توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید - جلد 2 صفحه 59

ص: 59

بودنش را تصدیق نکردند و در بین مردم و یا شهر خودش هم معروف به سیّد بودن نبود باز هم کافی است و می شود به او خمس داد.

(مکارم ): مسأله سیّد بودن سادات از راههای زیر ثابت می شود: 1 دو نفر عادل سیّد بودن او را تصدیق کنند (یک نفر نیز کافی است ). 2 در شهر و منطقه خود مشهور باشد که سیّد است ، خواه این شهرت سبب یقین شود یا گمان .

[مسأله 1840]

مسأله 1840 به کسی که در شهر خودش مشهور باشد سیّد است (1) اگر چه انسان به سیّد بودن او یقین (2) نداشته باشد (3) می شود خمس داد. (1) (فاضل ): می شود خمس داد در صورتی که به سیّد بودن او وثوق پیدا کند. (2) (خوئی )، (تبریزی ): یا اطمینان .. (3) (بهجت ): اگر انسان به سیّد بودن او اطمینان یا گمان پیدا کند ..

(سیستانی ): اگر انسان یقین یا اطمینان به خلاف نداشته باشد ..

(مکارم ): رجوع کنید به ذیل مسأله 1839.

(زنجانی ): مسأله به کسی که در محل ّ خود مشهور به سیّد بودن است می شود خمس داد و لازم نیست انسان به سیّد بودن او مطمئن باشد، بلکه همین مقدار که گمان قوی به آن داشته باشد کافی است .

[مسأله 1841]

مسأله 1841 کسی که زنش سیّده است بنا بر احتیاط واجب نباید به او خمس بدهد که به مصرف مخارج خودش برساند (1) ولی اگر مخارج دیگری دارد که به آن محتاج است و بر شوهرش واجب نیست ، جایز است شوهر از بابت خمس به زن بدهد که به مصرف آن مخارج برساند. (1) (خوئی )، (گلپایگانی )، (فاضل )، (بهجت )، (تبریزی )، (سیستانی )، (صافی )، (نوری ): ولی اگر مخارج دیگران بر آن زن واجب باشد و نتواند مخارج آنان را بدهد، جایز است انسان خمسش را به آن زن بدهد که به مصرف آنان برساند ( (خوئی )، (تبریزی )، (سیستانی ): و همچنین است دادن خمس به او که در نفقات غیر واجبه اش صرف نماید).

(مکارم ): مسأله به کسی که واجب النفقه است [نمی توان خمس داد]؛ مثلًا انسان نمی تواند به زنش که سیّده است خمس خود را بدهد، مگر این که آن زن ناچار باشد مخارج اشخاص دیگری را که واجب النفقه مرد نیستند بپردازد.

(زنجانی ): مسأله انسان نمی تواند به عنوان نفقه همسر، به زن سیّده خود خمس بدهد که به مصرف مخارج خودش برساند ولی اگر زن سیّده به خاطر نداشتن شوهر یا ندادن نفقه از سوی شوهر، یا داشتن هزینه هایی که پرداخت آن بر شوهر وی واجب نیست ، فقیر باشد، می تواند برای تأمین نفقه خود یا هزینه هایی که شوهر وی نمی پردازد، از شوهر خود یا دیگران خمس