توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید - جلد 2 صفحه 7

ص: 7

[مسأله 1756]

مسأله 1756 اگر بواسطه قناعت کردن ، چیزی از مخارج سال انسان زیاد بیاید، باید خمس آن را بدهد. این مسأله در رساله آیت اللّه (مکارم ) نیست (بهجت ): مسأله اگر بواسطه قناعت کردن ، منفعت کسب را کمتر مصرف کند و چیزی از مخارج سال زیاد بیاید، باید خمس آن را بدهد. و همچنین اگر کسی بیشتر از متعارف و متناسب با شأن خود در سال از درآمد مصرف کند خمس مقدار زائد را باید بدهد.

[مسأله 1757]

اشاره

مسأله 1757 کسی که دیگری مخارج (1) او را می دهد (2)، باید خمس تمام مالی را که به دست می آورد بدهد (3). ولی اگر مقداری از آن را خرج زیارت و مانند آن کرده باشد فقط باید خمس باقی مانده را بدهد. این مسأله در رساله آیت اللّه (مکارم ) نیست (1) (سیستانی ): تمام مخارج .. (2) (بهجت ): مثل زنی که شوهر مخارج او را می دهد، اگر خودش کسبی داشته باشد .. (3) (خوئی )، (گلپایگانی )، (تبریزی )، (سیستانی )، (صافی ): بقیّه مسأله ذکر نشده .

(زنجانی ): باید خمس تمام مالی را که به دست می آورد و یک سال در دست او می ماند، بدهد. [پایان مسأله ]

مسائل اختصاصی

(گلپایگانی )، (صافی ): مسأله 1766 چیزهایی که زکات به آنها تعلق می گیرد که در مسأله [1853] ذکر می شود اگر بعد از دادن زکات آنها از مخارج سال زیاد بیاید باید خمس آنها را بدهد.

(بهجت ): مسأله 1379 پولی را که انسان قرض می دهد، اگر سر سال ، موعد وصول آن فرارسیده باشد و وصول آن بدون عُسر، ممکن باشد به حُکم موجودی اوست ؛ در غیر این صورت هر زمان آن را وصول کرد، با تحقق دیگر شرایط باید خمس آن را بدهد و پولی را که انسان قرض گرفته خمس ندارد و منافع آن به حکم سایر منافع است .

(فاضل ): مسأله 1806 اگر از مالی که به انسان به ارث می رسد سودی حاصل شود یا آن مال نما داشته باشد سود و نمای آن جزء منافع سال حصول قرار می گیرد که اگر تا آخر سال خمس باقی ماند به احتیاط واجب باید خمس آن را بدهد و اگر قیمت این مال افزایش پیدا کند به قیمت افزوده شده خمس تعلق نمی گیرد.

[مسأله 1758]

مسأله 1758 اگر مِلکی را بر افراد معیّنی مثلًا بر اولاد خود وقف نماید، چنانچه در آن ملک زراعت و درختکاری کنند و از آن ، چیزی به دست آورند (1) و از مخارج سال آنان زیاد بیاید، باید خمس آن را بدهند (2) (1) (مکارم ): چنانچه آن ملک درآمدی داشته باشد .. (2) (خوئی )، (تبریزی )، (سیستانی )، (نوری ): و همچنین اگر ( (گلپایگانی )، (صافی ): بلکه اگر) طور دیگری هم از آن ملک نفع ببرند مثلًا اجاره آن را بگیرند، ( (گلپایگانی )، (صافی ): بنا بر احتیاط واجب ) باید خمس مقداری را که از مخارج سالشان زیاد می آید بدهند.