توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید - جلد 2 صفحه 49

ص: 49

[مسأله 1820]

مسأله 1820 اگر بدون فرو رفتن در دریا به وسیله اسبابی جواهر بیرون آورد (1) (و بعد از کم کردن مخارجی که برای آن کرده (2) قیمت آن به 18 نخود طلا برسد (3) بنا بر احتیاط، خمس آن واجب است (4) ولی اگر از روی آب دریا، یا از کنار دریا جواهر بگیرد، در صورتی باید خمس آن را بدهد که این کار شغلش باشد و از مخارج سالش به تنهایی یا با منفعت های دیگر زیاد بیاید (5) (1) (مکارم ): و یا از روی آب دریا و یا از کنار دریا بگیرند، چنانچه قیمت آن بعد از کم کردن مخارج به حدّ نصاب برسد احتیاط واجب آن است خمس آن را بدهند. (2) [عبارت « بعد از کم کردن مخارجی که برای آن کرده » در رساله آیت اللّه (صافی ) نیست ] (3) [قسمت داخل پرانتز در رساله آیات عظام : (خوئی )، (سیستانی ) و (تبریزی ) نیست ] (4) (اراکی )، (فاضل ): بنا بر احتیاط مستحب ّ خمس آن را بدهد .. (5) (خوئی )، (گلپایگانی )، (صافی )، (تبریزی )، (سیستانی ): در صورتی باید خمس آن را بدهد که آنچه را به دست آورده به تنهایی یا با منافع دیگر کسب او از مخارج سالش زیادتر باشد.

(فاضل ): در صورتی باید خمس آن را بدهد که از مخارج سالش زیاد بیاید.

(بهجت ): مسأله اگر از روی آب دریا یا از کنار دریا جواهر بگیرد، در صورتی باید خمس آن را بدهد که این کار شغلش باشد و از مخارج سالش به تنهایی یا با منفعت دیگر زیاد بیاید، و اگر بوسیله اسبابی جواهر را بیرون آورد ملحق شدن آن ، به صورتی که خودش روی آب آمده باشد که خمس ندارد، بی وجه نیست .

[مسأله 1821]

مسأله 1821 خمس ماهی و حیوانات دیگری که انسان بدون فرو رفتن در دریا می گیرد در صورتی واجب است که برای کسب بگیرد و به تنهایی (1) یا با منفعتهای دیگر کسب او از مخارج سالش زیادتر باشد. (1) (خوئی )، (سیستانی )، (تبریزی ): در صورتی واجب است که به تنهایی ..

(گلپایگانی ): مسأله در ماهی و حیوانات دیگری که انسان با فرو رفتن و یا بدون فرو رفتن در دریا می گیرد اگر به حدّ نصاب برسد احتیاط لازم دادن خمس است بدون کم کردن مخارج سال و اگر به حدّ نصاب نرسد در صورتی که صرف در مؤونه سال نشود بنا بر احتیاط واجب باید خمس آن را بدهند.

(مکارم ): مسأله ماهی و حیوانات دیگری را که از دریا می گیرند خمس ندارد، ولی جزء در آمد کسب حساب می شود که اگر در آخر سال چیزی از آن یا قیمت آن اضافه بماند خمس دارد.

(بهجت ): مسأله خمس ماهی و حیوانات دیگری که بدون فرو رفتن در دریا صید می شوند در صورتی واجب است که برای کسب ، صید کنند و به تنهایی یا با منفعتهای دیگر، از مخارج سالش زیادتر باشد.