توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید - جلد 2 صفحه 242

ص: 242

[مسأله 2131]

مسأله 2131 اگر بعد از معامله و پیش از تحویل گرفتن (1) مال عیبی در آن پیدا شود (2) خریدار می تواند معامله را به هم بزند و نیز اگر در عوض مال بعد از معامله و پیش از تحویل گرفتن (3) عیبی پیدا شود، فروشنده می تواند معامله را به هم بزند، ولی اگر بخواهند تفاوت قیمت بگیرند اشکال دارد (4) (1) (خوئی )، (تبریزی ): (سیستانی ): تحویل دادن .. (2) (صافی ): و یا در عوض مال ، بعد از معامله و پیش از تحویل گرفتن ، عیبی پیدا شود، فروشنده یا خریدار می توانند به دستوری که در مسأله [2129] گفته شد عمل نمایند. (3) (خوئی )، (سیستانی )، (تبریزی ): تحویل دادن .. (4) (گلپایگانی ): اگر بخواهند، می توانند تفاوت قیمت بگیرند.

(خوئی )، (تبریزی ): اگر بخواهند تفاوت قیمت بگیرند، جایز نیست .

(سیستانی ): اگر بخواهند تفاوت قیمت را بگیرند، در صورت عدم ِ امکان ِ ردّ، جائز است .

(مکارم ): مسأله هرگاه بعد از معامله و پیش از تحویل گرفتن جنس ، عیبی در آن پیدا شود، مشتری می تواند معامله را فسخ کند، همچنین اگر در عوض آن جنس بعد از معامله و پیش از تحویل گرفتن عیبی پیدا شود فروشنده می تواند معامله را بهم زند.

(زنجانی ): مسأله اگر بعد از معامله و پیش از تحویل دادن مال ، عیبی بدون دخالت خریدار در آن پیدا شود، خریدار می تواند معامله را به هم بزند و نیز اگر در عوض مال بعد از معامله و پیش از تحویل دادن ، عیبی بدون دخالت فروشنده پیدا شود، فروشنده می تواند معامله را به هم بزند، ولی نمی تواند تفاوت قیمت بگیرد.

[مسأله 2132]

مسأله 2132 اگر بعد از معامله عیب مال را بفهمد و فوراً معامله را به هم نزند، دیگر حق ّ به هم زدن معامله را ندارد (1) (1) (گلپایگانی )، (صافی ): مگر آنکه جاهل به مسأله باشد، که وقتی فهمید، می تواند معامله را به هم بزند. ( (صافی ): و اگر بعد از حصول مانع از ردّ مال به فروشنده ، ملتفت عیب شود، اگر فوراً تفاوت قیمت صحیح و معیوب را مطالبه نکرد حق ّ مطالبه او ساقط نمی شود).

(بهجت ): و برای فسخ معامله کافی است که به طرف مقابل اطلاع دهد و یا اگر ممکن نیست به دیگران اطلاع دهد که معامله را فسخ کرده است .

(مکارم ): بنا بر احتیاط حق ّ او ساقط می شود، ولی مقداری تأخیر برای فکر کردن مانعی ندارد و شرط نیست که فروشنده موقع فسخ حاضر باشد.