توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید - جلد 2 صفحه 328

ص: 328

از آن هر قدر بنشینی اجاره آن به همین قیمت است ، یا بگوید: خانه را ماهی هزار تومان به تو اجاره می دهم و اوّل و آخر آن را معلوم نکند، ولی از قرائن معلوم باشد که ماه اوّل ، همان ماه متّصل به عقد اجاره است ، بنا بر أظهر اجاره برای ماه اوّل صحیح است ، امّا برای ماههای بعد صحیح نیست ، مگر آن که در ضمن عقد اجاره ماه اوّل شرط کنند که اگر بیش از یک ماه در آنجا سکونت کرد، هر ماهی هزار تومان بدهد که در این صورت مشخّص نکردن مدّت اشکال ندارد. و همین طور است اگر مستأجر به صورت جُعاله قرار بگذارد که اگر خانه را به من بدهی تا از آن استفاده کنم ماهی هزار تومان به تو می دهم ، یا بر این امر صلح کنند، تا همان نتیجه اجاره حاصل شود و اگر در مقابل عوض خاص ، مثلًا هزار تومان ، استفاده از منزل را برای طرف مقابل مباح کند صحیح است ، ولی هر وقت بخواهد می تواند مبلغ اجاره را تغییر دهد و یا درخواست تخلیه نماید.

[مسأله 2192]

مسأله 2192 خانه ای را که غریب و زوّار (1) در آن منزل می کنند و معلوم نیست چقدر در آن می مانند، اگر قرار بگذارند که مثلًا شبی یک تومان بدهند و صاحب خانه راضی شود، استفاده از آن خانه اشکال ندارد (2) ولی چون مدّت اجاره را معلوم نکرده اند اجاره صحیح نیست و صاحب خانه هر وقت بخواهد می تواند آنان را بیرون کند (3) (1) (فاضل ): مسافرین و زوّار .. این مسأله ، در رساله آیت اللّه (بهجت ) نیست (2) (فاضل ): و اجاره صحیح است و صاحب خانه نمی تواند آنها را بیرون نماید، مگر اینکه فرد بخواهد بیش از حدّ متعارف بماند. (3) (خوئی )، (تبریزی )، (سیستانی )، (نوری ): اجاره نسبت به غیر از شب اوّل صحیح نیست و صاحب خانه بعد از شب اوّل هر وقت بخواهد، می تواند آنان را بیرون کند.

(مکارم ): مسأله مسافر خانه ها و هتلهایی که معلوم نیست انسان در آن چقدر می ماند اگر قرار بگذارند که مثلًا شبی یکصد تومان بدهد و طرفین راضی باشند اشکال ندارد، ولی چون مدّت اجاره را معلوم نکرده اند اجاره صحیح نیست ، بنا بر این ما دام که رضایت صاحب آن حاصل است می تواند بماند و گر نه حقّی ندارد، امّا اگر تعداد شبها را از اوّل معین کنند، حق ّ دارد تا آخر مدّت بماند.

مسائل متفرقه اجاره

[مسأله 2193]

مسأله 2193 مالی را که مستأجر بابت اجاره می دهد (1) باید معلوم باشد. پس اگر از چیزهایی است که مثل گندم با وزن معامله می کنند، باید وزن آن معلوم باشد و اگر از چیزهایی است که مثل تخم مرغ (2) با شماره معامله می کنند، باید شماره آن معین باشد و اگر مثل اسب و گوسفند است (3) باید اجاره دهنده آن را ببیند، یا مستأجر خصوصیات آن را به او بگوید. این مسأله ، در رساله آیت اللّه (مکارم ) نیست (1) (بهجت ): چیزی که مستأجر به عنوان مال الإجاره می دهد .. (2) (خوئی )، (تبریزی )، (سیستانی )، (نوری ): مثل پولهای رایج ..