توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید - جلد 2 صفحه 557

ص: 557

به مقدار یک درهم برسد ولی ّ او می تواند اعلان نماید، بلکه واجب است که اعلان نماید اگر آن چیز را از بچه یا دیوانه گرفته باشد؛ و اگر یک سال اعلان کرد و صاحب مال پیدا نشد، باید به آنچه در مسأله [2568] گفته شد عمل نماید.

[مسأله 2572]

مسأله 2572 اگر انسان در بین سالی که اعلان می کند از پیدا شدن صاحب مال ناامید شود (1) احتیاط واجب آن است که آن را صدقه بدهد (2) (1) (مکارم ): و یا از اوّل مأیوس باشد که صاحب آن را پیدا کند ..

(فاضل ): به نحوی که اعلان کردن ، لغو شمرده شود ..

(بهجت ): بنا بر أظهر دیگر اعلان واجب نیست و می تواند به وظایفی که گفته شد عمل نماید. (2) (نوری ): یا نگهداری کند تا صاحبش پیدا شود.

(خوئی ): [اگر] بخواهد آن را صدقه بدهد یا تملّک نماید اشکال دارد.

(اراکی ): تملک آن و همچنین صدقه دادن آن اشکال دارد و باید به عنوان امانت آن را نگهداری کند.

(گلپایگانی )، (تبریزی )، (صافی ): [اگر] بخواهد آن را صدقه بدهد، اشکال ندارد.

(مکارم ): احتیاط واجب آن است که آن مال را از طرف صاحب اصلیش به فقیر بدهد.

(سیستانی ): باید به اذن حاکم شرع بنا بر احتیاط واجب آن را صدقه بدهد.

(زنجانی ): باید آن را صدقه دهد که به احتیاط واجب در صورت امکان با اجازه حاکم شرع باشد.

[مسأله 2573]

مسأله 2573 اگر در بین سالی که اعلان می کند مال از بین برود، (1) چنانچه در نگهداری آن کوتاهی کرده (2) یا تعدّی ، یعنی زیاده روی کرده باشد باید عوض آن را به صاحبش بدهد (3) و اگر کوتاهی نکرده و زیاده روی هم ننموده ، چیزی بر او واجب نیست . (1) (مکارم ): ضامن نیست ، مگر این که در نگهداری آن کوتاهی یا زیاده روی کرده باشد. (2) (سیستانی ): یا در آن تصرّف کرده است ، عوض آن را برای صاحبش ضامن است و باید اعلان را ادامه دهد و اگر کوتاهی نکرده و تصرّف هم ننموده است ، چیزی بر او واجب نیست .

(زنجانی ): باید عوض آن را به صاحبش بدهد و اگر کوتاهی نکرده ، چیزی بر او واجب نیست . (3) (بهجت ): و گرنه چیزی بر عهده او نخواهد بود، ولی اگر قبل از تمام شدن سال برای خودش بردارد و تلف شود، ضامن است .

[مسأله 2574]

مسأله 2574 اگر مالی را که نشانه دارد و قیمت آن به 6/ 12 نخود نقره سکه دار می رسد (1) در جایی پیدا کند که معلوم است بواسطه اعلان ، صاحب آن پیدا نمی شود می تواند در روز اوّل آن را از طرف صاحبش صدقه بدهد (2) و چنانچه صاحبش پیدا شود و به صدقه دادن راضی نشود باید عوض آن را به او بدهد و ثواب صدقه ای که داده مال خود اوست . (1) (خوئی )، (تبریزی )، (سیستانی ): قیمت آن به یک درهم می رسد .. (2) (خوئی )، (تبریزی ): از طرف صاحبش ( (خوئی ): به فقرا) صدقه بدهد و لازم نیست صبر کند تا سال تمام شود. [پایان مسأله ] (فاضل ): و لازم نیست صبر کند تا سال تمام شود ..