توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید - جلد 2 صفحه 708

ص: 708

الف : اگر مادر حاجب داشته باشد سهم او 16 می شود و سهم پدر هم 16 و سهم دختر 12 می شود و 16 باقیمانده بین پدر و دختر تقسیم می شود و از چهار قسمت یک قسمت به پدر و بقیه به دختر می رسد بنا بر این مال میّت به 24 قسمت تقسیم می شود و چهار سهم آن به مادر و 5 سهم به پدر و 15 سهم به دختر می رسد.

ب : اگر مادر حاجب نداشته باشد مال میّت به پنج قسمت تقسیم می شود و یک سهم به پدر و یک سهم به مادر و سه سهم بقیه به دختر میّت می رسد.

(مکارم ): مسأله هرگاه وارث میت فقط پدر و مادر و یک دختر باشند، مال را پنج قسمت می کنند پدر و مادر هر کدام یک قسمت و دختر سه قسمت آن را می برد، مگر این که میّت دو برادر یا چهار خواهر یا یک برادر و دو خواهر پدری داشته باشد، در این صورت مال را شش قسمت می کنند، پدر و مادر هر کدام یک قسمت و دختر سه قسمت می برد و یک قسمت باقیمانده را پدر و دختر در میان خود تقسیم می کنند و احتیاط آن است که آن دو در این تقسیم با هم صلح کنند.

(سیستانی ): مسأله اگر وارث میت فقط پدر و مادر و یک دختر باشد، چنانچه میت برادر و خواهری با شرایط فوق نداشته باشد مال را پنج قسمت می کنند: پدر و مادر هر کدام یک قسمت ، و دختر سه قسمت آن را می برد؛ و اگر برادر یا خواهر با شرایط گذشته داشته باشد پدر یک پنجم و مادر یک ششم و دختر سه پنجم را می برند و نسبت به 13 که باقی مانده است و محتمل است سهم مادر باشد همچنان که محتمل است 34 آن سهم دختر و 14 آن سهم پدر باشد به احتیاط واجب با هم مصالحه نمایند.

(زنجانی ): مسأله اگر وارث میّت فقط پدر و مادر و یک دختر باشد؛ چنانچه مادر، حاجب ( که در مسأله پیش توضیح داده شد) نداشته باشد، پدر و مادر هر یک 16 و دختر 12 ارث می برد و 16 باقی مانده را هم به همین نسبت بین آنها قسمت می کنند. در نتیجه ، سرانجام پدر و مادر هر یک 15 کل ّ مال و دختر 35 آن را ارث می برد، و اگر مادر حاجب داشته باشد پدر و مادر هر یک 16 و دختر 36 ارث می برد و 16 باقی مانده را نیز بین پدر و دختر به نسبت سهمهایشان تقسیم کرده 14 آن را به پدر و 34 آن را به دختر می دهند؛ بنا بر این سهم دختر 1524 از کل ّ مال ، سهم پدر 524 آن و سهم مادر 424 آن خواهد بود.

[مسأله 2734]

مسأله 2734 اگر وارث میت فقط پدر و مادر و یک پسر باشند، مال را شش قسمت می کنند، پدر و مادر هر کدام یک قسمت و پسر چهار قسمت آن را می برد و اگر چند پسر یا چند دختر باشند، آن چهار قسمت را بطور مساوی بین خودشان قسمت می کنند و اگر پسر و دختر باشند، آن چهار قسمت را طوری تقسیم می کنند که هر پسری دو برابر دختر ببرد. (فاضل ): مسأله اگر وارث میّت پدر و مادر و یک پسر باشند، در این صورت سهم مادر 16 می شود و فرقی نمی کند که مادر حاجب داشته باشد یا نداشته باشد و سهم پدر هم 16 می شود و بقیه مال به پسر می رسد. اگر وارث میّت پدر و مادر و چند دختر یا چند پسر باشند، سهم مادر 16 و سهم پدر هم 16 و بقیه مال بین پسرها یا دخترها بالسویه تقسیم می شود. اگر وارث میّت پدر و مادر و چند پسر و دختر باشند، به مادر 16 و به پدر هم 16 می رسد و بقیه بین پسرها و دخترها به