توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید - جلد 2 صفحه 55

ص: 55

(مکارم ): خمس ساقط نمی شود، همچنین اگر بمیرد و مسلمانی آن زمین را از او به ارث ببرد احتیاط آن است که خمس آن را بپردازد. (3) (گلپایگانی )، (صافی ): باید خریدار خمس آن را بدهد ..

(فاضل ): باید کافر ذمّی خمس آن را بدهد .. (4) (گلپایگانی )، (صافی ): باید وارث او خمس آن زمین را بدهد.

[مسأله 1831]

مسأله 1831 اگر کافر ذمّی موقع خرید زمین شرط کند که خمس ندهد (1) یا شرط کند که فروشنده خمس آن را بدهد، شرط او صحیح نیست و باید خمس را بدهد، ولی اگر شرط کند که فروشنده مقدار خمس را از طرف او به صاحبان خمس بدهد (2) اشکال ندارد. این مسأله ، در رساله آیت اللّه (سیستانی ) نیست (1) (بهجت ): شرط باطل و معامله صحیح است و بنا بر أظهر باید خمس آن را بدهد؛ و اگر شرط کند که فروشنده خمس آن را بدهد، معامله و شرط هر دو صحیح است .

(مکارم ): شرط او باطل است و باید خمس آن را خودش بپردازد، ولی اگر شرط کند فروشنده به جای او مقدار خمس را بدهد عمل به این شرط لازم است . (2) (خوئی )، (تبریزی ): بر فروشنده لازم است که عمل به شرط نماید.

(صافی ): لازم است مسلمان به شرطی که بر او شده عمل نماید.

[مسأله 1832]

مسأله 1832 اگر مسلمان زمینی را به غیر خرید و فروش ، ملک کافر (1) کند و عوض آن را بگیرد، مثلًا به او صلح نماید (2) بنا بر احتیاط واجب در ضمن عقد با کافر ذمّی شرط کند که خمس آن را بدهد. این مسأله ، در رساله آیت اللّه (سیستانی ) نیست (1) (خوئی )، (فاضل )، (تبریزی ): کافر ذمّی .. (2) (گلپایگانی )، (خوئی )، (فاضل )، (تبریزی )، (مکارم )، (صافی )، (نوری ): کافر ذمّی باید خمس آن را بدهد ( (فاضل )، (مکارم ): بنا بر احتیاط واجب ).

(بهجت ): رجوع کنید به ذیل مسأله

[مسأله 1833]

1829مسأله 1833 اگر کافر ذمّی صغیر (1) باشد و ولی ّ او برایش زمینی بخرد (2) احتیاط واجب آن است که تا بالغ نشود خمس زمین را از او نگیرند (3) این مسأله ، در رساله آیات عظام : (سیستانی ) و (مکارم ) نیست (1) (بهجت ): یا دیوانه .. (2) (نوری ): باید خمس زمین را از او بگیرند. (3) (اراکی )، (گلپایگانی )، (صافی )، (بهجت ): ولی ّ باید خمس آن را بدهد ( (بهجت ): بنا بر احتیاط واجب ).

(خوئی )، (تبریزی ): احتیاط واجب آن است که در ضمن معامله با او شرط کنند که خمس آن را بدهد.

(فاضل ): بنا بر احتیاط واجب ، لازم است ولی ّ او خمس آن را از همان زمین یا قیمت آن بپردازد.