توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید - جلد 2 صفحه 547

ص: 547

جهت خصوصیاتی که در جلب تقاضا تأثیر دارد فراوان است ) ولی چیزی را که می دهد باید خصوصیات نوعی آن که در جلب تقاضا تأثیر دارد مانند چیزی باشد که آن را غصب کرده و از بین رفته است ، مثلًا اگر از قسم اعلای برنج غصب کرده ، نمی تواند از قِسم پست تر بدهد.

(زنجانی ): مسأله اگر چیزی را که غصب کرده «مثلی » باشد همچون گندم و جو، و از بین رفته باشد، باید مثل همان چیزی را که غصب کرده بدهد و چیزی را که می دهد باید خصوصیاتش مثل چیزی باشد که آن را غصب کرده و از بین رفته است .

[مسأله 2560]

مسأله 2560 اگر چیزی را که مثل گوسفند قیمت اجزای آن (1) با هم فرق دارد غصب نماید (2) و از بین برود، چنانچه قیمت بازار آن فرق نکرده باشد ولی در مدّتی که پیش او بوده مثلًا چاق شده باشد (3) باید قیمت چاقی را که از بین رفته بدهد (4) (1) (فاضل ): قیمت افراد آن .. (2) (اراکی ): اگر چیزی را که مثل گوسفند خصوصیات شخصی ِ فردی از آن با فرد دیگر از جهت رغبت عقلاء فرق می کند غصب نماید ..

(خوئی )، (تبریزی )، (نوری )، (صافی ): اگر چیزی را که مثل گوسفند است غصب نماید .. (3) (بهجت ): و حتّی اگر چاقی به سبب رسیدگی غاصب به آن حیوان بوده ، باید قیمت وقتی را که چاق بوده بدهد، اگر چه بعد از آن ، حیوان خود به خود لاغر شده باشد. (4) (گلپایگانی )، (خوئی )، (تبریزی )، (صافی )، (فاضل ): باید قیمت وقتی را که چاق بوده بدهد.

(مکارم ): مسأله هر گاه حیوانی مانند گوسفند را غصب کند و از بین برود چنانچه در مدّتی که نزد او بوده چاق شده سپس از بین رفته است ، باید افزایش قیمت آن را که به خاطر چاقی بوده نیز بدهد.

(سیستانی ): مسأله اگر چیزی را که قیمی است غصب نماید و از بین برود، اگر در مدّتی که پیش او بوده صفتی پیدا کرده که قیمتش بالا رفته است مثلًا چاق شده ، سپس تلف شده است ، اگر این چاقی در اثر رسیدگی بهتر غاصب نباشد باید قیمت وقتی را که چاق بوده بدهد؛ ولی اگر در اثر رسیدگی او باشد لازم نیست این افزایش قیمت را بپردازد.

(زنجانی ): مسأله اگر چیزی را که غصب کرده «قیمی » باشد همچون گوسفند، و از بین رفته باشد، چنانچه قیمت بازار آن فرق نکرده باشد، ولی در مدّتی که پیش او بوده به جهتی ، همچون چاق شدن یا بهبود گوشت آن گرانتر شده باشد، باید بالاترین قیمت وقتی را که در نزد وی بوده بدهد.

[مسأله 2561]

اشاره

مسأله 2561 اگر چیزی را که غصب کرده دیگری از او غصب نماید و از بین برود (1) صاحب مال می تواند عوض آن را از هر کدام آنان بگیرد (2) و اگر از اوّلی بگیرد، می تواند اوّلی از دومی مطالبه کند (3) ولی اگر دومی به اوّلی برگردانده و پیش او تلف شده نمی تواند از او مطالبه کند (4) (1) (اراکی ): نزد او از بین برود ..

(مکارم ): احتیاط آن است صاحب مال ، عوض آن را از هر کدام مطالبه کند، بدهد. (2) (خوئی )، (اراکی )، (گلپایگانی )، (فاضل )، (تبریزی )، (سیستانی )، (صافی )، (نوری ): یا از هر کدام آنان