توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید - جلد 2 صفحه 682

ص: 682

به متعدد بودن وصی ّ به طور مستقل نظر داشته باشد، حاکم شرع یک نفر را بجای او معیّن می کند و اگر هر دو بمیرند یا از شرایط بیفتند، حاکم شرع دو نفر دیگر را معیّن می کند، ولی اگر متعدّد بودن وصی ّ به طور مستقل در نظر وصیّت کننده نبوده ، بلکه مثلًا به خاطر متعدّد بودن فرزندان خود برای جلوگیری از نزاع و دشمنی همه را وصی ّ قرار داده باشد، با مرگ یکی یا از شرایط افتادن وی ، شخص دیگری به جای وی جایگزین نمی شود.

[مسأله 2716]

مسأله 2716 اگر وصی ّ نتواند به تنهایی کارهای میّت را انجام دهد (1)، حاکم شرع (2) برای کمک او یک نفر دیگر را معین می کند. (1) (سیستانی ): هر چند با وکیل گرفتن یا اجاره کردن دیگری ..

(فاضل )، (مکارم ): و نتواند برای خود کمک بگیرد .. (2) (فاضل ): مجتهد جامع الشرایط ..

[مسأله 2717]

مسأله 2717 اگر مقداری از مال میّت در دست وصی ّ تلف شود، چنانچه در نگهداری آن کوتاهی کرده و یا تعدّی نموده (1) مثلًا میّت وصیّت کرده است که فلان مقدار به فقرای فلان شهر بده و او مال را به شهر دیگر برده و در راه از بین رفته ضامن است (2) و اگر کوتاهی نکرده و تعدّی هم ننموده ضامن نیست . (1) (گلپایگانی )، (صافی ): چنانچه در نگهداری آن کوتاهی و تعدّی نکرده ضامن نیست و اگر کوتاهی کرده و یا تعدّی نموده .. (2) (گلپایگانی )، (صافی )، (فاضل ): بلکه اگر در بین راه هم تلف نشود و به فقرای شهری دهد که مورد وصیّت نبوده ، ضامن است ( (فاضل ): امّا چنانچه کوتاهی نکرده و تعدّی هم ننموده ، ضامن نیست ).

(مکارم ): مسأله هرگاه همه یا قسمتی از مال میّت در دست وصی ّ تلف شود، چنانچه او در نگهداری آن کوتاهی نکرده و بر خلاف دستور میّت رفتار ننموده ، ضامن نیست و الّا ضامن است .

[مسأله 2718]

مسأله 2718 هرگاه انسان کسی را وصی ّ کند و بگوید که اگر آن کس بمیرد فلان وصی ّ باشد، بعد از آن که وصی ّ اوّل مرد، وصی ّ دوم باید کارهای میّت را انجام دهد (1) (1) (سیستانی ): وصی ّ دوم باید به وصیّت عمل نماید.

[مسأله 2719]

مسأله 2719 حجی که بر میّت واجب است (1) و بدهکاری و حقوقی را که مثل خمس و زکات و مظالم ، ادا کردن آنها واجب می باشد، باید از اصل مال میّت بدهند، اگر چه میّت برای آنها وصیّت نکرده باشد (2) (1) (سیستانی ): حجی که بر میّت با استطاعت واجب شده است .. (2) (سیستانی ): و امّا کفارات و نذرها و از جمله حج ّ نذری با وصیّت از ثلث ادا می شود.

(فاضل ): مسأله امور مالی واجبی که بر عهده متوفّی است اعم ّ از حق ّ النّاس و حق ّ اللّه از اصل مال میّت بر داشته می شود. حج ّ واجب و خمس و زکات و کفّاره روزه یا نذر از واجبات مالی محسوب می شود و حق ّ اللّه است و از اصل مال کسر می شود و بدهکاری و ردّ مظالم ، حق ّ النّاس است و از اصل مال