توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید - جلد 2 صفحه 365

ص: 365

(بهجت ): مسأله معامله مساقات در درختهایی مثل درخت حنا که از برگ آن استفاده می کنند، یا درختی که از گُل آن استفاده می کنند، اشکال ندارد.

(سیستانی ): مسأله معامله مُساقات در درختهایی که میوه نمی دهد در صورتی که حاصل دیگری داشته باشد، مثل برگ و گُل که دارای مالیت قابل توجهی باشد مانند درخت حنا که از برگ آن استفاده می کنند صحیح است .

(فاضل ): مسأله معامله مساقات در درختهایی که مثل بید و چنار میوه نمی دهد ولی از چوب آن استفاده می کنند، مانعی ندارد، مشروط بر اینکه مدّت آن به مقداری تعیین شود که چوب آن قابل بریدن باشد. ولی در مثل درخت حنا و سدر که از برگ آن استفاده می کنند یا درختی که از گُل آن برای گلاب گیری استفاده می کنند، اشکال ندارد.

(مکارم ): مسأله معامله مساقات علاوه بر درختان میوه در مورد درختانی مانند درخت گُل که از گُل آن برای گلاب گیری و مانند آن استفاده می کنند و یا درختانی مثل درخت حنا و سدر که از برگ آنها بهره می گیرند، یا بعضی از درختان که از شیره و صمغ آن استفاده می کنند صحیح است ، ولی در مورد درختانی که هیچ یک از اینها را ندارد مُساقات صحیح نیست .

[مسأله 2340]

مسأله 2240 در معامله مُساقات لازم نیست صیغه بخوانند بلکه اگر صاحب درخت به قصد مُساقات آن را واگذار کند (1) و کسی که کار می کند به همین قصد تحویل بگیرد (2) معامله صحیح است . (1) (زنجانی ): و طرف ، به این قصد آن را تحویل بگیرد، معامله صحیح و لازم است . (2) (گلپایگانی )، (تبریزی )، (خوئی )، (سیستانی )، (صافی ): به همین قصد مشغول کار شود ..

(مکارم ): مسأله در معامله مُساقات می توانند صیغه بخوانند، همچنین اگر صاحب درخت به قصد مُساقات آن را در اختیار کسی که کار می کند بگذارد و او نیز به همین قصد تحویل گیرد بی آن که صیغه ای بخواند، باز معامله صحیح است (ولی گفتگوی لازم برای مدّت و شرایط باید قبلًا شده باشد).

[مسأله 2341]

مسأله 2241 مالک و کسی که تربیت درختها را (1) به عهده می گیرد، باید مکلّف و عاقل باشند (2) و کسی آنها را مجبور نکرده باشد (3) و نیز باید حاکم شرع آنان را از تصرّف در مال خودشان منع نکرده باشد، بلکه اگر در حال بالغ شدن سفیه باشند (4) اگر چه حاکم شرع منع نکرده باشد معامله ایشان صحیح نیست . (1) (بهجت ): مراقبت از درختها را .. (2) (بهجت )، (سیستانی ): باید بالغ و عاقل باشند .. (3) (اراکی ): و نیز باید محجور و سفیه نباشند، یعنی مال خود را در کارهای بیهوده مصرف نکنند.

(خوئی )، (تبریزی ): و نیز مالک باید سفیه نباشد یعنی مال خود را در کارهای بیهوده مصرف نکند.

(گلپایگانی )، (صافی ): و نیز باید سفیه نباشند، یعنی مال خود را در کارهای بیهوده مصرف نکنند و نیز باید مالک ، از تصرّف در مالش به حکم حاکم شرع ممنوع نباشد.

(سیستانی ): و نیز باید سفیه نباشند، یعنی مال خود را در کارهای بیهوده مصرف نکنند و