توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید - جلد 2 صفحه 629

ص: 629

مسائل اختصاصی

(مکارم ): مسأله 2307 وقف معاطاتی نیز صحیح است ، یعنی همین که مثلًا مسجدی را به قصد وقف بر مسلمین بسازد و در اختیار آنها بگذارد کافی است هر چند صیغه لفظی نخواند.

(فاضل ): مسأله 2818 بنا بر احتیاط واجب باید وقف بطور منجّز باشد، پس اگر بگوید: اگر اوّل ماه بشود این خانه وقف است ، بنا بر احتیاط باطل است .

[مسأله 2678]

مسأله 2678 اگر ملکی را برای وقف معین کند و پیش از خواندن صیغه وقف (1) پشیمان شود، یا بمیرد، وقف درست نیست (2) این مسأله ، در رساله آیت اللّه (فاضل ) نیست (1) (مکارم ): یا تحویل به کسانی که برای آنها وقف شده ..

(اراکی ): پیش از انشاء وقف به خواندن صیغه وقف یا معاطات .. (2) (خوئی ): وقف واقع نمی شود.

(سیستانی ): مسأله اگر ملکی را برای وقف کردن معین کند و پیش از آنکه وقف کند پشیمان شود یا بمیرد، وقف واقع نمی شود؛ و همچنین اگر در وقف خاص قبل از قبض ، موقوف علیه بمیرد.

(زنجانی ): مسأله اگر مالک تصمیم داشته باشد وقف کند و ملکی را هم برای این کار معیّن کند وقف تحقق پیدا نمی کند، بلکه باید انشاء وقف با شرایط آن صورت پذیرد.

[مسأله 2679]

مسأله 2679 کسی که مالی را وقف می کند، باید برای همیشه وقف کند پس اگر مثلًا بگوید این مال تا ده سال وقف باشد و بعد نباشد و یا بگوید این مال تا ده سال وقف باشد و بعد تا پنج سال وقف نباشد و بعد دوباره وقف باشد باطل است ، (و به احتیاط واجب باید وقف از موقع خواندن ِ صیغه باشد پس (1) اگر مثلًا بگوید این مال بعد از مردن من وقف باشد چون از موقع خواندن صیغه تا مردنش وقف نبوده ، اشکال دارد (2) (1) [قسمت داخل پرانتز در رساله آیت اللّه (فاضل ) نیست ] (2) (فاضل ): صحیح نیست ، مگر این که نظر واقف ، وصیّت به وقف باشد برای بعد از فوت .

(خوئی )، (اراکی )، (صافی )، (تبریزی ): مسأله کسی که مالی را وقف می کند، باید از موقع خواندن صیغه مال را برای همیشه وقف کند و اگر مثلًا بگوید: این مال بعد از مردن من وقف باشد، چون از موقع خواندن صیغه تا مردنش وقف نبوده صحیح نیست و نیز اگر بگوید تا ده سال وقف باشد و بعد از آن نباشد، یا بگوید تا ده سال وقف باشد بعد پنج سال وقف نباشد و دوباره وقف باشد، وقف صحیح نمی باشد.

(نوری ): بنا بر احتیاط واجب ..

(گلپایگانی ): باید قصد قربت داشته باشد و از موقع خواندن صیغه ..

(زنجانی ): باید قصد قربت داشته باشد و از موقع انشاء صیغه ..

(سیستانی ): باید از موقع وقف کردن ..

(نوری ): اشکال دارد ..