توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید - جلد 2 صفحه 408

ص: 408

[مسأله 2299]

مسأله 2299 اگر حواله دهنده خودش طلب طلبکار را بدهد چنانچه به خواهش کسی که به او حواله شده (1) داده است (2)، می تواند چیزی را که داده از او بگیرد. و اگر بدون خواهش او داده (3) نمی تواند چیزی را که داده از او مطالبه نماید. این مسأله ، در رساله آیات عظام : (مکارم ) و (بهجت ) نیست (1) (خوئی )، (تبریزی )، (صافی )، (زنجانی ): و مدیون حواله دهنده بوده .. (2) (فاضل )، (نوری ): ذمّه او بری ء می شود و .. (3) (خوئی )، (صافی ): یا این که او مدیون حواله دهنده نبوده ..

(فاضل )، (نوری ): و قصدش این بوده که عوض آن را نگیرد ..

(تبریزی ): اگر بدون خواهش داده و یا خواهش او اداء به نحو تبرّعی باشد یا اینکه مدیون حواله دهنده نبوده ..

(سیستانی ): مسأله اگر حواله دهنده خودش طلب طلبکار را بدهد، پس اگر کسی که به او حواله شده مدیون حواله دهنده بوده است و خودش درخواست کرده است که پول را بپردازد، حواله دهنده می تواند چیزی را که داده است از او بگیرد، و اگر بدون درخواست او داده است یا اینکه او مدیون حواله دهنده نبوده است نمی تواند چیزی را که داده است از او مطالبه نماید.

حواله (استفتاء از مقام معظم رهبری )

س 1791: شخصی زمینی را به مبلغ معیّنی خریده است و به مقدار قیمت مبیع از فرد سومی طلب دارد، لذا فروشنده را به بدهکار حواله کرد تا پول زمین را از او بگیرد، ولی آن شخص ثالث که بدهکار و محال علیه است بدون اطلاع خریدار با پرداخت پول زمین به فروشنده آن را برای خودش خرید، آیا معامله اوّل که فروشنده با حواله پول آن به شخص ثالث موافقت کرده بود. صحیح است یا معامله دوم ؟

ج : معامله دوم فضولی است و متوقف بر اجازه خریدار اوّل است ، مگر آنکه معامله دوم بعد از فسخ مشروع معامله اوّل صورت گرفته باشد.