توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید - جلد 2 صفحه 540

ص: 540

(زنجانی ): و همچنین است اگر کسی جایی را که دیگری بدان پیشی گرفته ، نگذارد استفاده کند.

(فاضل ): و همچنین است اگر جایی را در مسجد که قبلًا دیگری به آن پیشی گرفته است تصرّف کند.

(سیستانی ): و اگر کسی در مسجد جایی را برای خود بگیرد چنانچه دیگری او را از آنجا بیرون کند و نگذارد که از آنجا استفاده نماید، گناه کرده است .

مسأله اختصاصی

(مکارم ): مسأله 2177 مسلط شدن بر اموال بیت المال مسلمین بدون حق نیز غصب است و تمام احکام غصب را دارد و مسئولیتش از جهاتی بیشتر است .

[مسأله 2546]

مسأله 2546 چیزی را که انسان پیش طلبکار گرو می گذارد (1) باید پیش او بماند که اگر طلب او را ندهد طلب خود را از آن به دست آورد؛ پس اگر پیش از آن که طلب او را بدهد آن چیز را از او بگیرد (2) حق ّ او را غصب کرده است . این مسأله ، در رساله آیت اللّه (مکارم ) نیست (1) (فاضل ): رهن یا «وثیقه » می گذارد .. (2) (بهجت ): اگر چه غصب نیست ، امّا کار حرامی انجام داده است .

(گلپایگانی )، (صافی ): به زور از او بگیرد .. (فاضل ): بدون رضایت از او بگیرد ..

(سیستانی ): مسأله اگر گرو دهنده و گرو گیرنده قرار بگذارند که چیزی که گرو گذاشته شده به دست گرو گیرنده یا به دست شخص ِ سومی باشد، گرو دهنده نمی تواند آن چیز را پیش از آن که طلب او را بدهد پس بگیرد و چنانچه بگیرد باید فوراً برگرداند.

[مسأله 2547]

مسأله 2547 مالی را که نزد کسی گرو گذاشته اند (1) اگر دیگری غصب کند، صاحب مال و طلبکار می توانند چیزی را که غصب کرده از او مطالبه نمایند (2) و چنانچه آن چیز را از او بگیرند، باز هم در گرو است (3) و اگر آن چیز از بین برود و عوض آن را بگیرند، آن عوض هم مثل خود آن چیز گرو می باشد (4). (1) (فاضل ): مالی را که نزد کسی رهن « یا وثیقه » گذاشته اند .. (2) (مکارم ): و اگر از بین برود و عوض آن را بگیرند، آن عوض به جای آن مال ، رهن خواهد بود. (3) (سیستانی ): بقیّه مسأله ذکر نشده . (فاضل ): باز هم رهن است .. (4) (فاضل ): رهن می باشد.

[مسأله 2548]

مسأله 2548 اگر انسان چیزی را غصب کند، باید به صاحبش برگرداند (1) و اگر آن چیز از بین برود (2) باید عوض آن را به او بدهد. (1) (مکارم ): واجب است شخص غاصب ، مالی را که غصب کرده هر چه زودتر به صاحبش برگرداند و هر قدر تأخیر کند گناه بیشتری برای او نوشته می شود .. (2) (سیستانی ): و قیمت داشته باشد، باید عوض آن را به شرحی که در مسأله [2559 و 2558] خواهد آمد به او بدهد.

(زنجانی ): مسأله اگر انسان چیزی را غصب کند، باید هر چه زودتر به صاحبش یا ولی ّ او