توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید - جلد 2 صفحه 589

ص: 589

چنانچه در مسأله [95] و [مسأله اختصاصی 96، در جلد اوّل ] گذشت ، ولی اگر انسان بداند که ماهی از ممالک غیر اسلامی بدون تحقیق وارد بازار مسلمانان یا سرزمین اسلامی شده ، حرام می باشد. (2) (صافی ): و با آن معامله ماهی حلال بنماید ..

(سیستانی ): و در آن تصرفی می کند که دلیل بر حلال بودن آن است مانند فروختن یا خوردن .. (3) (گلپایگانی )، (صافی )، (نوری ): مگر آنکه یقین حاصل شود یا دو شاهد عادل شهادت دهند که راست می گوید.

(سیستانی ): مگر آن که انسان اطمینان کند که او را زنده از آب گرفته یا آن که در تور او در آب مرده است . (بهجت ): مگر آن که از حرف او یا از راه دیگر علم یا اطمینان حاصل شود.

(مکارم ): مسأله اگر ماهی از بازار مسلمانان یا از دست مسلمانی گرفته شود، حلال است ، هر چند معلوم نباشد آن را زنده از آب گرفته اند یا نه و جستجو نیز لازم نیست ، ولی اگر از کافری گرفته شود و معلوم نباشد ماهی زنده از آب گرفته شده یا زنده به دام افتاده یا نه ، حرام است .

(فاضل ): مسأله در صید ماهی ، لازم نیست صیّاد مسلمان باشد و اگر ماهی در تور یا وسیله دیگر صیّادی در داخل آب هم بمیرد حلال است . با توجّه به نحوه صیّادی فعلی که اطمینان حاصل می شود که ماهی در تور و وسایل صیّادی مرده است ، ماهی فلس دار موجود در بازارهای مسلمانان و حتّی کشورهای غیر مسلمان حلال است .

[مسأله 2619]

مسأله 2619 خوردن ماهی زنده اشکال ندارد. (گلپایگانی )، (صافی ): مسأله بنا بر احتیاط باید از خوردن ماهی زنده خودداری کرد، هر چند حلّیت آن بعد از گرفتن بعید نیست .

(خوئی )، (تبریزی ): مسأله خوردن ماهی زنده جایز است و أولی خودداری کردن است .

(سیستانی ): بقیّه مسأله ذکر نشده .

(زنجانی ): ولی بهتر است از خوردن آن خودداری کنند.

(بهجت ): مسأله خوردن ماهی زنده ، بنا بر أحوط جایز نیست .

(مکارم ): مسأله خوردن ماهیهای کوچک زنده اشکال دارد، مگر برای درمان در مقام ضرورت .

[مسأله 2620]

مسأله 2620 اگر ماهی زنده را بریان کنند، یا در بیرون آب پیش از جان دادن بکشند، خوردن آن اشکال ندارد (1) این مسأله ، در رساله آیت اللّه (بهجت ) نیست (1) (گلپایگانی )، (صافی ): احتیاط آن است که از خوردن آن خودداری نمایند اگر چه حلیت آن بعید نیست .

(خوئی )، (سیستانی )، (تبریزی ): خوردنش جایز است ( (خوئی )، (تبریزی ): ولی أولی آن است که از خوردن آن خودداری نمایند).

(زنجانی ): خوردنش جایز است ولی بهتر است آن را نخورند.

[مسأله 2621]

اشاره

مسأله 2621 اگر ماهی را بیرون آب دو قسمت کنند و یک قسمت آن در حالی که