توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید - جلد 2 صفحه 337

ص: 337

اجاره بمیرد، از وقتی که مرده ، اجاره باطل است (3) (1) (فاضل ): ولی اگر شرط کرده اند که مستأجر شخصاً از آن ملک استفاده کند نه دیگری ، صاحب ملک حق ّ دارد باقیمانده مدّت را فسخ کند ..

(مکارم ): و آن حق ّ تا آخر مدّت برای ورثه آنها باقی می ماند، ولی اگر شرط کرده اند که مستأجر شخصاً از آن ملک استفاده کند نه دیگری ، صاحب ملک حق ّ دارد باقیمانده مدّت را فسخ کند. (2) (سیستانی ): اگر تنها منافع خانه در مدّت حیاتش مال او باشد ..

(بهجت ): اگر مؤجر یا مستأجر بمیرد، بنا بر أظهر اجاره باطل نمی شود ولی اگر خانه ، ملک مؤجر نباشد .. (3) (خوئی )، (تبریزی )، (سیستانی ): و اگر مالک فعلی آن اجاره را امضا کند صحیح می شود، و وجه اجاره مدّتی که بعد از مردن اجاره دهنده باقی مانده ، به مالک فعلی راجع می شود.

(بهجت ): مگر آنکه مالک آن منفعت ، بقیه مدّت اجاره را اجازه دهد. همچنین اگر خانه را به مستأجر به این صورت اجاره داده باشند که شخص دیگری حق ّ نداشته باشد در آن سکونت کند، باز هنگام موت مستأجر اجاره باطل خواهد شد.

[مسأله 2216]

مسأله 2216 اگر صاحب کار بنّا را وکیل کند که برای او عمله بگیرد چنانچه بنّا کمتر از مقداری که از صاحب کار می گیرد به عمله بدهد زیادی آن بر او حرام است (1) و باید آن را به صاحب کار بدهد (2) ولی اگر (3) اجیر شود که ساختمان را تمام کند و برای خود اختیار بگذارد که خودش بسازد، یا به دیگری بدهد در صورتی که کمتر از مقداری که اجیر شده (4) به دیگری بدهد (5) زیادی آن برای او حلال می باشد (6) (1) (مکارم ): ولی اگر قبول کند که ساختمان را با مبلغ معینی تمام نماید و بیش از آنچه خرج کرده است باشد اشکالی ندارد، امّا احتیاط این است که خودش هم کاری را انجام داده باشد، خواه بنّایی باشد یا نظارت بر آن یا تهیه مصالح . (2) (بهجت ): و اگر اجیر شود که ساختمان را تمام کند و به او اختیار داده شود که خودش بسازد یا به دیگری بدهد، اگر دیگری را برای تمام کردن همان ساختمان ، به مبلغی کمتر از آنچه از صاحب ساختمان ، خودش اجاره کرده ، اجیر کند، بنا بر أظهر جایز نیست . (3) (گلپایگانی )، (صافی ): و نیز اگر .. (4) (خوئی )، (تبریزی )، (سیستانی ): در صورتی که مقداری خودش کار کرده و باقی را به کمتر از مقداری که اجیر شده .. (5) (فاضل ): چنانچه خود او هم کاری که ارزش دارد انجام بدهد .. (6) (گلپایگانی )، (صافی ): زیادی آن برای او حرام می باشد ( (صافی ): مگر آنکه مقداری خودش کار کرده باشد و باقیمانده را به کمتر از آن مقدار بدهد).

[مسأله 2217]

مسأله 2217 اگر رنگرز قرار بگذارد که مثلًا پارچه را با نیل رنگ کند، چنانچه با رنگ دیگر رنگ نماید حق ّ ندارد چیزی بگیرد (1) این مسأله ، در رساله آیت اللّه (بهجت ) نیست