توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید - جلد 2 صفحه 48

ص: 48

5 جواهری که به واسطه فرو رفتن در دریا به دست می آید

[مسأله 1819]

مسأله 1819 اگر بواسطه غوّاصی یعنی فرو رفتن در دریا لؤلؤ و مرجان یا جواهر دیگری ( که با فرو رفتن در دریا بیرون می آید (1) بیرون آورند، روییدنی باشد، یا معدنی (2) چنانچه ( بعد از کم کردن مخارجی که برای بیرون آوردن آن کرده اند (3)، قیمت آن به 18 نخود طلا برسد، باید خمس آن را بدهند، چه در یک دفعه آن را از دریا بیرون آورده باشند یا (4) در چند دفعه (5) آنچه بیرون آمده از یک جنس باشد یا از چند جنس (6)، ولی اگر چند نفر آن را بیرون آورده باشند هر کدام آنان که قیمت سهمش به 18 نخود طلا برسد فقط او باید خمس بدهد. (1) [قسمت داخل پرانتز در رساله آیات عظام : (گلپایگانی )، (خوئی )، (صافی )، (تبریزی ) و (سیستانی ) نیست ] (2) (خوئی )، (تبریزی ): باید خمس آن را بدهند و بنا بر احتیاط، نصابی در آن معتبر نیست ، پس هر مقدار که باشد باید خمس آن را داد، چه بیرون آورنده یک نفر باشد، یا چند نفر. [پایان مسأله ] (3) (بهجت ): چنانچه بعد از کسر هزینه غواصی ..

[قسمت داخل پرانتز در رساله آیات عظام : (صافی ) و (سیستانی ) نیست ] (4) (گلپایگانی )، (صافی ): یا بنا بر احتیاط لازم .. (5) (بهجت ): بقیّه مسأله ذکر نشده .

(سیستانی ): البتّه به شرطی که فاصله میان هر دفعه و دفعه دیگر زیاد نباشد و اگر فاصله بین دو دفعه زیاد باشد، مثل آن که در دو فصل غواصی کند، چنانچه هر کدام به قیمت 18 نخود طلا نرسد واجب نیست خمس آن را بدهد؛ و همچنین اگر قسمت هر یک از افراد شرکت کننده در غوص به قیمت 18 نخود طلا نرسد، واجب نیست خمس آن را بدهد. (6) (گلپایگانی )، (صافی ): یک نفر آن را بیرون آورده باشد یا چند نفر. ( (صافی ): و بنا بر احتیاط واجب در اعتبار نصاب ، مخارج بیرون آوردن آن را کم نکنند و مخارج را از مجموع برداشت نمایند).

(مکارم ): مسأله هرگاه انسان بواسطه فرو رفتن در دریا جواهراتی مانند لؤلؤ و مرجان و مانند آن از دریا بیرون آورد باید خمس آن را بدهد، به شرط آنکه قیمت آن بعد از کم کردن مخارج بیرون آوردن کمتر از یک مثقال شرعی طلای سکه دار نباشد (مثقال شرعی 18 نخود است ) خواه آن جواهرات معدنی باشد یا روییدنی و خواه در یک مرتبه از دریا بیرون آورد یا در چند دفعه پشت سر هم و با فاصله که عرفاً یک مرتبه حساب شود، از یک جنس باشد یا از چند جنس . هرگاه چند نفر جواهراتی را از دریا بیرون آورند بنا بر احتیاط، لازم نیست سهم هر کدام به اندازه نصاب برسد، بلکه اگر مجموعاً به اندازه نصاب باشد، باید خمس آن را بدهند.