توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید - جلد 2 صفحه 676

ص: 676

با نظر یکدیگر به وصیّت عمل نمایند (3) و اگر حاضر نشوند که با یکدیگر به وصیّت عمل کنند (4) و در تشخیص مصلحت اختلاف داشته باشند در صورتی که تأخیر و مهلت دادن ، علت شود که عمل به وصیّت معطّل بماند، حاکم شرع آنها را مجبور می کند (5) که تسلیم نظر کسی شوند که صلاح را تشخیص دهد (6) و اگر اطاعت نکنند، بجای آنان دیگران را معین می نماید و اگر یکی از آنان قبول نکرد یک نفر دیگر را بجای او تعیین می نماید. (1) (بهجت ): و همچنین است بنا بر أظهر اگر در این مورد چیزی اظهار نکرده باشد .. (2) (خوئی )، (تبریزی )، (زنجانی ): هر دو با هم .. (3) (بهجت ): اگر اجازه نداده باشد، باید با نظر یکدیگر به وصیّت عمل نمایند .. (4) (اراکی ): حاکم شرع آنها را مجبور می کند و اگر اطاعت نکنند، عزل وصی ّ محل ّ اشکال است ، بلکه با مراجعه به کسی که قوّه قهریه دارد مثلًا او را وادار کنند تا به وصیّت عمل کند.

(گلپایگانی )، (صافی ): حاکم شرع آنان را مجبور می کند و اگر اطاعت نکنند، بجای آنان دیگران را معیّن می نماید.

(خوئی )، (تبریزی ): حاکم شرع آنها را مجبور می کند و اگر اطاعت نکنند، بجای یکی از آنان شخص دیگری را معیّن می نماید.

(زنجانی ): حاکم شرع آنها را مجبور می کند و اگر اطاعت نکنند، حاکم شرع به طریقی که نزدیکترین راه به نظر موصی می داند وصیّت را اجرا می کند، مثلًا به جای هر دو یا یکی از آنان شخص یا اشخاص دیگری معیّن نماید.

(سیستانی ): چنانچه منشأ آن وجود مانع شرعی برای هر کدام از موافقت با دیگری نباشد، حاکم شرع آنها را مجبور می کند و اگر اطاعت نکنند، یا منشأ اختلاف وجود مانع شرعی برای هر کدام باشد، بجای یکی از آنان شخص دیگری را معیّن می نماید. (5) (مکارم ): در صورتی که تأخیر، سبب تعطیل عمل به وصیّت یا تأخیر آن گردد، باید حاکم شرع ترتیبی دهد که عمل به وصیّت ، زمین نماند. (6) (فاضل ): مجتهد جامع الشّرائط آنها را مجبور می کند که تسلیم نظر کسی شوند که طبق نظر وی صلاح را تشخیص می دهد ..

مسأله اختصاصی

(بهجت ): مسأله 2175 اگر شخصی را وصی ّ و دیگری را ناظر قرار دهد، بنا بر أظهر تصرّف وصی ّ مشروط به رأی موافق ناظر است و ناظر هم نمی تواند مستقلًّا تصرّف کند و اگر ناظر وفات نمود یا از مداخله امتناع کرد، بنا بر أحوط تصرّف وصی ّ منوط به نظر حاکم است و اگر وصی ّ وفات کرد حاکم مداخله می نماید.

[مسأله 2706]

مسأله 2706 اگر انسان از وصیّت خود برگردد مثلًا بگوید ثلث مالش را به کسی بدهند، بعد بگوید به او ندهند وصیّت باطل می شود و اگر وصیّت خود را تغییر دهد، مثل آن که قیّمی برای بچه های خود معین کند بعد دیگری را بجای او قیّم نماید، وصیّت اولش باطل می شود و باید به وصیّت دوم او عمل نمایند.