین با عبارات دیگری که این معنی را به روشنی بیان کند؛ و اگر صیغه نخوانند امّا فروشنده جنس را به قصد فروختن به دیگری دهد و او هم به قصد خریدن بگیرد کافی است ( به شرط این که تمام شرایط معامله در آن جمع باشد).

[مسأله 2098]

مسأله 2098 اگر در موقع معامله صیغه نخوانند، ولی فروشنده در مقابل مالی که از خریدار می گیرد، مال خود را مِلک او کند و او بگیرد (1) معامله صحیح است و هر دو مالک می شوند. (1) [عبارت «و او بگیرد» در رساله آیات عظام : (خوئی )، (تبریزی ) و (سیستانی ) نیست ] (مکارم ): رجوع کنید به ذیل مسأله 2097 (زنجانی ): مسأله اگر فروشنده و خریدار صیغه نخوانند، بلکه فروشنده جنس را به قصد فروختن به دیگری دهد و خریدار هم به قصد خریدن بگیرد، داد و ستد انجام گرفته ، و هر دو مالک می شوند، همچنین می توان با دادن پول از سوی خریدار و گرفتن آن از سوی فروشنده به قصد داد و ستد، خرید و فروش را انجام داد.

مسائل اختصاصی

(مکارم ): مسأله 1790 امضاء اسناد در تمام معاملات ، خواه در دفاتر رسمی باشد یا غیر آن ، می تواند جانشین خواندن صیغه لفظی گردد، جز در ازدواج و طلاق ، که احتیاط واجب آن است که صیغه لفظی خوانده شود.

(مکارم ): مسأله 1791 هنگام خواندن صیغه معامله باید دو طرف قصد انشاء داشته باشند یعنی مقصودشان از گفتن این دو جمله خرید و فروش باشد، همچنین در جایی که داد و ستد عملی جانشین صیغه لفظی می شود باید قصد انشاء وجود داشته باشد. همچنین شخصیتهای حقیقی و حقوقی ، هر دو مالک می شوند و می توانند طرف معامله واقع گردند؛ بنا بر این هر مؤسّسه خیریّه یا