توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید - جلد 2 صفحه 439

ص: 439

(4) (فاضل ): یا از قرائن ، رضایت او معلوم باشد.

[مسأله 2347]

مسأله 2347 چیزی را که منفعتش مال انسان است مثلًا آن را اجاره کرده (1) می تواند عاریه بدهد (2) ولی اگر در اجاره شرط کرده باشند (3) که خودش از آن استفاده کند، نمی تواند آن را به دیگری عاریه دهد. (1) (مکارم ): می توان عاریه داد به شرط این که حق ِّ وا گذاری به دیگری داشته باشد. (2) (سیستانی ): مگر اینکه شرط شده باشد در عقد اجاره که خودش استفاده کند، و در صورت اوّل بنا بر احتیاط واجب نمی تواند آن را بدون اذن مالکش به کسی که آن را عاریه کرده است تحویل دهد.

(اراکی ): در صورتی که بخواهد عاریه بدهد، بنا بر احتیاط واجب باید از مالک آن اجازه بگیرد ..

(زنجانی ): می تواند آن را به کسی که مورد اعتماد است و عاریه دادن به وی برای مال خطر نداشته باشد عاریه بدهد .. (3) (فاضل ): یا عرف ، از اجاره این معنی را بفهمد ..

[مسأله 2348]

مسأله 2348 اگر دیوانه و بچه مال خود را عاریه بدهند صحیح نیست ، امّا اگر ولی ّ بچه مصلحت بداند که مال او را عاریه دهد (1) و بچه آن مال را به دستور ولی ّ به عاریه کننده برساند اشکال ندارد. (1) (نوری ): و نیز بچه با اذن ولی ّ، عاریه دهد، اشکال ندارد.

(گلپایگانی )، (صافی ): مسأله اگر دیوانه و بچه و سفیه و مفلّس مال خود را عاریه بدهند صحیح نیست ، امّا اگر ولی ّ مصلحت بداند مال کسی را که بر او ولایت دارد عاریه دهد اشکال ندارد و همچنین اگر مفلس با اذن غرماء (طلبکاران ) عاریه دهد.

(زنجانی ): همچنین اگر کسی عاریه دهنده را مجبور کرده باشد، عاریه باطل است ، مگر بعداً آن را اجازه دهد؛ امّا اگر ولی ّ دیوانه یا بچه یا سفیه مصلحت بداند، می تواند مال آنها را عاریه دهد و نیز عاریه بچه ممیّز و سفیه با اذن یا اجازه ولی ّ آنها و عاریه مفلّس با اذن یا اجازه بدهکاران صحیح می باشد.

(خوئی )، (تبریزی ): و همچنین است اگر خود بچه با اجازه ولی ّ، مال خود را عاریه دهد.

(سیستانی ): و همچنین واسطه شدن بچه در رسانیدن مال به کسی که عاریه می کند بی اشکال است .

(فاضل ): چنانچه این کار مصلحت آنها باشد اشکال ندارد و همچنین جایز است خود بچه با اجازه ولی ّ مال خود را در موردی که مصلحت او باشد عاریه دهد و نیز مفلّس با اذن غُرماء (طلبکاران ) می تواند مالش را عاریه بدهد.

(مکارم ): مسأله دیوانه و بچه نابالغ نمی توانند مال خود را عاریه دهند امّا اگر ولی ّ اجازه دهد و این کار به نفع آنها باشد مانعی ندارد.