توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید - جلد 2 صفحه 725

ص: 725

اوّل و دوم کسی نباشد اینها از میّت بنا بر احکام آینده ارث می برند.

عمو و عمّه یعنی برادر و خواهر پدر متوفّی اگر پدر و مادر آنها با پدر و مادر متوفّی یکی باشند آنان را عمو و عمه پدر و مادری گویند و اگر فقط پدر آنها با پدرِ پدرِ متوفی یکی باشد و مادرشان فرق کند آنان را عمو و عمّه پدری گویند و اگر تنها مادر آنان با مادرِ پدرِ متوفّی یکی باشد آنان را عمو و عمه مادری گویند.

دایی و خاله یعنی برادر و خواهر مادر متوفّی به ترتیب مسأله قبل به دایی و خاله پدر و مادری و دایی و خاله پدری و دایی و خاله مادری تقسیم می شوند.

اگر وارث فقط یک نفر از طبقه سوم باشد تمام مال میّت به او می رسد، مثلًا اگر یک عمو یا یک دایی داشته باشد تمام مال به عمو یا دایی می رسد و فرقی نمی کند پدری باشد یا مادری یا پدر و مادری .

[مسأله 2756]

مسأله 2756 اگر وارث میت فقط یک عمو یا یک عمه است ، چه پدر و مادری باشد، یعنی با پدر میت (1) از یک پدر و مادر باشد، یا پدری باشد یا مادری ، همه مال به او می رسد و اگر چند عمو یا چند عمه باشند و همه پدر و مادری ، یا همه پدری باشند (2) مال به طور مساوی بین آنان قسمت می شود (3) و اگر عمو و عمه هر دو باشند (4) و همه پدر و مادری یا همه پدری باشند عمو دو برابر عمه می برد (5) مثلًا اگر وارث میت دو عمو و یک عمه باشد، مال را پنج قسمت می کنند یک قسمت را به عمه می دهند و چهار قسمت را عموها به طور مساوی بین خودشان قسمت می کنند (6) (1) (خوئی )، (تبریزی ): یعنی با میت .. (2) (گلپایگانی )، (سیستانی )، (بهجت )، (صافی )، (زنجانی ): همه پدر و مادری یا همه پدری یا همه مادری باشند .. (3) (زنجانی ): و اگر برخی پدری و برخی مادری و برخی پدر و مادری باشند، با وجود عمو یا عمّه پدر و مادری ، عمو و عمّه پدری ارث نمی برند و سهم عمو یا عمّه مادری اگر یکی باشد 16 و اگر متعدّد باشد 13 است که به طور مساوی تقسیم می کنند و بقیه را نیز به طور مساوی بین عموها یا عمّه ها تقسیم می کنند. (4) (سیستانی ): عمو دو برابر عمه می برد. [پایان مسأله ] (5) (مکارم ): بقیه مسأله ذکر نشده .

(خوئی )، (تبریزی ): مشهور این است که عمو دو برابر عمّه می برد .. (6) (خوئی )، (تبریزی ): ولی بعید نیست که قسمت بین عمو و عمّه نیز به طور مساوی باشد.

(فاضل ): مسأله اگر وارث میّت تنها چند عمو و عمه پدر و مادری یا پدری باشند مال بین آنها بطوری تقسیم می شود که عمو دو برابر عمّه ارث ببرد.

[مسأله 2757]

اشاره

مسأله 2757 اگر وارث میت فقط چند عموی مادری یا چند عمه مادری (1) باشد مال به طور مساوی بین آنان قسمت می شود (2) ولی اگر فقط چند عمو و عمه مادری داشته