توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید - جلد 2 صفحه 373

ص: 373

(مکارم ): مسأله درشت شدن صدا و روییدن موی درشت در صورت و پشت لب و مانند آن ، دلیل بربلوغ نیست ، مگر اینکه از این راه یقین به بالغ شدن حاصل شود.

(سیستانی ): مسأله بعید نیست که روییدن موی درشت در صورت و پشت لب ، علامت بلوغ باشد، ولی روییدن مو در سینه و زیر بغل و درشت شدن صدا و مانند اینها نشانه بالغ شدن نیست .

مسائل اختصاصی

(بهجت ): مسأله 1791 روییدن مو اگر به سبب معالجه و استعمال دارو باشد، بنا بر أظهر نشانه بلوغ نیست مگر آن که معالجه از قبیل تقویت و تفریحات باشد که در رشد قوّه بدنی مؤثر است .

(بهجت ): مسأله 1792 اگر بچّه ممیّزی که بلوغ او نزدیک است ادّعای بلوغ به احتلام کرد، قبول آن بدون بیّنه و قسم خالی از وجه نیست ، و همچنین است اگر دو نفر عادل خبر دهند، یا علم و یا اطمینان نزدیک به علم حاصل شود.

[مسأله 2254]

مسأله 2254 دیوانه و سفیه یعنی کسی که مال خود را در کارهای بیهوده مصرف می کند (1) اگر در حال بالغ شدن سفیه باشد یا حاکم شرع او را از تصرّف در اموالش جلوگیری کرده باشد، نمی توانند در مال خود تصرّف نمایند (2) (1) (گلپایگانی )، (صافی ): و کسی که بواسطه افلاس ، حاکم شرع او را از تصرّف در مالش منع کرده باشد نمی تواند در مال خود تصرّف نماید.

(اراکی )، (فاضل ): نمی توانند در مال خود تصرّف نمایند ( (فاضل ): و تصرّفات آنها باید زیر نظر ولی ّ آنها باشد، و همچنین است ورشکسته ای که مجتهد جامع الشّرائط یا قاضی منصوب از جانب او، او را از تصرّف در اموالش منع کرده باشد). (2) (نوری ): و همچنین مفلس یعنی کسی که از جهت مطالبه طلبکاران از طرف حاکم شرع ، از تصرّف در مال خود ممنوع شده است ، نمی تواند در مال خود تصرّف کند.

(خوئی )، (تبریزی ): مسأله دیوانه و مفلّس یعنی کسی که از جهت مطالبه طلبکاران از طرف حاکم شرع از تصرّف در مال خود ممنوع است و سفیه یعنی کسی که مال خود را در کارهای بیهوده مصرف می کند، نمی توانند در مال خود تصرّف نمایند.

(زنجانی ): و سفیه ، یعنی کسی که توانائی شناخت وی نسبت به ارزش امور مالی کمتر از نوع مردم است ، نمی توانند در مال خود تصرّف نمایند ولی اگر سفیه با اذن یا اجازه ولی ّ تصرّف مالی کند صحیح است ، همچنین تصرّف مالی مفلّس با اذن یا اجازه طلبکاران صحیح می باشد.

(مکارم ): مسأله «دیوانه » و «سفیه » یعنی کسی که مال خود را بیهوده مصرف می کند و توانایی بر نگهداری و معامله ندارد، حق ّ ندارند در مال خود تصرّف کنند بلکه باید زیر نظر ولی ّ آنها باشد. کسی که ورشکست شده یعنی بدهکاری او بیش از سرمایه موجود اوست