توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید - جلد 2 صفحه 539

ص: 539

احکام غصب

[احکام غصب از رساله امام خمینی ]

اشاره

غصب آن است که انسان از روی ظلم ، بر مال یا حق ّ کسی مسلّط شود و این یکی از گناهان بزرگ است (1) که اگر کسی انجام دهد، در قیامت به عذاب سخت گرفتار می شود. از حضرت پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم روایت شده است که (2) «هر کس یک وجب زمین از دیگری غصب کند، در قیامت آن زمین را از هفت طبقه آن مثل طوق به گردن او می اندازند». (1) (زنجانی ): یکی از گناهان کبیره است .. (2) (سیستانی ): غصب آن است که انسان از روی ظلم ، بر مال یا حق ّ کسی مسلّط شود و این چیزی است که به حکم عقل و قرآن و روایات حرام است ، و از حضرت پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم روایت شده است که ..

(مکارم ): غصب آن است که انسان بر مال یا حق ّ کسی از روی ظلم مسلّط شود، غصب یکی از گناهان کبیره است که در قیامت مجازات سخت دارد و در دنیا عواقب دردناک . در روایتی از حضرت پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم آمده است که ..

(بهجت ): «مَن غَصِب َ شِبراً مِن َ الارض ِ طَوَّقَه ُ اللّه ُ مِن سَبع ِ أَرَضین یَوم َ القیامهِ» یعنی : «هر کسی یک وجب از زمین دیگری غصب کند، خداوند در قیامت آن زمین را از هفت طبقه آن مثل طوق به گردن او می اندازد». و همچنین روایت شده است : «مَن خان َ جارَه ُ شِبراً مِن َ الأرض ِ جَعَلَه ُ اللّه ُ طَوقاً فی عُنُقه ِ مِن تُخُوم ِ الارض ِ السابِعَهِ حَتّی یَلقَی اللّه َ یَوم َ القِیامهِ مُطَوَّقاً الّا ان یَتُوب َ او یَرجَع َ»، یعنی : «اگر کسی به همسایه اش به اندازه یک وجب زمین خیانت کند خداوند آن را از قعر زمین هفتم به گردن او می اندازد تا خدا را در چنین حالتی ملاقات کند، مگر این که از گناهش توبه کند یا برگردد». و باز فرموده اند: «مَن أَخَذَ أَرضاً بِغَیرِ حَق ٍّ، کُلِّف َ ان یَحمِل َ تُرابَها الَی المَحشَر» یعنی : «اگر کسی بدون حق ّ، زمینی را بگیرد، او را وادار می کنند که خاک آن زمین را تا محشر حمل نماید».

[مسأله 2545]

اشاره

مسأله 2545 اگر انسان نگذارد مردم از مسجد و مدرسه و پل و جاهای دیگری که برای عموم ساخته شده استفاده کنند، حق ّ آنان را غَصب نموده ، (1) و همچنین است بنا بر احتمال موافق با احتیاط، اگر جایی را در مسجد که قبلًا دیگری به آن پیشی گرفته است تصرّف کند. (1) (گلپایگانی )، (اراکی )، (خوئی )، (بهجت )، (تبریزی )، (صافی )، (مکارم )، (نوری ): و همچنین است اگر کسی در مسجد ( (مکارم ): و مانند آن ) جایی برای خود بگیرد و دیگری نگذارد که از آنجا استفاده کند.