توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید - جلد 2 صفحه 230

ص: 230

تخم مرغ ، تفاوت افراد آن به قدری کم باشد که مردم به آن اهمیّت ندهند (14) 1 (خوئی )، (سیستانی ): هفت شرط .. (2) (خوئی )، (سیستانی )، (تبریزی )، (زنجانی ): [پایان شرط اوّل ] (3) (گلپایگانی )، (صافی ): که نمی شود خصوصیاتشان را کاملًا معین کرد باطل است [پایان شرط اوّل ] (4) (مکارم ): اوّل : صفات و خصوصیات جنس را که در قیمت تأثیر دارد باید معین کنند، ولی البتّه دقت زیاد لازم نیست ، همین قدر که گفته شود خصوصیات آن معلوم شده کفایت می کند، به همین جهت معامله سلف در اجناسی که نمی توان خصوصیات آن را معین کرد (مانند بعضی از انواع پوست و گوشت و فرش ) باطل است .. (5) (اراکی )، (گلپایگانی )، (خوئی )، (تبریزی )، (سیستانی )، (فاضل )، (صافی )، (زنجانی ): دوم : پیش از آن که خریدار و فروشنده از هم جدا شوند، خریدار تمام قیمت را به فروشنده بدهد یا به مقدار پول آن از فروشنده طلبکار باشد ( (خوئی )، (سیستانی )، (فاضل )، (تبریزی ): طلبکار نقدی باشد) و طلب خود را بابت قیمت جنس حساب کند و او قبول نماید ..

(بهجت ): دوم : پیش از آن که خریدار و فروشنده از هم جدا شوند، خریدار تمام قیمت را به فروشنده بدهد و اگر خریدار از فروشنده طلبکار است خلاف احتیاط است که پول را از طلب خود حساب کند، گرچه جایز بودن این کار خالی از وجه نیست .. (6) (خوئی )، (سیستانی )، (تبریزی ): فروشنده می تواند معامله را به هم بزند ..

(مکارم ): دوم : پیش از آن که خریدار و فروشنده از هم جدا شوند تمام قیمت باید پرداخته شود و اگر مقداری از آن قیمت را بدهد معامله به همان مقدار صحیح است ولی فروشنده می تواند معامله را فسخ کند. (7) (خوئی )، (تبریزی )، (سیستانی ): اگر بگوید .. (8) (مکارم ): سوم : باید مدّت را کاملًا معین کند مثلًا اگر بگوید اوّل خرمن جنس را تحویل می دهم (و اوّل خرمن دقیقاً معین نباشد) معامله باطل است ..

(بهجت ): سوم : بنا بر احتیاط واجب ، زمان دریافت جنس را کاملًا معین کنند و چنانچه زمان را معین نکنند و به طور فعلی بفروشند، معامله صحیح است ولی معامله سلف نیست .. (9) (خوئی )، (گلپایگانی )، (اراکی )، (فاضل )، (صافی )، (تبریزی ): چهارم : وقتی را برای تحویل جنس معیّن کنند که در آن وقت ، جنس بقدری کمیاب نباشد که فروشنده نتواند آن را تحویل دهد ..

(سیستانی ): چهارم : وقتی را برای تحویل جنس معیّن کنند که در آن وقت ، فروشنده بتواند جنس را تحویل دهد، چه کمیاب باشد چه فراوان ..

(مکارم ): [چهارم :] زمانی را برای تحویل جنس معین کنند که در آن وقت معمولًا جنسی وجود دارد ..

(زنجانی ): چهارم : زمانی را برای تحویل جنس معیّن کند که فروشنده بتواند در آن زمان جنس را تحویل دهد، البتّه اگر در هنگام معامله فروشنده می توانسته با فراهم کردن مقدمات کار، جنس مورد نظر را در زمان تعیین شده تحویل دهد ولی در اثر تأخیر در فراهم کردن مقدمات ، پس از معامله قدرت خود را بر تحویل جنس در زمان تعیین شده از دست دهد معامله