توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید - جلد 2 صفحه 406

ص: 406

(فاضل ): حواله دهنده و طلبکار باید مقدار حواله و جنس آن را تعیین کنند ..

(سیستانی ): جنس و مقدار حواله باید در واقع معیّن باشد ..

(مکارم ): مسأله حواله دهنده و طلبکار باید مقدار حواله و جنس آن را بدانند و اگر ندانند حواله باطل است ، پس اگر بگوید یکی از دو طلبی که داری از فلان کس بگیر، درست نیست .

[مسأله 2294]

مسأله 2294 اگر بدهی واقعاً معین باشد ولی بدهکار و طلبکار در موقع حواله دادن ، مقدار آن یا جنس آن را ندانند حواله صحیح است (1) مثلًا اگر طلب کسی را در دفتر نوشته باشد و پیش از دیدن دفتر، حواله بدهد (و بعد دفتر را ببیند و به طلبکار مقدار طلبش را بگوید (2)) حواله صحیح می باشد (3) این مسأله در رساله آیت اللّه (بهجت ) نیست (1) (اراکی ): صحیح بودن حواله اشکال دارد .. (2) [قسمت داخل پرانتز در رساله آیت اللّه (زنجانی ) نیست ] (3) (مکارم ): به شرط این که حدود بدهی معلوم باشد. (اراکی ): صحیح بودن حواله اشکال دارد.

[مسأله 2295]

مسأله 2295 طلبکار می تواند حواله را قبول نکند، اگر چه کسی که به او حواله شده فقیر نباشد (1) و در پرداختن حواله هم کوتاهی ننماید. این مسأله ، در رساله آیت اللّه (بهجت ) نیست (1) (سیستانی ): اگر چه کسی که به او حواله شده پولدار باشد ..

(مکارم ): مسأله طلبکار می تواند حواله را قبول نکند خواه کسی که حواله سر او داده شده غنی باشد یا فقیر، خوش حساب باشد یا بد حساب .

[مسأله 2296]

مسأله 2296 اگر سر کسی حواله بدهد که بدهکار نیست (چنانچه او حواله را قبول کند 1)، پیش از پرداختن حواله نمی تواند (2) مقدار حواله را از حواله دهنده بگیرد (3) و اگر (4) طلبکار طلب خود را به مقدار کمتری صلح کند، کسی که حواله را قبول کرده ، همان مقدار را می تواند از حواله دهنده مطالبه نماید (5) این مسأله ، در رساله آیت اللّه (بهجت ) نیست (1) [قسمت داخل پرانتز در رساله آیت اللّه (مکارم ) نیست ] (2 (اراکی ): می تواند .. (3) (گلپایگانی )، (صافی )، (نوری ): ولی اگر طلبکار طلب خود را به مقدار کمتری صلح کند، کسی که حواله را قبول کرده ، می تواند تمام مقدار حواله شده را از حواله دهنده مطالبه نماید. (4) (اراکی ): ولی اگر .. (5) (فاضل ): کسی که حواله را قبول کرده ، نمی تواند بیش از مقدار پرداخت شده را از حواله دهنده مطالبه نماید.

(خوئی )، (تبریزی ): مسأله اگر کسی که به حواله دهنده بدهکار نیست ، حواله را قبول کند، پیش از پرداختن حواله نمی تواند مقدار حواله را از حواله دهنده بگیرد و اگر طلبکار طلب خود را به مقدار کمتر صلح کند، کسی که ( (تبریزی ): بری ء بوده و) حواله را قبول کرده فقط همان مقدار را می تواند از حواله دهنده مطالبه نماید.

(زنجانی ): و اگر طلبکار پس از حواله طلب خود را با کسی که به او حواله